Soya ununda aflatoksin tayini, metot validasyonu ve ölçüm belirsizliğinin saptanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hacer Yeliz Olpak

Danışman: BAHATTİN YALÇIN

Özet:

SOYA UNUNDA AFLATOKSİN TAYİNİ, METOT VALİDASYONU VE ÖLÇÜM BELİRSİZLİĞİNİN SAPTANMASI Soya bitkisi, tanesindeki ortalama %18-20 yağ, %40 protein, %30 karbonhidrat, %5 mineral madde ve çok sayıdaki vitamin ile protein yapısında zengin ve değerli amino asitler bulundurması sebebiyle canlıların beslenmesinde son derece önemlidir.Soyanın en önemli özelliği, diğer bitki ve hayvan yem kaynaklarına göre, birim alandan daha fazla ve ucuz protein sağlamasıdır. Bu çalışmada amacımız, soya ununda aflatoksin analizi için bir metot önermek, metodu geçerli kılmak ve ölçüm belirsizliğinin hesaplanmasıdır. Kullanılan metotta aflatoksinler önerilen çözücüde çözülüp, immuno affinite kolonda tutularak HPLC cihazına enjekte edilmiştir. HPLC kolonunda kobra cell ile kolon sonrası elektrokimyasal olarak bromlandırılıp floresans dedektörle saptanarak analizleri yapılmıştır. Soya unu için verilmiş yasal limitler, aflatoksin B1 için 5 ppb ve toplam aflatoksin için 10 ppb’dir. Validasyon çalışmaları için; bu limitlere uygun olarak soya ununa 0,3 ppb, 2,5 ppb, 5 ppb ve 7,5 ppb seviyelerinde aflatoksin G2, G1, B2, B1 karışımı ilave edilmiştir. Çalışmalar sonuçunda 2,5 ppb, 5 ppb ve 7,5 ppb seviyelerindeki geri kazanımların %70-110 aralığında ve 0,3 ppb seviyesinde ise %50-120 aralığında olduğu görülmüştür. Tekrarlanabilirlik ve tekrarüretilebilirlik için relatif standart sapma aralığının; aflatoksin B1 için %2,2-4,8 ve %4,6-6; toplam aflatoksin için %1,9-4,1 ve %2,6-5,6 olduğu belirlenmiştir. Genişletilmiş belirsizlik ise aflatoksin B1 için 0,172 ve toplam aflatoksin için 0,182 olarak saptanmıştır. Çalışma sonucunda önerilen çözücü karışımında aflatoksin matriksten ekstrakte edilmiş ve yasal limitler içinde geri kazanımları başarılmıştır. Bu metot ile kısa sürede analiz yapılabilmiş ve aynı zamanda daha az toksik kimyasallar kullanılmıştır. ABSTRACT DETERMINATION OF AFLATOXINS IN SOYBEAN FLOUR, METHOD VALIDATION AND DETERMINATION OF MEASUREMENT UNCERTAINITY Soybean plant is extremely important because of the average content of %18-20 fat, %40 protein, %30 carbohydrate, %5 mineral matter, a large number of vitamins and amino acids which are in protein structure. The most important feature of soybean according to other plants and animal feed sources is to provide per unit area much more and cheap protein. Our aim is to propose a method for the analysis of soybean aflatoxins, validate the proposed method and to determine measurement uncertainity. Aflatoxins are dissolved in proposed solvent mixture, and the method is based on immunaffinity column cleanup with liquid chromatography using post column bromination for determination of aflatoxins in soybean flour. In soybean flour, legal limits for aflatoxin B1 is 5 ppb and for total aflatoxin is 10 ppb. In accordance with these limits soybean flour is spiked, with an aflatoxin G2, G1, B2, B1 mixture, concentration levels of 0,3 ppb, 2,5 ppb, 5 ppb and 7,5 ppb for validation studies. İn this study we found that the recoveries were %70-110 for spiked levels of 2,5, 5 and 7,5ppb; and %50-120 for the spiked level of 0,3ppb. The relative standard deviation, for repeatability and for reproducibility is; for aflatoxin B1 %2,2-4,8 and %4,6-6, for total aflatoxin %1,9-4,1 and %2,6-5,6. This method’s expanded uncertainty is found that; for aflatoxin B1 0,172 and for total aflatoxin 0,182. As a result of this research aflatoxins extracted from the matrix in the proposed solvent mixture and the recoveries achieved within the legal limits. Analysis have been done in shorter time and also less toxic chemicals have been used.