Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERKAN AKSU
Danışman: Mustafa Atilla Akdemir
Özet:ÖZET Adı Soyadı Erkan AKSU Anabilim Dalı Temel İslâm Bilimleri Programı Kur'ân-ı Kerîm Okuma ve Kıraat (Tezli Yüksek Lisans) Danışmanı Doç. Dr. Mustafa Atilla AKDEMİR Tez Türü ve Tarihi Yüksek Lisans-2019 Anahtar Kelimeler Mâturîdî, Vakf-İbtidâ, Evkâfu'l-Küfr, Kur'ân Mâturîdî, bugün İslâm Dünyası'nda adından en çok bahsedilen âlimlerden biri olmasına rağmen klasik kaynaklarda hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Bunun çeşitli sosyal, coğrafî ve siyasî sebepleri vardır. Günümüzde ise Mâturîdî ile ilgili araştırmalar çoğalmış, eserleri çeşitli dillere tercüme edilmiş ve hakkında sempozyumlar düzenlenmiş olduğunu görmekteyiz. Ulaşabildiğimiz bilgiler onun başta kelâm olmak üzere mezhepler, tefsir, Kur'ân ilimleri ve usûl-i fıkıh gibi alanlarda eserler verdiğini göstermektedir. Ona isnat edilen eserlerden biri de "Risâle fî mâ lâ yecûzü'l-vakfü aleyhi fî'l-Kur'ân" isimli risâledir. Bu risâlede Kur'ân-ı Kerim'de üzerinde vakf yapılması sakıncalı olan bazı âyetlerden bahsedilmektedir. Müslümanlar, Kur'ân'ın nüzûlünden itibaren günümüze kadar geçen süre içerisinde onun toplanması, Mushaf haline getirilmesi ve muhafazası için çalışmışlar, bu çalışmaların neticesinde Mushaflara hareke ve vakf işaretleri gibi birtakım rumuzlar koyarak Kur'ân'ın hem doğru bir şekilde okunmasını hem de anlaşılmasını hedeflemişlerdir. Bu hedefe mâtuf olarak müstakil risâleler ve kitaplar yazmışlardır. "Risâle fî mâ lâ yecûzü'l-vakfu aleyhi fî'l-Kur'ân" da bu bağlamda Kur'ân tilaveti esnasında düşülmesi muhtemel olan fâhiş hatalara işaret etmek, gerek namaz dışında gerekse namaz esnasında Kur'ân okuyan müslümanların bu tür hatalardan sakınmaları için kaleme alınmıştır. Çeşitli kaynaklarda eserin Mâturîdî'ye nispeti hakkında olumlu ve olumsuz görüşler serdedilmiş ve fakat üzerinde çalışma yapılması gerektiğine dair tavsiyeler çeşitli platformlarda dillendirilmiştir. Bu çalışmada eserin Türkiye ve dünyanın çeşitli ülkelerindeki nüshalarına ulaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Mâturîdî'nin günümüze ulaşan diğer eserleri ile, kıraat ve ulûmu'l-Kur'ân'a dair klasik ve muâsır eserlerden ve fıkıh kaynaklarındaki "Zelletü'l-Kârî" bahislerinden yararlanılarak eserin Mâturîdî'ye âidiyetinin sıhhati araştırılmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra eserde bahsi geçen vakf ve ibtidâ yerlerinin Kur'ân'ın anlaşılması üzerindeki etkilerine temas edilmiştir. -------------------- ABSTRACT GENERAL INFORMATION Name Surname : Erkan AKSU Department : Basic İslâmic Sciences Programme : Reading Koran and Recitation Thesis Advisor : Assoc. Doç. Dr. Mustafa Atilla AKDEMİR Type and Date of the Thesis : Master’s Thesis - 2019 Keywords : Mâturîdî, Waqf-İbtidâ, Evkâfu'l-Kufr, Qur'ân Although Mâturîdî is one of the most mentioned scholars in the İslâmic World today, there is not much information about him in the classical sources. There are social, geographical and political reasons behind this. Nowadays, researches about Mâturîdî have increased, his works have been translated into various languages and symposiums have been organized about him. These studies are still continuing. The information that we can reach shows that he produced works in the fields of Kalam, History of Sects, Tafsir, Qur'an Sciences and Fiqh Methodology. One of the works attributed to him is the epistle titled "Risâle fî mâ lâ yecûzü'l-vakfü aleyhi fî'l-Qur'ân". In this epistle, some verses that are inconvenient for wagf in the Qur'an are mentioned. Muslims have worked for gathering the verses of Qur’an, transforming these verses into a Mushaf and preserving it since the revelation of the Qur'an. As a Rasûlt of these works, they put some signs into Mushafs such as wagf signs and vowel points in order for Qur’an to be read and understood correctly. In line with this purpose, individual epistles and books have been written. "Risâle fî mâ lâ yecûzü'l-vakfü aleyhi fî'l-Qur'ân" was written with the aim of pointing out the mistakes that are likely to be made during recitation of the Qur'an and preventing Muslims who read Qur’an during prayer or other times from making these mistakes. Positive and negative opinions about the work and Mâturîdî were presented in various sources; however, it was recommended to conduct a study on the work in various platforms. In this study, all copies of this book both in Turkey and various countries of the world were tried to be reached. It was tried to investigate the belongingness of the work to Mâturîdî through benefiting from Mâturîdî's other works that have survived to the present day, especially the classic and contemporary works regarding Recitation and ulûmu'l Qur'an and thoughts related to "Zelletü'l-Kârî" (mistakes of the reader) in fiqh sources. The effects of wagf and ibtidâ places mentioned in the work on the understanding of the Qur'an were revealed.