Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Necdet Öz
Danışman: VAHDETTİN ENGİN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Tab’hâne 7 Haziran 1824’te Üsküdar’dan İstanbul’a taşınmıştı. Mayıs 1832’de Takvîmhâne Nezâretine ilhak edilmişti. 7 Haziran 1824’ten 1840’a kadar birçok türde kitap basımı gerçekleştirilmişti. Bu dönemdeki matbaacılık faaliyetleri, 1803’te ilk dinî kitabın basılmasıyla başlayan sürecin kökleşmesi ve gelecekteki basım faaliyetlerinin ilk örneklerini içermesi açısından önem taşımaktadır. Osmanlı Devleti’nin ilk resmî gazetesinin yayını Sultan II. Mahmud döneminde Takvîm-i Vekâyi’ ile gerçekleştirilmişti. Takvîm-i Vekâyi’ Türkçe’nin yanında, Fransızca, Rumca, Ermenice, Arapça ve Farsça olarak da yayınlanmıştı. Tez, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Tez çalışmamızın girişinde matbaanın icadı ve Osmanlı Devleti’ne gelişi incelenmiştir. Tezin birinci bölümünde, Tab’hâne’nin Takvîmhâne’ye ilhakı, Takvimhâne’nin kuruluşu, teknik durumu ve özellikleri, Tab’hâne ve Takîmhâne’nin idari ve mali yapısı, nazırları, çalışanları ve bu dönemdeki gazete yayını incelendi. İkinci bölümünde, Tab’hâne’nin 7 Haziran 1824’ten Takvîmhâne’ye ilhakına kadar olan süreçte gerçekleştirdiği kitap basım faaliyetleri ele alındı. Üçüncü bölümde ise ilhakın gerçekleştiği zamandan 1840 yılının başlarına kadar olan süreçteki basım faaliyetlerini inceledik. Her iki bölümde de kitapların niçin ve nasıl üretildiği ve kitapların piyasada ne kadar ilgi gördüğüyle ile bilgiler dönemin siyasî koşulları ile bağlantılı olarak ele alındı. ABSTRACT Tab’hâne was moved from Üsküdar to Istanbul on June 7, 1824. In May 1832, it was annexed to Takvimhâne Nezâreti. Many kinds of books were printed from June 7, 1824 until 1840. The printing activities in this period are rather important as it is in this period that the process which had started with the printing of the first religious text was rooted and that the first examples of printing activities of the future took place. The first official newspaper of Ottoman Empire, Takvim-i Vekâyi, was published during the era of Sultan Mahmut II. Takvim-i Vekâyi was published not only in Turkish, but also in French, Romaic, Armenian, Arabian and Persian. The thesis consists of an introduction and other three parts. In the introduction part, the invention of printing press and its introduction in Ottoman Empire are analyzed. The annexation of Tab’hane to Takvimhâne, the foundation, technical situation, and characteristics of Takvimhâne, the administrative and financial structure of Takvimhâne and Tab’hâne, as well as their employees, ministers and newspaper publication are analyzed in the first part of the thesis. In the second part, the book printing activities from June 7, 1824 until Tab’hâne’s annexation to Takvimhâne are discussed. And in the third part, we analyze the book printing activities until the beginning of 1840. In both parts, we discussed how and why the books were printed and how they were reacted in the market in relation to the political status of the era.