Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEM NİYAZİ DURMUŞ
Danışman: DOĞAN ARGUN
Özet:İnsanlık tarihi kadar eski olan takas işlemlerinin işletmeler arasında sistemleştirilmiş şekli olan barter işlemleri hakkında bilgi vermek, işleyişini açıklamak, kendisine özgü bir yasal düzenlemesi olmayan bu sisteminin, özellikle muhasebeleştirilmesi hakkında bir öneri sunmak bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Şirket faaliyetlerinin sürdürülmesinde ve genişletilmesinde finansmanın önemli ihtiyaç olduğu açıktır. Şirketler yatırımlarının finansmanını özkaynaklardan veya yabancı kaynaklardan sağlayabilmektedir. Ancak işletmenin içinde bulunduğu piyasalarda şartlar her zaman planlandığı veya beklendiği gibi sonuçlar vermemektedir. Çeşitli dönemlerde meydana gelen ulusal veya uluslararası ekonomik krizler ekonomilerin finansal çözüm üretme yeteneğini zayıflatmakta, işletmeler yeni kaynaklar yaratma arayışına girmekte ya da yeni yatırımlarını ertelemekte ve hatta küçülme yolunu tercih etmektedir. İşletmelerin devamlılıklarını sağlamaya yönelik yeni arayışlarda barter, işletmelere bir finansal kaynak olarak çözüm sunabilmektedir. İşletmeler gereksinim duydukları finansal kaynağa zamanında ve kendileri için kabul edilebilir bir maliyetle ulaşmalıdır. Barter ile nakit çıkışına gerek olmadan işletme ihtiyaçları karşılanabilmekte, işletme kendi mal veya hizmeti ile ödeme yapma imkanına sahip olmaktadır. Bu durum işletmenin ödemeler dengesi üzerinde olumlu bir etki yapmaktadır. İşletmenin nakit çıkışı gereksinimi azalmakta, nakit giriş ve çıkış işlemleri arasında denge ile işletme faaliyetlerinin sürdürülebilirliği sağlanabilmektedir. Ancak işletmelerin karşılıklı olarak ihtiyaçları her zaman eşleşmeyebilir. Bir işletmenin ihtiyacı karşılığı sunabilecekleri, karşı tarafın talebi ile uyuşamayabilir. Bu durumda bir sistem olarak barter, bir çok işletme, üyeler, arasında karşılıklı mal ve hizmet arz ve taleplerinin eşleştirici bir organizasyon olarak ortaya çıkmaktadır. Barter sisteminin işleticisi olan barter firması ve sistem içinde yer alan üye işletmelerin gerek barter firması gerekse diğer üyeler ile gerçekleştirdikleri işlemler muhasebe kayıtlarında yer almalıdır. Bu gereklilik sadece hukuki düzenlemelerin bir sonucu olarak değil, bir bilgi üretim sistemi olarak muhasebenin de gereklerindendir. Ülkemizde barter firmalarının kuruluşu ve bu firmalar aracılığı ile barter işlemlerinin yürütülmesi 1990'lı yıllarda başlamıştır. Ancak, ülkemizde barter firmaları ve barter işlemleri ile ilgili olarak yasalarda veya ulusal muhasebe standartlarında özel bir düzenleme bulunmamakla birlikte, mevcut yasal düzenlemelerin barter firmalarının kurulmasına ve barter işlemlerin gerçekleştirilmesine engel teşkil etmediği de görülmektedir. Bu çalışmada barter işlemlerinin türleri ve tarafları dikkate alınarak, bir bilgi sistemi olarak muhasebe kayıtlarında ne şekilde yer alması gerektiği konusunda bir öneri sunulmaktadır. ABSTRACT The purpose of this study is to offer a proposal for accounting system for barter, defining barter transactions as an improvement of exchange of goods since the ancient time which had not a specific legal arrangements. It is obviously evidence that financing of the activities and the enlargement of operations of the companies have always priority for managements. But the fluctuations and unstable economic situations in the economies do not permit the companies to complete their plans and strategies. Domestic or international crises let the some of the companies find new financial instruments to keep their structure or some of them may prefer to delay and derogate investments. Barter can offer opportunities to the companies to overcome their activities as an financial instruments with an acceptable cost. Companies have also the opportunities to finance operations without loans and cash outflow. Because in the barter system companies pay their liabilities by their goods produced or services rendered. That financing reduces the pressure on the cash budgets and provides a continious movement resulted in activities as cash outflows pulled down. But maching the goods and services requirements are not always possible. The needs of the one side can be different from the other's. Barter organizations try to match those several different requirements between member companies. In a barter organization, all barter transactions should be recorded for the both sides, members and the barter company which manages the system, matches the needs and organizes the barter transactions. Recording of financial results of barter transactions in the accounting system is not only a requirement for legislations, but also a need for accounting as a data producing system. In our country, barter companies have been existing in the market in the beginning of 1990's without any specific legislation for operations and without any national accounting standards for the recording requirements. But those circumstances have not prevented improvement of barter organizationas and the transactions also. In this study, a proposal has been offered to indicate that how the barter transactions should be classified and recorded in the acoounting system for the members and the barter companies.