Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞÜKRÜ ÇAL
Danışman: Abdulhamit Birışık
Özet:
Osmanlı Tefsir birikimi kimi zaman şerh-haşiye türü
ürünlerin ötesine geçemediği kimi zaman da özgün eserlerin vücuda getirilmediği
iddiası ile haksız eleştirilere maruz kalmaktadır. Bu tür eleştirilerin,
Osmanlı’nın ilmi müktesebatını asgari düzeyde de olsa tanımamak, bilhassa
Tefsir müellefatına yeterince vakıf olmamaktan ileri geldiği anlaşılmaktadır.
Bu tür iddiaların hesabı verilmemiş ithamlardan öteye geçmediği ve Osmanlı
kitabiyatına karşı toptancı bir yaklaşımı temsil ettiği izahtan varestedir.
Dolayısıyla Osmanlı’nın ilim ve kültür havzalarında yetişen âlimlerin
tanıtılması için ortaya koydukları eserlerin yayımlanması ve akademik
çalışmalara konu edilmesi büyük bir ehemmiyet arz etmektedir.
Bu çalışmada Osmanlı dönemi müfessirlerinden Sun’ullah
Hâlidî’nin Fâtiha ve İhlas sûresi tefsir risalelerinin tefsir disiplini
çerçevesinde incelenmesi ve muhtevalarının değerlendirmesi konu edilmektedir. Söz
konusu eserler bugüne kadar basılmadıkları için tenkitli neşirlerinin yapılarak
araştırmacıların dikkatine ve istifadesine sunulması amaçlanmaktadır. Neticede
Osmanlı ulemasının Hz. Peygamber ve Raşid Halifelerden bu yana, diğer tüm ilmi
alanlarda olduğu gibi tefsir disiplini açısından da büyük bir ilmi geleneğe varis
olduğu; aldığı bu mirası tüketerek değil özgün katkılarla geliştirerek geleceğe
taşıma vazifesi gördüğü ve bu hususiyetlerin küçük risalelerde bile bariz bir
şekilde temaşa edileceği sonucuna ulaşılmaktadır.