4857 sayılı iş kanunu’na göre çocuk işçi kavramı ve çocukların korunması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ece Güneş Kara

Danışman: ERCÜMENT ÖZKARACA

Özet:

İnsanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için ekonomik faaliyetlerde bulunmaları bir zorunluluktur. Bu zorunluluğun bir kanıtı olarak çalışan, hizmet ve ürün sağlayan kişilerin sadece yetişkinler değil çocuklar da olduğu açıktır. Çalışma hayatında yer alan insanlar yalnızca yetişkinler olmayıp çocukların da bu yaşam mücadelesi içinde aktif rol aldıkları görülmektedir. Sanayileşmenin başlaması ve ilerlemesiyle öncelikle ev işlerinde ücretsiz aile işçisi olarak çalışan çocukların pozisyonu ilerleyen zamanlarda ev dışına taşınmış ve çocuklar yetişkinler yanında iş hayatında birçok sektörde aktif olarak çalışmaya başlamışlardır. Çalışma hayatında yer alan çocuklar zaman içinde çalışan çocuk başlığı altında çocuk işçi, genç işçi, çırak ve stajyer olarak konumlandırılmış ve bu kategorideki her bir kişi bakımından farklı hukuksal düzenlemeler ve uygulamalar geliştirilmiştir. Başta 4857 sayılı İş Kanunu olmak üzere birçok ulusal ve uluslararası yasal düzenlemede çalışan çocuklara ilişkin hükümlere yer verilmiştir. Çalışmamızda 4857 sayılı İş Kanunu bağlamında çocuk işçiler incelenmiş, bu inceleme yapılırken işçi statüsünde olmayan çalışan çocuklar ile çıraklar ve stajyerlerin nitelikleri ortaya konularak çocuk işçiler ile aralarındaki farklara değinilmiştir. Ayrıca çocuk işçilerin sahip oldukları haklar, bu hakları düzenleyen ulusal ve uluslararası düzenlemeler ışığında ortaya konulmuş, çocuk işçiliğinin mücadele edilmesi gereken bir olgu olup olmadığına ilişkin belirlemeler yapılarak mücadele kapsamındaki çalışmalara yer verilmiş ve buna ilişkin çözüm önerileri incelenmiştir. -------------------- Human being has been obliged to carry out economic activities in order to be able to survive. As a proof of this obligation it has become visible that people who perform labour and provide goods or services are not particularly adults but also the children. With the start and advancement of industrialization, positions of the children as unpaid family worker has been changed, in the progressing times they have been moved from the house to the outer world and actively started working in many different sectors beside adults. In time, working children have been categorized as child workers, young workers, apprentices or interns and therefore each category obtained a different legal arrangement and enforcement. Additional to the Turkish Labour Act no. 4857 legal terms are included in many national and international arrangement regarding working children. In our study, child workers have been examined according to the Turkish Labour Act no 4857, and the differences between the children who do not hold the status of “working children” and apprentices and interns have been set in regards to their qualifications. In addition, child workers’ rights have been revealed in the light of national and international regulations . child labour have been identified whether as an arena of struggle or not, studies regarding this struggle have been included and in respect to these studies, the solution offers have been analyzed.