Fenotiyazin grubu ilaç etken maddelerinin yüzey aktif madde çözeltilerindeki davranışlarının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Temel Eczacılık Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜMRAN VAR

Danışman: SİNEM GÖKTÜRK

Özet:

Fenotiyazin Grubu İlaç Etken Maddelerinin Yüzey Aktif Madde Çözeltilerindeki Davranışlarının İncelenmesi Farklı fizikokimyasal özelliklere sahip fenotiyazin grubu ilaç etken maddelerinden Fenotiyazin, Prometazin hidroklorür ve Triflupromazin hidroklorür’ün anyonik (sodyumlauril sülfat), noniyonik (Triton X-100), katyonik (setiltrimetilamonyum bromür) ve amfoterik (laurilsülfobetain) yüzey aktif maddelerle etkileşimi, spektrofotometrik yöntemle yüzey aktif madde derişimlerine bağlı olarak çalışıldı. Prometazin hidroklorür ve Triflupromazin hidroklorür ilaç etken maddelerinin sulu ortamdaki yüzey aktif madde misellerine bağlanma sabitleri ve bağlanma kesirleri Benesi-Hildebrand eşitliği ile hesaplandı. Her iki fenotiyazin grubu ilaç etken maddesinin misellere bağlanma derecesi; Triton X-100 > Sodyumlaurilsülfat > Laurilsülfobetain sırasını izledi. Katyonik setiltrimetilamonyum bromür ile katyonik yapıdaki fenotiyazinler arasında elektrostatik itme nedeniyle bir etkileşim görülmedi. Fenotiyazin’in suda çözünürlüğü çok az olduğu için; anyonik (sodyumlaurilsülfat) ve noniyonik (Triton X-100) yüzey aktif maddelerle etkileşimi çeşitli etanol yüzdelerinde çalışıldı. Prometazin hidroklorür ve Triflupromazin hidroklorür’ün sodyumlauril sülfat miselleriyle etkileşimine değişik yüzdelerdeki katkı maddelerinin (etanol, etilen glikol, propilen glikol ve glukoz) etkisi araştırıldı. Ortamda organik çözücü derişimi arttıkça ilaç etken maddelerinin miselle etkileşme derecesi azaldı ve misel boyutu küçüldü. Anahtar sözcükler: Misel, Fenotiyazin, Prometazin hidroklorür, Triflupromazin hidroklorür, Yüzey aktif madde Study On Behaviour Of Phenothiazine Drugs In Surface Active Agents Solutions Ümran VAR The interactions of Phenothiazine, Promethazine hydrochloride and Triflupromazine hydrochloride which have different physicochemical properties, with anionic (sodiumlauryl sulfate), nonionic (Triton X-100), cationic (cetyltrimethylammonium bromide) and amphoteric (laurylsulfobetaine) surfactants were studied spectrophotometrically as a function of surfactant concentrations. The binding constants and fractions of bound Promethazine hydrochloride and Triflupromazine hydrochloride to micelles were calculated by means of Benesi-Hildebrand equation. The binding degree of Promethazine hydrochloride and Triflupromazine hydrochloride to micelles followed this order, Triton X-100 > Sodiumlauryl sulfate > Laurylsulfobetaine. There was no interaction observed with cationic cetyltrimethylammonium bromide due to electrostatic repulsion. Because phenothiazine is sparingly soluble in water; the interaction of Phenothiazine with anionic (sodiumlauryl sulfate) and nonionic (Triton X-100) surfactants were studied in the presense of various ethanol percentages. The effect of additives (ethanol, ethylene glycole, propylene glycole and glucose) at various percantages on the interaction of Promethazine hydrochloride and Triflupromazine hydrochloride with sodiumlauryl sulfate micelles was studied. As the concentration of organic solvents increased, the micellar size and interaction degree between Promethazine hydrochloride and Triflupromazine hydrochloride micelles decreased. Key words: Micelle, Phenothiazine, Promethazine hydrochloride, Triflupromazine hydrochloride, Surfactant