Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Arapça
Öğrenci: Mohammed Faisal Mousa
Danışman: ALİ BENLİ
Özet:ÖZET Bu çalışma kültürü ihya etme, el yazması bir eseri karanlıktan aydınlığa çıkartma ve kütüphane raflarından okuyucunun hizmetine sunma amacı gütmektedir. Bu yüzden, Osmanlı âlimlerinden çok değerli bir âlimin bir kitabını tahkik etmeye karar verdik. Bu âlim, Akkirmanî olarak tanınan Muhammed b. Mustafa Hamid el-Kefevî el-Hanefî’dir. Bu âlimin, beyan ilmiyle ilgili Hâşiye Alâ Şerhi İsam alâ Risâleti’l-İstiâre li’s-Semerkandi eseri tahkik çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır. İlgili eserin, üçü Süleymaniye Kütüphanesi, biri de Suudi Arabistan’daki Kral Suud Üniversitesinde olmak üzere dört nüshasını karşılaştırdım. Çalışma bir giriş ve beş bölümden oluşmaktadır: Giriş: Bu çalışmanın özet ve çevirisinden bahsedilmiş, daha sonra önsöz, sembol ve işaretleri ele alınmıştır. Birinci Bölüm: Metin sahibi Ebü’l-Kāsım b. Ebî Bekr el-Leysî es-Semerkandî ve şerhi yapan Ebû İshâk İsâmüddîn İbrâhîm b. Muhammed b. Arabşâh el-İsferâyîn tanıtılmıştır. bunun akabinde Hâşiye’nin sahibi el-Kefevî’nin hayatı detaylı bir şekilde ele alınmıştır. İkinci Bölüm: Eser tanıtılmıştır (adı, telif nedeni, nüshalar arasındaki farklar, içeriği, müellifin bilgileri işleme yöntemi, son olarak ta Haşiye’de Kefevî’nin yararlandığı kaynaklar). Üçüncü Bölüm: Tahkik esnasında izlenen yöntem açıklanmıştır. El yazması eserin dört nüshasından örnek ve resimler eklenmiştir. Dördüncü Bölüm: Bu bölümde Semerkandi’nin İstiâre ile ilgili metni yer almaktadır. Beşinci Bölüm: Bu bölümde Hâşiye’nin tahkiki, ayet ve hadislerin tahrici, eserde geçen şiirleri sahiplerine isnat etme, kapalı ve anlaşılması güç sözcükleri açıklama, ilgili eserde adı geçen kişilerin tanıtımı, mesel ve veciz sözlerin açıklanması, nüshaların karşılaştırılması yer almaktadır. El yazmanın kenarlarında geçen yorumları dipnotlara aldım. İsâmüddîn’ın sözlerini el-Kefevî’nin sözlerinden ayırdım. Bu bölümün sonunda da kaynaklar ve içindekiler indeksini zikrettim. İÇİNDEKİLER I ÖZET III Abstract IV GİRİŞ - 1 - ÖZET(ARAPÇA) - 1 - ÖNSÖZ - 2 - KISALTMALAR DİZİNİ - 4 - BİRİNCİ BÖLÜM - 5 - Semerkandî ’nin ANLATIMI - 5 - Şerh Sahibi İsameddin el-İsferâyînî Anlatımı - 7 - KEFEVİ’nin Anlatımı - 10 - YETİŞTİĞİ YER - 10 - KIRIM’IN TARİHİ - 10 - AKKIRMAN ŞEHRİNİ TARİHİ - 11 - KIRIM ALİMLERİNDEN BAZILARI - 13 - İSMİ VE LAKABI - 15 - DOĞDUĞU VE AİT OLDUĞU YER - 15 - HAYATI VE GÖREVLERİ - 16 - Şahsiyeti - 17 - Düşüncesi VE MEZHEBİ - 17 - İLMİ ÇALIŞMALARI - 18 - ESERLERİ........................................................................................................................- 19 - EL YAZMA ESERLERİ - 19 - BASILMIŞ ESERLERİ - 22 - İKİNCİ BÖLÜM KİTABIN TANITIMI - 24 - KİTABIN İSMİ TELİF NEDENİ VE TARİHİ - 24 - Kitabın İçeriği - 25 - Kitabın Kaynakları - 26 - FAYDALANDIĞI KAYNAKLAR - 28 - KİTABIN BELAGAT İLMİNDEKİ YERİ - 34 - KİTABIN NÜSHALARI - 35 - ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tahkikin Yöntemi ve Metodolojisi - 38 - DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SEMERKANDİ’NİN İSTİARE METNİ - 43 - TAHKİK’İN SONUÇ - 47 - BEŞİNCİ BÖLÜM - 47 - KEFEVİ ’NİN HAŞİYESİ - 47 - KEFEVİ’NİN ÖNSÖZÜ - 48 - İSAMUDDİN’İN ÖNSÖZÜNE KEFEVİ’NİN HAŞİYESİ - 50 - MECAZ TÜRÜNDE BİRİCİ IKID - 62 - Birinci Feride mecaz müfredin anlatımı ve mecaz Mürsel ve