Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA ÖNEN
Danışman: HALE BAYRAM
Özet:BİLİMİN DOĞASI KONUSUNDA DERSE ENTEGRE EDİLMİŞ VE EDİLMEMİŞ DOĞRUDAN YANSITICI YAKLAŞIM ETKİNLİKLERİNİN FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLİMSEL BİLGİNİN DOĞASI ANLAYIŞINA ETKİSİ: ATOM VE KİMYASAL BAĞLAR Farklı alanlarda yaşanan gelişmeler, mevcut çalışmaları ve günlük yaşamı önemli ölçüde etkilemektedir. Bu süreç, bireyin fen bilgisini etkili bir şekilde kullanmasını; ayrıca fen ile toplum ilişkisini yeterli bir şekilde kurmasını gerektirmektedir. Fen ve teknoloji eğitiminin bu denli öneme sahip olduğu günümüzde, bu eğitimi gerçekleştirecek olan öğretmenlere önemli görevler düşmektedir. Öğretmenlerin sahip oldukları bilim ve bilimin doğası anlayışının öğrencilerin düşüncelerini etkileyeceği açıktır. Bu araştırmanın amacı; doğrudan öğretim yaklaşımına göre tasarlanarak, Genel Kimya I müfredatına entegre edilmeden ve edilerek, uygulanmış olan bilimin doğası öğretiminin; Fen Bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel bilginin doğasına ilişkin görüşlerine olan etkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla araştırmada “ön test-son test kontrol gruplu deneme modeli” kullanılmıştır. Araştırma üç basamaktan oluşmaktadır. Araştırmanın ilk ve son basamağını öğretmen adaylarının bilimsel bilginin doğası anlayışlarının belirlenmesi; ikinci basamağını ise bu anlayışın geliştirilmesi amacıyla düzenlenen ders planının uygulanması oluşturmaktadır. Araştırma 2008–2009 eğitim-öğretim yılında, İstanbul’da bulunan büyük ölçekli, bir üniversitenin birinci sınıfında verilmekte olan Genel Kimya I ders müfredatında uygulanmış ve araştırmaya bu üniversitenin İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim görmekte olan 64 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırma, Genel Kimya I dersi müfredatında yer alan atom, periyodik cetvel ve kimyasal bağlar konuları temel alınarak düzenlenmiş ve sekiz hafta sürmüştür. Araştırmanın yürütüldüğü üç farklı örneklem grubunda, birbirinden farklı uygulamalara yer verilmiştir. Deney I grubunda uygulanan öğretimin temelini, Genel Kimya I müfredatına entegre edilmemiş öğretim tasarımı oluşturmaktadır. Bu amaçla literatürden, sekiz farklı aktivite seçilerek uygulanmıştır. Deney II grubunda işlenen derslerin temelini ise Genel Kimya I müfredatına entegre edilmiş öğretim tasarımı oluşturmaktadır. Kontrol grubunda ise dersler geleneksel yöntemle işlenmiştir. Deney I ve II grubunda işlenen dersler, bilimsel bilginin doğası anlayışını geliştirecek nitelikteki, doğrudan-yansıtıcı, sorularla desteklenmiş ve öğretmen adaylarının bilimin doğası boyutlarını tartışması sağlanmıştır. Araştırma verileri, bilimin doğası hakkında görüşler ölçeği (VNOS-C), bilimin doğası hakkında görüş formu (BDHGF), video kayıtları ve görüşme kayıtları kullanılarak toplanmıştır. VNOS-C ölçeğine verilen cevaplar, nitel veri analiz yöntemlerinden biri olan “içerik analizi” kullanılarak; BDHGF’ndan elde edilen sonuçlar ise basit yüzdelik hesaplama ile değerlendirilmiştir. Video kayıtları ve görüşme kayıtlarından elde edilen veriler ise mevcut sonuçları desteklemek amacıyla kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, doğrudan öğretim yaklaşımına göre düzenlenmiş ve Genel Kimya I müfredatına entegre edilerek ve edilmeden uygulanmış olan öğretim tasarımlarının, öğretmen adaylarının bilimsel bilginin doğasına ilişkin görüşlerinde değişime neden olduğunu; buna karşın kontrol grubunda uygulanan öğretimin ise öğretmen adaylarının bilimsel bilginin doğası anlayışlarında önemli bir değişime neden olmadığını ortaya koymaktadır. Ayrıca müfredata entegre edilmiş ve edilmemiş öğretim tasarımları arasında, bilimsel bilginin doğasını öğrenme açısından her hangi bir farklılık da tespit edilmemiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler getirilmiştir. Anahtar sözcükler: Bilimin doğası, fen eğitimi, doğrudan-yansıtıcı yaklaşım, dolaylı yaklaşım, öğretmen eğitimi, fen bilgisi öğretmen adayı. ABSTRACT THE IMPACT OF INTEGRATED AND NON-INTEGRATED EXPLICIT REFLECTIVE TEACHING ACTIVITIES ON PRESERVICE SCIENCE TEACHERS’ VIEW ON NATURE OF SCIENTIFIC KNOWLEDGE: ATOM AND CHEMICAL BONDS Developments in different fields have fairly effected the already existing works and daily life. This process requires the individual to use his science and technology knowledge efficiently and also setting up competent relationship between science and society. As the science and technology is so important today, the tutors that are going to carry out this educations have great tasks. It is obvious that tutor’s understanding of science and nature of science will influence students’ thoughts. The purpose of this reserach is to determine the effect of teaching nature of science that is designed according to explicit teaching approch and practiced as integrated or non-integrated to General Chemistry I curriculum to prospective science teachers’ view of nature of science. For this purpose, ‘pre test-final test control group trial model’ is used in the research. The research includes three steps. In the first and last step, prospective science teachers’ understanding of nature of science is defined, in the second step the lesson plan organized to enlarge this understanding is applied. The research has been applied in General Chemistry I class curriculum that is given in the first of grade of a large scaled university in 2008-2009 academic year and some 64 prospective science teachers studying in The Department of Primary School Science Instructorship in this university. The research was organized on the basis of atom, periodic table and chemical bonds which are all the topics of General Chemistry I course content and lasted for 8 weeks. Three different paradigms in which research is carried out have all performed different applications. The activities that are not integrated to General Chemistry I curriculum constitute the base of instructional design applied in the first experimental group. However, the instructional design integrated to general chemistry I curriculum make up the basis of courses taught in the second experiment group. In the control group, courses are handled with the traditional method. The courses processed in experiment groups I and II are supported with explicit-reflective questions that will improve the nature of science and teacher candidates are assured to discuss these dimensions. Research data has been collected with the usage of views of nature of science scale (VNOS-C), the views about the nature of science form (BDHGF), video records and interview records. Questions to VNOS-C scale are evaluated according to ‘content analysis’, a method of qualitative data analysis; the results of BDHGF are evaluated with basic percentage calculation. The data got from the video records and interviews are used to support the existing results. The results of the research have been designed in accordance with explicit teaching method and have brought up that the instructional designs that are applied by integrated or nonintegrated cause a change in prospective science teacher’s views about the nature of science, however the education applied in control group haven’t caused great importance in prospective science teacher’s view of nature of science. Besides, there has been no difference between the integrated and nonintegrated instruction designs about learning the nature of science. In the trace of the results new proposals have been made. Key words: Nature of science, science education, explicit-reflective approach, implicit approach, teacher education, prospective science teacher.