Kars ve çevresi konut mimarisinde cephe tezyinatı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE ÖZKAN

Danışman: SELMAN CAN

Özet:

XIX. yüzyıl sonu- XX. yüzyıl başlarında Kars ve çevresindeki Rus işgal süreci ile birlikte görülen Baltık mimari üslubun, şehirde yarattığı yeni düzen ve yapılaşma dört ana başlık altında incelenmiştir. Birinci bölümde konunun amacı ve kapsamı hakkında genel bir bilgi sunulmuştur. Konuya yön veren ilgili kaynak ve araştırmaların hangi düzeyde yarar sağladığı ve nerelerde kullanıldığı belirtilmiştir. Kullanılan kaynaklar dâhilinde hazırlanan çalışma yönteminin aşamaları sırasıyla verilmiştir. İkinci bölümünde Kars ve çevresinin tarihi anlatılmıştır. Tarih anlatımı iki aşamadan meydana gelmekte olup, birinci aşamada XIX. yy’a kadar Kars ve çevresi, ikinci aşamada ise Kars’ta Rus İşgal Dönemi hakkında genel bir bilgi akışı sağlanmıştır. Üçüncü bölümde Kars’ın merkezine bağlı mahallelerde tespit edilen konutlar envanter düzeni içerisinde sırasıyla verilmiştir. Konutların konum bilgileri, fotoğraf ve çizimleri bir bütün içerisinde aktarılmıştır. Merkezden sonra Kars’ın Sarıkamış ilçesi hakkında bilgi verilip, tespit edilen konutlar yine aynı düzenle anlatımı sırasıyla yapılmıştır. Bugünkü Kars sınırları dışında kalan Ardahan ve Iğdır illeri ise ayrı bölümler içinde ele alınmıştır. Önce tarihi anlatımları ve genel mimari özelliklerinden bahsedilmiş, daha sonra da konum bilgileri, fotoğraf ve çizimleri sırasıyla anlatılmıştır. Üçüncü bölüme dâhil olan cephe elemanlarının anlatımı örneklerle aktarılmıştır. Bu bölümde kapılar, pencereler, çatılar ve benzeri uygulamaların başlıca özellikleri örneklerle açıklanmıştır. Yine üçüncü bölüme dâhil olan cephe tasarımında kullanılan malzemeler hakkında bilgi verilmiştir. Malzemelerin türü, genel özellikleri ve kullanım alanları örneklerle açıklanmıştır. Dördüncü bölümde ise konunun genel karşılaştırma ve değerlendirmesi yapılmıştır. Mimariye yansıyan genel özelliklerin bölge ile uyumu ve etkileri anlatılmıştır. Çevre şehirlerin etkileri üzerinde de durulmuştur. Benzerlikleri ve farklılıkları da kapsayan genel bir anlatım yapılmıştır. Tez konusunda varılan sonuç ve kaynakça eki ile çalışma tamamlanmıştır. ABSTRACT In Kars and its provinces Baltic architecture style’s new order and construction which had seen at the end of 19th century and at the beginning of 20th century with the Russian invasion, has been studied under four main titles. In chapter 1 there is a general information about the scope and significance of the topic. The resources and researches that gives direction to the topic are indicated as in which level they helped and where they are used. Methodology‘s stages within the used resources are shown in order. In chapter 2 the history of Kars and its province has been told. Historical account has two parts; First part : Kars and its province until 19th century, second part : general information about Russian invasion period. In chapter 3 the houses which are found at the neighbourhoods in Kars centre are shown in order in the inventory system. Street numbers, photographs and drawings of the houses, are told as a whole. After city centre, some information is given about Kars’ district Sarıkamış. The houses which are found in Sarıkamış are told in the same order as done before. Ardahan and Iğdır cities are discussed in different chapters. At first their historical accounts and architectural features and then their street numbers, photographs and drawings are told respectively. Side elements which are included in chapter 3 are told with examples. In this chapter main features of the doors, windows, roofs and similar applications are explained with examples. Also the information about the elements which are used in side designs are given in chapter3. Types of tools general features and usage areas are explained with examples. In chapter 4 there is an evaluation and general comparison of the topic. General features on architecture, their harmony and not only the effects to the area but also the effects on surrounding cities are told. There is a general explanation including similarities and differences. The study is completed with thesis’s conclusion and reference section.