Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SELÇUK AKTURAN
Danışman: MEMNUNE ÇİĞDEM APAYDIN KAYA
Özet:: Amaç: Bu çalışmanın amacı birinci basamakta BATHE terapötik görüşme tekniğinin Diyabetes Mellituslu hastaların güçlendirilmesi üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Yöntem: Bu araştırma, Tip 2 diyabetes mellitus hastaları üzerinde yürütülen randomize kontrollü bir müdahale çalışmasıdır. Gönüllü 8 aile hekiminin katılımıyla çalışma gerçekleştirmiştir. Aile hekimlerinin dördü müdahale grubunu oluşturmuş ve hekimlere müdahele olarak araştırıcılar tarafından toplam 3 saat sürecek yapılandırılmış uygulamalı BATHE kısa terapötik görüşme ile ilgili kurs düzenlenmiştir. Diğer dört aile hekimi ve hastaları kontrol grubunu oluşturmuşlardır. Müdahele grubu hekimleri tüm görüşmelerinde hastalarına BATHE uygulamışlardır. İlk görüşme öncesi, hastaların sosyodemografik özellikleri ve sağlık durumlarını sorgulayan bir form ve Diyabet Güçlendirme Ölçeği (DES) uygulanmıştır. Ayrıca hastaların vücut kitle indeksleri (VKİ) ve HbA1c değerleri, ilk ve 6. aydaki son görüşmede kaydedilmiştir. Son görüşme sonrasında tüm hastalara tekrar DES uygulanmıştır. Bulgular: Her iki gruptaki hastalar sosyodemografik özellikler, başlangışta ölçülen VKİ ve HbA1c değerleri ile ortalama total DES puanları ve DES alt grupların başlangıç ortalama puanları açısından birbirine benzerdi. Müdahale ve kontrol grubu hastalarının son görüşme sonrasında DES toplam ve DES altgruplarının ortalama puanlarına bakıldığında her iki grupta da artış gözlenmiştir, fakat müdahele grubundaki artışın anlamlı olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Kontrol grubunda ilk görüşme öncesi ve son görüşme sonrasında bakılan VKİ‘de anlamlı bir artış gözlemlenmiştir. Müdahale grubunda ise VKİ‘de ilk görüşmeye göre son görüşme sonrasında yapılan ölçümlerde düşüş gözlemlenmiştir. Her iki grubun ilk ve son görüşmede elde edilen HbA1c değerlerinde ise anlamlı bir düşüş tespit edilmemiştir. Sonuç: Çalışmamızın sonuçları, BATHE terapötik kısa görüşme tekniğinin Tip 2 Diabetes Mellitus hastalarının güçlendirilmesi üzerine pozitif etkisi olduğunu düşündürmektedir. 9 ABSTRACT (İNGİLİZCE ) VE ANAHTAR KELİMELER: Aim: To investigate the effect of BATHE short therapeutic interviewing technique on the diabetes patients’ empowerment. Method: This randomised controlled interventional study was conducted with type II diabetes patients. The voluntary 8 family medicine specialists were included in the study. Four of the physicians were trained to use BATHE technique by the researchers. Those physicians’ patients were accepted intervention group. The others ones were control group. Before the patient-doctor interview, a questionnaire including sociodemographic features and health status with a Diabetes Empowerment Scale (DES) were applied to each group. Then, physicians of the interventional group used BATHE technique to their patients three times in 3 months interval. At the end of the last visit, DES was applied again to all of the patients. Body mass index (BMI) and HbA1c levels of the patients was recorded at the first and the last visits. Results: Baseline demographic characteristics, BMI and HbA1c levels, total and subscale DES scores in both group were similar. In the last follow-up there was a significant increase of total DES score in both groups but, increase of scores was higher in the intervention group than the control group. In the control group BMI was higher at the last follow-up than the first visit. In the intervention group BMI was lower at the last follow-up than the first visit. There was no any difference between the first and the last HbA1C levels in both groups. Conclusion: The BATHE short counselling technique has a positive effect on Diabetes Mellitus patients’empoverment. Anahtar kelimeler: Danışma tekniği, görüşme tekniği, eğitim, hasta tatmini, aile hekimliği, psikolojik. Key words: Councelling technique, interviewing technique, education, patient satisfaction, family medicine, psychological. 10 1.GİRİŞ VE AMAÇ Dünya Sağlık Örgütünün 2010 raporuna göre Dünyada 2008 yılı içerisinde gerçekleşen ölümlerin %63’ü kardiyovasküler hastalıklar, kanserler, diyabet ve kronik respiratuvar hastalık gibi bulaşıcı olmayan kronik hastalıklardan kaynaklanmaktadır (1). Diyabetes Mellitus, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de en fazla görülen kronik hastalıklardan biri olması ve prevalansının gittikçe artması nedeniyle önemli bir sağlık sorunudur. Ülkemizde İ. Satman ve TURDEP çalışma grubu tarafından yapılan, TURDEP-2 çalışmasının 2010 yılında yayınlanan ön raporuna göre prevalansı %13,7’dir (2). Diyabet sağlık harcamalarında da büyük bir artışa sebep olmaktadır. ABD’de 2010 yılında prediyabet ve diyabetliler için 194 milyar dolar harcandığı belirtilmektedir (3). Diyabet gibi kronik hastalıkların yönetiminde farklı modeller geliştirilmiştir (4). Bu modeller içinde hasta merkezli yaklaşım, önemli bir yere sahiptir (5). Hasta merkezli yaklaşım (patient-centred approach) aile hekimleri için vazgeçilmez bir prensip olup aile hekimliğinin temel yeterliliklerinden birisi olarak tanımlanmıştır (6-7). Engel 1977 yılında biyopsikososyal modeli tanımlamıştır (8). Biyopsikososyal yaklaşımda