Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nalan Balcı
Danışman: CEMİL ÖZTÜRK
Özet:Bu araştırma, Sosyal Bilgiler dersinde değerlerin gerçekleşme düzeylerinin ne olduğunu; Sosyal Bilgiler dersinde uygulanan değerler eğitiminin öğrencilerin değerlere ulaşma düzeylerinde farklılığa sebep olup olmadığını; Sosyal Bilgiler çalışma kitabında yer alan değer etkinliklerinin uygulanabilirlik düzeyinin ne olduğunu; sosyal bilgiler öğretiminde değerler eğitiminin etkililiğine ilişkin öğrenci görüşlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma 12 yaş grubundaki 6. sınıfa giden 16 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmanın amaçları; ilköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersindeki yedi ünitenin doğrudan verilen değerleri ele alınarak nicel araştırma boyutunda tutum ölçeği ve nitel araştırma boyutunda ise eylem araştırması ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri; değerler eğitimi etkinliklerinden dokümanlar, değer ölçeği, gözlem ve görüşme formu ile toplanmıştır. Değerler eğitiminin etkililiğine ilişkin öğrenci ürünleri doküman analizi, dereceli puanlama anahtarı ve betimsel analiz; araştırmacı gözlem notları betimsel analiz; ders sürecine ilişkin görüşme verileri içerik analizi ve betimsel analiz; araştırmacı tarafından geliştirilen değer ölçeği yoluyla toplanan veriler SPSS 13.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma kapsamına alınan deney grubuna uygulanan ön test-son test sonucunda birinci aşamada “Kolmogorov-Smirnov (K-S) testi”, ikinci aşamada ise parametrik analiz testlerinden “Eşleştirilmiş iki grup arasındaki farkların testi” uygulanmıştır. Değerler eğitimi öncesi ve sonrasında anlamlı farklılık olup olmadığı 0.05 değerinde test edilmiştir. Sosyal bilgiler öğretiminde değerler eğitimi uygulamasında öğrencilerle yapılan çalışmaların öğrencilerin değerleri gerçekleştirme düzeylerinde farklılığa sebep olduğu; değer ölçeğinin ön test-son test sonucunda sig. (2-tailed) değeri (%5 anlamlılık düzeyinde) 0.05 değerinden çok küçük olduğu için 0 hipotezi olan “fark yoktur” ifadesi reddedilerek eğitim öncesi ve sonrası değerlerin gerçekleşme düzeyi arasında anlamlı bir fark olduğu ve bu anlamlılığın yönünün son test yönünde olduğu; değerlerin yapılan çalışmalarla bilişsel, duyuşsal ve davranışsal boyutta içselleştirildiği; sosyal bilgiler öğretiminde değerler eğitimi uygulaması sonucunda öğrencilerin sosyal bilgiler dersine, sosyal bilgiler öğretimine, değer ve değerler eğitimine ilişkin algılamalarında farklı bir anlayış geliştirdikleri bulgulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Değerler eğitimi, sosyal bilgiler öğretimi, eylem araştırması, tutum ölçeği ABSTRACT This research aims to reveal what the levels of the realization of the values in the social sciences lessons are; whether the values education that are applied in the social sciences lessons causes a significance for students to reach the values; what the levels of the applicability of the activities of the values that are in the study book of social sciences are; the views of students about the effectiveness of the values education in social sciences teaching. The research was executed with 16 students that attend to the 6.class and are in the age group of 12. The aims of the research were realized by attitude scale in quantitative research dimension and by action research in the qualitative research dimension; through treating the directly given values of the seven chapters in the Social Sciences lesson of Primary School 6.class. The data of the research are collected with documents from activities of values education, values scale, observation and interview forms. The products of students related to the effectiveness of the values education was analyzed by analysis of documents, key of graded scoring and descriptive analysis; the observation notes of researcher were analyzed by descriptive analysis; the data of the interview related with the lesson process was analyzed by content analysis and descriptive analysis; the data that was collected via values scale was been developed by the researcher were analyzed by using SPSS 13.0 package program. At the end of the pre-test and post-test that were applied to the experiment group in the research context, “Kolmogorov-Smirnov (K-S) testi” was used in the first phase and “The test of differences between the matched two groups” was used in the second phase. Whether or not there is a significant difference between the before and after the values education, was tested in the value of 0.05. It was discovered that the studies that are done with students in the application of values education in social sciences teaching cause differences in the level of realization of values by the students; there is a sgnificant difference between the realization of values in pre-test and post-test since the value of sig (2-tailed) is less than 0.05 (at the level of 5 %) at the end of pre-test and post-test of values scale and thus by rejecting the statement “There is no difference” which is 0 hypothesis, and this significance has the direction of post-test; the values are internalized on the cognitive, sensory and behavioristic dimensions through the exercices; the students have developed a different understanding in their perception to social sciences lesson, to social sciences education, to values and education of values, at the end of the application of values education in the social sciences teaching. Key Words: Values education, social sciences teaching, action research, scale of attitute