Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme (İngilizce) Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: ZEYNEP MERVE ÜNAL
Danışman: Tülay Turgut
Özet:Bu araştırmanın temel amacı anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu ile iş-aile çatışması, örgüte bağlılık ve yaşamın anlamı arasındaki ilişkide anlamlı işin aracılık etkisini incelemektir. Bu çalışmada, iş-aile çatışmasının, yaşamın anlamının ve örgüte içten bağlılığın anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu tarafından açıklanabileceği gibi, anlamlı işin de bu açıklayıcılığa katkısının olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda, anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumunun anlamlı iş üzerinde olumlu katkısının olacağı, anlamlı işin de iş-aile çatışması, örgütte bağlılık ve yaşamın anlamı üzerinde olumlu katkıya sahip olacağı ileri sürülmüştür. Dolayısıyla, araştırma modeli bu temelde oluşturulmuştur. Bu araştırmada kesitsel tasarım uygulanmış, veriler anket aracılığı ile toplanmıştır. Kolayda örnekleme yöntemi ile 355 kişi anketi cevaplandırmıştır. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistik, Pearson katsayısı, basit ve çoklu regresyon analizleri yürütülmüştür. Araştırmanın bulgularına göre, anlamlı işin anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu ve iş-aile çatışması arasındaki aracılık etkisi tam desteklenmiştir. Ek olarak, anlamlı işin anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu ve yaşamın anlamı arasındaki ilişkide aracılık etkisi tam desteklenmiştir. Anlamlı işin anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu ve içten bağlılık arasındaki aracılık etkisi kısmi desteklenmiştir. Bunun yanı sıra, anlamlı işin anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu ve zorunlu bağlılık arasındaki ilişkide aracılık etkisi desteklenmemiştir. Buna karşılık, anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumunun anlamlı işten bağımsız olarak zorunlu bağlılık üzerinde katkısı olduğu desteklenmiştir. Böylelikle, anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu ile zorunlu bağlılık arasındaki ilişkide ara değişken rolüne sahip olabilecek başka değişkenler de olabileceği ve gelecek araştırmalarda bu değişkenlerin test edilmesi önerilmektedir. Anlam ihtiyacı temelinde birey-iş uyumu ve iş-aile çatışması, örgüte bağlılık ve yaşamın anlamı arasındaki ilişkiye ve bu ilişkileri etkileyecek değişkenlere ilgi çekerek farkındalık yaratması bu araştırmanın özgünlüğüdür. Araştırma ayrıca bireyleri içten bağlılık, yaşamda anlam gibi deneyimlere teşvik eden anlamlı işin; bireylerin iş-aile çatışması deneyimini azaltarak katkı sağlayıcı olduğunu vurgulamaktadır ABSTRACT The main purpose of this study is to investigate the mediating effects of meaningful work on the relationships between needs for meaning-based Person-Job Fit and work-family conflict, organizational commitment, and meaning in life. In this study, work-family conflict, meaning in life and affective commitment are predicted by needs for meaning-based P-J Fit, meaningful work contributes to these relationships. Accordingly, it is asserted that needs for meaning-based P-J Fit will have a positive effect on meaningful work and meaningful work will have positive effects on work-family conflict, organizational commitment, and meaning in life. Hence, the research model is designed on this basis. In this study, a cross-sectional design was employed, and data were collected through a questionnaire-based survey. Based on the convenience sampling 355 individuals answered the questionnaire. To analyze the data, descriptive statistics, Pearson coefficient and simple and multiple regression analyses were conducted. According to findings of this study, the mediating effect of meaningful work on the relationship between needs for meaning-based P-J Fit and work-family conflict is fully supported. Additionally, the mediating effect of meaningful work on the relationship between needs for meaning-based P-J Fit and meaning in life is fully supported. It is also partially supported that meaningful work mediates the relationship between needs for meaning-based P-J Fit and affective commitment. Besides, the mediating effect of meaningful work on the relationship between needs for meaning-based P-J Fit and continuance commitment is not supported. Instead, it is supported that needs for meaning-based P-J Fit contributes to continuance commitment independently of meaningful work. In this way, it is argued that there might be other mediating variables between needs for meaning-based P-J Fit and continuance commitment, and it is suggested that these variables should be tested in the future research. The originality of this study is that it creates awareness about the relationships between needs for meaning-based P-J Fit and work-family conflict, organizational commitment, and meaning in life by drawing attention to the variables that might have effects on these relationships. It also emphasizes the meaningful work as a potential contributor that fosters an individuals’ experiencing affective commitment, meaning in life and alleviates individuals’ experiencing work-family conflict.