Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ünal Demirel
Danışman: NEŞE ÇOBAN ÇELİKDEMİR
Özet:ÖZET TÜRKİYE’DE BANKACILIK SEKTÖRÜNDE BİLANÇO YAPISI VE BİLANÇO ANALİZİ: BİR BANKA ÜZERİNE UYGULAMA Küreselleşen dünyada iletişim ve ulaşım teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sayesinde uluslararası ticaret artmış, bu durum tüm ulusal piyasalarda fon ve sermaye açıklarının ortaya çıkmasına ve özellikle sermaye açığı bulunan gelişmekte olan ülkelerde finansal performansı yüksek bankalara duyulan ihtiyacın artmasına neden olmuştur. Gerçekten de günümüz ekonomilerinde başta Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere bankalar ekonomik sistemin temelini oluşturmakta ve ülkedeki ekonominin istikrarlı bir şekilde işleyişi bakımından stratejik bir rol oynamaktadır. Özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından çekilen ve doğrudan yatırım olarak nitelenen fon ve yatırımların ekonomik kalkınma ve büyüme yönünden stratejik anlam ve önemi oldukça fazladır. Son yıllarda işletmelerin giderek daha fazla oranda uluslararası düzeyde faaliyet göstermeleri, işletmeler arasında rekabetin artması, toplumların ve bu bağlamda bireylerin tercihlerindeki ve ihtiyaçlarındaki değişmeler, uluslararası sermaye piyasalarının küresel düzeyde genişlemesi gibi dönüşümler güvenilir finansal raporlamaya duyulan ihtiyacı arttırmıştır. Özellikle yatırımcılar tarafından işletmenin sunmuş olduğu finansal raporların güvenilir olması şirket açısından düşük maliyetli ve istenilen tutarda finansal kaynak temini sağlanması konusunda önemli bir kazanım sağlamaktadır. Günümüz işletmelerinde finansal yöneticiler firmanın bazı önemli faaliyet istatistiklerinin genel bir görünümünü elde etmek istediğinde finansal rasyoları kullanmakta ve incelenen dönemler içinde işletmelerinin temel finansal rasyolarını inceleyerek değerlendirmektedirler. Türkiye’deki bankaların finansal performanslarını temel finansal tablolar ve rasyolar üzerinden ölçümlemek hem sektörün karşı karşıya kaldıkları riskleri tespit edebilmek, hem de ülke ekonomisini ayakta tutan bu sektördeki bankaların finansal performansını ölçümlemek açısından büyük anlam ve değer taşımaktadır. İÇİNDEKİLER ÖZET i ABSTRACT ii İÇİNDEKİLER iii TABLOLAR LİSTESİ vii GRAFİKLER LİSTESİ ix KISALTMALAR xiii GİRİŞ 1 I. BÖLÜM BANKACILIK İLE İLGİLİ KAVRAMSAL ÇERÇEVE 1.1. Bankacılık Kavramı 5 1.1.1. Bankacılık Kavramının Tanımı ve Unsurları 5 1.1.2. Bankacılığın Gelişimi ve Değişen Fonksiyonları 7 1.1.3. Küreselleşen Dünyada Bankacılığın Artan Anlam ve Önemi 9 1.2. Türkiye’de Bankacılık Sistemi ve Banka Türleri 11 1.2.1. Türkiye’de Bankacılığın Gelişim Evreleri 11 1.2.2. Türkiye Ekonomisinde Bankaların Temel İşlev ve Fonksiyonları 15 1.2.3. Türkiye’de Bankaların Genel Hizmet Alanları ve Ürünleri 16 1.2.4. Türk Bankacılık Sisteminde Banka Sınıflandırmaları 18 1.2.4.1. Kapsam ve Ölçeklerine Göre Bankalar 19 1.2.4.2. Mülkiyet Yapılarına Göre Bankalar 19 1.2.4.3. Faaliyet Alanlarına Göre Bankalar 20 1.2.5. Türkiye’deki Bankacılık Sistemini Yöneten Ulusal Otoriteler 22 II. BÖLÜM FİNANSAL RAPORLAMA VE FİNANSAL TABLOLAR ANALİZİ 2.1. İşletme Yönetiminde Finansal Raporlama ve Finansal Tabloların Analizi 26 2.2. Finansal Analiz ve Finansal Tablo Kavramları 28 2.2.1. Finansal Raporlamanın Tanımı ve Özellikleri 29 2.2.2. Finansal Raporlamanın Kapsamı ve Sınırlılıkları 29 2.2.3. Finansal Raporlamanın Yarar ve Fonksiyonları 31 2.2.4. Finansal Analizlerde Kullanılan Temel Finansal Tablolar 32 2.2.4.1. Bilanço ve Kalemleri 34 2.2.4.2. Gelir Tablosu ve Kalemleri 36 2.3. Finansal Analiz Yöntemleri 37 2.3.1. Karşılaştırmalı Finansal Tabloların Analizi (Yatay Analiz) 37 2.3.2. Yüzde Yöntemi İle Analiz (Dikey Analiz) 39 2.3.3. Eğilim Yüzdeleri Analizi (Trend Analizi) 40 2.3.4. Oran Analizi (Rasyo Analizi) 41 2.3.4.1. Likidite Oranlarının Hesaplanması 42 2.3.4.2. Finansman Oranlarının Hesaplanması 43 2.3.4.3. Faaliyet Oranlarının Hesaplanması 45 2.3.4.4. Kârlılık Oranlarının Hesaplanması 47 III. BÖLÜM BANKALARDA FİNANSAL