istia’reye ayrımı - 64 - İkinci Feride istia’renin asliyye ve tebaiyye ye ayrımı - 73 - Nisbeye göre fiilde istia’re - 79 - Istia’renin harflerde gerçekleşmesi - 85 - Üçüncü Feride istia’renin tahkikiyye ve tahyiyliyye ayrılmasI - 88 - Dördüncü Feride istia’renin Mutlaka Müreşşaha ve Mücerrede ye ayrılması - 89 - Beşinci Feride - 96 - Altıncı Feride: Mecaz Murekkeb - 99 - İkinci İkid:istia’re bil kinaye nin tahkiki - 111 - İkinci Feride: Sekaki mezhebinde istia’re Mekniye - 123 - Üçüncü Feride: El Hatip mezhebinde istia’re Mekniye - 128 - Isamuddin ve istia’re Mekniye - 131 - Dördüncü Feride - 132 - Birinci Feride Önceki alimlerin istia’re Tayiliyye ile ilgili Mezhepleri - 135 - İkinci Feride: Zamahşeri ve karine i Mekniye - 137 - Üçüncü Feride: Essekaki ve karine i Mekniye....................................................................-139- Dördüncü Feride: SEMERKANDİ ve Karine Mekniye ile ilgili seçimleri - 141 - Beşinci Feride; Terşhlerle alakalı - 143 - Kaynak ve referanslar - 146 - -------------------- Abstract This research falls under the scope of knowledge revival, which aims at bringing it out of the darkness and back into the light, and out of library shelves and back into the hands of the readers. For this reason, we chose to investigate a book of one of the leading scholars of the High Ottoman Empire that is Imam Muhammed Bin Mustafa Hamid, Al-Kafawyi, Al-Hanafi, known as Al-Akramany. For this research, we choose to investigate – and one's choice reflects their thinking – his Footnotes on Al-Essam's Explanation of the Manuscript of Samarqandiyyeh which falls under the Science of Rhetoric. Our investigation includes the following: - I compared and contrasted four copies of this work. Three of which were available in the Sulaymaniyyeh Library, and one in King Saud University, KSA. This research is divided into an introduction and seven chapters: Introduction: discusses the abstract of this research with its translation, introduces this work, and explains the terms and symbols used in it. Chapter 1: provides biographies of the author of the original book, Al-Samarqandiy, the author of its explanation, Al-Essam, and a detailed biography of Al-Kafawyi, author of the footnotes. Chapter 2: this division introduces the book: its name, reason of its composition, the difference between its copies, its content, its method of discussing information, and finally, the references which Al-Kafawyi used in writing the Footnotes. Chapter 3: introduces the research methods adopted in this investigation, and provides models and images of the manuscript in its four copies. Chapter 4: contains the text of Samarqandiyyeh In Metaphor. Chapter 5: Contains investigation of the Footnotes, and refers to the Quran verses and Hadiths as mentioned in their original scripts.s Moreover, this chapter refers to the authors of poetry lines mentioned, explains obscure vocabulary and terms, provides biographical information about some of the leading figures mentioned, explains proverbs and sayings of wisdom mentioned, compares and contrasts the four copies, and refers to the differences among them. In this chapter, the comments mentioned in the margins of the manuscripts are provided, and we clarified which are the words of Al-Kafawyi and which of Al-Essam. Finally, this chapter is followed by a list of references, and a list of content