Matematik öğretmen adaylarının teknoloji destekli öğretim süreçlerinin sosyokültürel yaklaşımla incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RÜYA ŞAY

Danışman: HATİCE AKKOÇ

Özet:

Bu araştırmanın amacı, matematik öğretmen adaylarının teknolojiyi sınıf ortamına nasıl entegre ettiklerini enstrümantal orkestrasyon çatısı altında incelemek ve bu entegrasyon sürecinde ne gibi normlar hedeflediklerini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının teknolojiyi matematik öğretiminde kullanmalarına okul ve sınıf kültürünün etkisine sosyal ve sosyo-matematiksel normlar çerçevesinden bakılarak enstrümantal orkestrasyon ve sosyokültürel yaklaşım çatılarını bir arada kullanan literatürdeki çok az sayıdaki çalışmalardan biri olacaktır. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden; durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak verileri elde etmek amacıyla çalışma grubu; amaçlı örnekleme yöntemi ile Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği bölümü 2013-2014 eğitim-öğretim dönemi Pedagojik Formasyon programında Öğretmenlik Uygulaması dersine katılan 20 öğretmen adayı arasından matematik eğitiminde teknoloji kullanmaya istekli olan üç öğretmen adayı ve teknoloji kullanımına karşı olumsuz yaklaşım sergileyen iki öğretmen adayı olmak üzere seçilen beş öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının teknoloji öğretim deneyimlerine enstrümantal orkestrasyon çatısı altında incelemeyi amaçlayan bu araştırmanın sonuçları öğretmen adaylarının teknik-demo (technical-demo), ekranı açıkla (explain-the-screen), ekran ile tahta arasında bağlantı kur (link-the-screen-board), Sema iş başında (Sherpa-at-work) ve teknoloji kullanmama (not-use-tech) orkestrasyon türlerini yaygın olarak kullandığını; ekranı tartış (discuss-the-screen), yakala ve göster (spot-and-show), çalış ve yürü (work-and-walk-by), teknoloji olmadan teknolojiyi tartış (discuss-the-tech-without-it) ve ekran ve rehberlik (monitor-and-guide) orkestrasyon türlerini ise hiç kullanmadıklarını göstermiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adayları uyguladıkları orkestrasyon türlerine paralel olarak öğretim deneyimlerinde matematiksel otoritenin öğretmende olduğu sosyal ve sosyo-matematiksel normlar hedeflemişlerdir. Öğretmen adaylarından teknoloji kullanımına karşı olumsuz yaklaşım sergileyen ve teknoloji kullanımı konusunda kendini yeterli hissetmeyen öğretmen adaylarının; söylediklerinin aksine matematik öğretimine yönelik yazılımları ders sürecinde etkin kullanmada başarılı oldukları görülmüştür. Öğretmen adaylarının öğretmenlik deneyimine sahip olmaları mevcut öğretmenlik deneyimlerinde daha önceden sahip oldukları normları hedeflediklerini göstermiş fakat ilk ve son ders anlatım uygulamaları arasında geçen süreçte hedefledikleri normların değişim gösterdiği gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Enstrümantal orkestrasyon, sosyal ve sosyo-matematiksel normlar, teknoloji destekli matematik öğretimi, matematik öğretmen adayları ABSTRACT The aim of this study is to examine how pre-service mathematics teachers integrate technology in classroom environment and which norms are aimed by pre-service mathematics teachers in this integration process. This study will be one of very few studies in the literature that use both instrumental orchestration and sociocultural approach together to investigate the effects of school’s and classroom’s cultures on pres-service teachers’ teaching mathematics with technology by using the framework of social and socio-mathematical norms. For the aim of this study, qualitative research methods were used. The case study which is one of the qualitative research designs was used. According to the purpose of the study, the five participants were chosen from twenty pre-service mathematics teachers who were enrolled to a teacher preparation program in Marmara University Mathematics Education Department in the 2013-2014 academic year by using purposive sampling method. Three of participants have negative attitude and two of participants have positive attitude towards using technology in mathematics teaching. The results shows that the pre-service mathematics teachers using only five orchestration type commonly: technical-demo, explain the screen, link the screen board, Sherpa at work and not-use tech. The other orchestration types which are discuss-the-screen, spot-and-show, work-and-walk-by, discuss-the-tech-without-it and monitor-and-guide orchestration types weren’t used by pre-service teachers because of the conditions of training school. The pre-service teachers participating the research endorsed social and socio-mathematical norms in which mathematical authority is the monopoly of teachers in parallel the orchestration types used by pre-service teachers. Some of the pre-service teachers who have negative attitude towards using technology in mathematics teaching and have no confidence about technological knowledge were successful using technology effectively during instruction in contrast their discourse. The results also indicate that because the pre-service teachers had teaching experience before the study process, they endorsed their previous norms but pre-service teachers’ endorsed norms changed from the first teaching experience to last teaching experience during the research process. Key words: Pre-service mathematics teachers, instrumental orchestration, social and socio-mathematical norms, technology supported mathematics teaching