Türkiye ve ABD eğitim fakültelerinde matematik öğretmeni yetiştirme sistemlerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ümit Kar

Danışman: SARE ŞENGÜL

Özet:

Nitelikli insan gücü yetiştirerek, toplumsal ve ekonomik yönden kalkınabilmek için, eğitimin değeri her geçen gün biraz daha fazla anlaşılmaktadır. Bu nedenle, eğitim sisteminin, 21. yüzyılın çağdaş gelişmelerine uygun nitelik ve niceliği kazanması kaçınılmaz bir gerçektir. Eğitim sistemlerinde çağdaş gelişme ve değişmeleri yansıtacak, eğitim reformlarını uygulayacak olan kişiler de öğretmenlerdir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye'deki matematik öğretmeni yetiştiren kurumlarla Amerika Birleşik Devletleri'nde akredite edilmiş ve toplam kalite çalışmalarını uygulayarak matematik öğretmeni yetiştiren kurumların arasında farklar olup olmadığını araştırarak, farklılıkları ve benzerlikleri ortaya çıkarmaktır. Amerika Birleşik Devletlerinde her eyalette ve hatta aynı eyalet içinde bile farklı eğitim vererek öğretmen yetiştiren eğitim fakülteleri bulunmaktadır. Bu araştırmanın bir amacı da, farklı eğitim vererek matematik öğretmeni yetiştiren bu sistemlerin farklı ve benzer yanlarını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye ve Amerika'nın kuruluş yıllarından itibaren öğretmen yetiştiren kurumların tarihi süreç içinde geçirdikleri aşamalar, matematik öğretmeni yetiştiren eğitim kurumlarının mevcut yapısı, matematik öğretmeni yetiştiren kurumların öğrenci kabul kriterleri, matematik öğretmeni yetiştiren kurumların ders programları ve içerikleri, matematik öğretmeni yetiştiren kurumlar tarafından eğitim esnasında öğrencilerin değerlendirilme kriterleri, matematik öğretmeni yetiştiren kurumlar ile staj yapılan okullar arasındaki koordinasyonun nasıl kurulduğu, matematik öğretmeni yetiştiren kurumlar hizmet öncesi ve sonrasında staj prosedürlerinin nasıl işlediği, mezuniyet sonrası öğretmen adaylarının işe alınma koşullarını içeren alt problemler incelenmiştir. Betimsel nitelikteki bu araştırmada, tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın gerçekleştirilmesinde Karşılaştırmalı Eğitim Bilimi'nden faydalanarak tanımlayıcı, yatay ve dikey yaklaşımlar birlikte kullanılmıştır. Kütüphaneler, YÖK kaynakları, İnternet kaynakları, Amerika Birleşik Devletleri Federal Eğitim Bakanlığı ve Eyalet Eğitim Bakanlıkları kaynakları ile sivil eğitim kuruluşlarının kaynaklarından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, Türkiye'de Eğitim Fakülteler'inde yapılan son yapılanma hareketleri ile Amerika Birleşik Devletleri'ndeki matematik öğretmeni yetiştirme sistemleri arasında bir benzerliğin sağlanmış olduğu, fakat A.B.D. sisteminin merkeziyetçi olmayan yapısı sebebiyle, öğretmen olmak isteyenlere daha esnek ve değişik imkânlar sunduğu belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının stajları konusunda A.B.D. eğitim kurumlarında fakülte ve okullar arasında daha sistematik yaklaşımlar olduğu tespit edilmiştir. A.B.D.'de, öğrenci değerlendirmeleri, öğrencinin yarıyıl içindeki tüm çalışmaları göz önüne alınarak yapıldığı için, öğretim üyelerine daha fazla yük getirmesine rağmen, daha âdil olarak kabul edilmektedir. Her iki ülkede de, öğretmenliğe başlayabilmek için belli sınavların başarılması şarttır. ABD'de öğretmenler okullarda çalışmaya başladıktan sonra asil öğretmen olana kadar her yıl sözleşmesi yenilenmektedir. Bir devlet okulunda en az 3 yıl tam zamanlı çalışması, kendi alanında yüksek lisans yapması ya da en az 150 saatlik eğitim fakültelerinden dersler, seminerler ve hizmet içi eğitim programlarını tamamladığı takdirde asil öğretmen olup, artık sözleşmesinin yenilenmesine gerek kalmamaktadır. A.B.D.'de öğretmenlik sınavları ve eğitim kurumlarının akreditasyon işlemleri sivil toplum kuruluşu şeklinde çalışan meslek kuruluşlarınca yapılmaktadır. Federal Eğitim Bakanlığı ise bu kuruluşları sadece akredite etmekle yükümlüdür. Türkiye'de ise, eğitim fakülteleri için, YÖK tarafından hazırlanmış fakat henüz uygulamaya konulmamış bir akreditasyon sistemi mevcuttur. The value of education is understood a little better everyday, since to have a country prospered socially and economically requires well educated and well- qualified citizens. Therefore, it is an unavoidable reality that the education system also must acquire the quantity and the quality characteristics corresponding to the advancements of the 21st century. In education systems, teacher is the most important individual of the system to reflect the modern developments and improvements to next generations, and to apply the educational reforms. Objective of this research is to investigate whether there are appreciable differences between the educational institutions educating mathematics teachers in Turkey and the similar institutions in the USA which are accredited and applying total quality management in education for educating mathematics teachers, and determining the differences and similarities between them. In the USA, in every state and even within a particular state, there are educational institutions providing different teacher education. Another objective of this research is to put forward the differences and similarities of these educational institutions in educating mathematics teachers. In line with the objectives, historical developmental steps of teacher education institutions in Turkey and in the USA from the time of their foundations, present structures of institutions educating mathematics teachers, student acceptance criteria of these institutions, their curriculum and course contents, evaluation criteria of students' progress by these institutions during education, establishment of coordination between these institutions and the schools where the students do their teacher training, teacher training procedures of these institutions before and after graduation, and hiring conditions of new teachers after graduation are the sub-objectives investigated. In this descriptive and explanatory research, survey method is used. To realize this research, descriptive, depth and breath approaches adapted from the Comparative Education is used. Libraries in Turkey, Internet Resources, resources and publications of the Ministry of National Education and the Higher Education Council of Turkey, various educational institutions, Federal Department of Education of the USA and Departments of Education of several states, and non-governmental educational societies in the USA are searched thoroughly and findings are utilized in the research. It is concluded that, after the last restructuring of the Faculties of Education in Turkey, a similarity is obtained between the systems of mathematics education in Turkey and in the USA. However, due to the decentralized educational structure in the USA, the educational system presents more flexible and varied possibilities to the prospective teachers. In the area of teacher training practices, well-developed systematic approaches are in practice between the educational institutions and schools in the USA. Furthermore, evaluation of students' progress takes into account all the work done during the semester. Although it is an additional burden for the faculty, it has been accepted since it does justice to students for their effort and time. Both in Turkey and in the USA, certain tests must be succeeded in order to start a teaching job. In the USA, teachers' contracts are renewed every year until they obtain tenure. In order to be considered for tenure, a teacher must teach at least 3 years or obtain an M.Sc. degree in his area or complete at least 150 hours of courses from a Faculty of Education, or complete an equivalent hours of seminars or on-the-job training programs. In the USA, licensure tests for teachers are given, and educational institutions and schools are accredited by non-governmental professional societies. Federal Department of Education only accredits these societies. In Turkey, there is a similar accreditation system for Faculties of Education developed by the Higher education Council, but it has not been put into effect yet.