RAPORLAMA VE FİNANSAL TABLOLAR ANALİZİ 3.1. Bankaların Temel Finansal Tablolarının Kapsamı 50 3.1.1. Banka Bilançolarının Kapsamı ve Bölümleri 52 3.1.1.1. Banka Bilançolarının Aktif Bölümünde Yer Alan Hesaplar 53 3.1.1.2. Banka Bilançolarının Pasif Bölümünde Yer Alan Hesaplar 56 3.1.2. Bankaların Gelir Tablolarının Kapsamı ve Bölümleri 58 3.1.2.1. Bankaların Faiz Gelirleri 60 3.1.2.2. Bankaların Faiz Giderleri 60 3.1.2.3. Bankaların Faiz Dışı Gelirleri 61 3.1.2.4. Bankaların Faiz Dışı Giderleri 63 3.2. Bankalarda Finansal Analize Konu Olan Rasyolar 64 3.2.1. Özkaynaklar/Sermaye Yeterliliği Oran ve Kalemleri 65 3.2.2. Aktif Kalitesi Rasyo ve Kalemleri 67 3.2.3. Likidite Rasyo ve Kalemleri 69 3.2.4. Kar-Zarar Rasyo ve Kalemleri 71 3.2.5. Gelir-Gider Rasyo ve Kalemleri 73 3.2.6. Büyüme Rasyo ve Kalemleri 75 3.3. Bankaların Finansal Performansının Analizi 76 3.3.1. Bankaların Özkaynak/Sermaye Yeterliliklerinin Analizi 82 3.3.1.1. Standart Sermaye Yeterlilik Oranı 82 3.3.1.2. Özkaynakların Toplam Aktiflere Oranı 82 3.3.2. Bankaların Likidite Yeterlilik Analizi 83 3.3.2.1. Likit Değerlerin Toplam Aktiflere Oranı 83 3.3.2.2. Likit Değerlerin Mevduata Oranı 84 3.3.3. Bankaların Aktif Kalitesinin Analizi 84 3.3.3.1. Kredilerin Toplam Aktifler Oranı 85 3.3.3.2. Takipteki Kredilerin Toplam Kredilere Oranı 86 3.3.3.3. Kredilerin Toplam Mevduata Oranı 86 3.3.4. Kârlılık Analizleri 86 3.3.4.1. Aktif Kârlılığı Oranı 87 3.3.4.2. Özkaynak Kârlılığı Oranı 87 3.3.5. Bankaların Gelir-Gider Yapısının Analizi 88 3.3.6. Bankalarının Büyüme Göstergelerinin Analizi 88 IV. BÖLÜM FİNANSAL ANALİZE İLİŞKİN BİR KAMU BANKASI UYGULAMASI 4.1. Dikey, Yatay ve Trend Analiz ile Sektörel Veriler ve Kamu Bankası Karşılaştırması 92 4.2. Oran Analizi ile Sektörel Veriler ve Kamu Bankası Karşılaştırması 122 4.2.1. Sermaye Yeterliliği Rasyoları 122 4.2.2. Bilanço Yapısı Rasyoları 126 4.2.3. Likidite Rasyoları 132 4.2.4. Kârlılık Rasyoları 135 4.2.5. Gelir-Gider Rasyoları 139 4.2.6. Sektör Payları 145 SONUÇ 146 KAYNAKÇA 150 -------------------- ABSTRACT BALANCE SHEET STRUCTURE AND BALANCE SHEET ANALYSIS IN THE BANKING SECTOR IN TURKEY: APPLICATION ON A BANK Thanks to developments in communication and transportation technologies in a globalizing world, international trade has increased, deficits and capital funding in national markets and the emergence of all of this, and in particular the capital increase in deficit in developing countries have led to the need for high financial performance of a bank. Indeed, in today’s economies, especially in developing countries such as Turkey, banks form the basis of the economic system and play a strategic role in terms of the stable functioning of the economy in the country. In particular, the funds and investments, which are considered as direct investments in developing countries, have a high strategic meaning and importance in terms of economic development and growth. In recent years, businesses have increasingly engaged at the international level to the increasing competition among businesses, communities, and in this context, individuals preferences and needs, changes in transformations such as the global expansion of International Capital Markets has increased the need for reliable financial reporting. In particular, the reliability of the financial reports provided by the company by investors provides an important gain for the company in terms of providing low cost and desired amount of financial resources. In today’s businesses, financial managers use financial ratios when they want to get an overview of some of the firm’s important activity statistics and evaluate the underlying financial ratios of their businesses during the periods examined. On the financial performance of the banks in Turkey based on financial statements and ratios to measure and identify the risks of the sector, but also sustains the country’s economy in terms of measuring the financial performance of the banks in this sector, it is of great meaning and value.