Ekonomik büyümenin belirleyicileri ve sanayileşme stratejileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HÜLYA ÖNAL

Danışman: Mehmet Şişman

Özet:

Bu yüksek lisans tezinin amacı ekonomik büyümede etkili olan faktörleri belirlemek ve bu doğrultuda sanayileşme stratejilerinin büyümeyi ve uluslar arası rekabet gücünü nasıl etkilediğini analiz etmektir. Bu çalışma iki ana kısımdan oluşmaktadır. İlk kısmın birinci bölümünde ekonomik büyümenin tanımı yapılmakta ve nasıl ölçüldüğüne değinilmektedir. İkinci bölümde ortodoks ve heterodoks büyüme teorilerinin yanı sıra içsel büyüme teorilerine yer verilmekte ve teorilerin genel değerlendirmesi yapılmaktadır. Üçüncü bölümde ekonomik büyümenin temel ve politik-kurumsal belirleyicileri ele alınmakta, dördüncü ve beşinci bölümlerde ise sırasıyla modern ekonomik büyümenin göstergeleri ve büyümenin bazı olumsuz dışsallıkları incelenmektedir. Çalışmanın ikinci kısmında da geçmişte uygulanmış ve hala uygulanmakta olan ithal ikameci ve ihracata dayalı sanayileşme stratejisi olmak üzere iki temel sanayileşme stratejisine yer verilmekte, sonrasında sanayi sektörünün ve özellikle de imalat sanayinin sanayileşme ve büyüme sürecindeki öneminden bahsedilmekte, sanayileşme sürecinin ülkelerin dış ticaret politikalarını nasıl etkilediği açıklanmaktadır. Bu süreçte teknoloji, endüstri-içi ticaret, doğrudan yabancı yatırım gibi unsurların sanayileşme ve büyümedeki önemi irdelenmekte ve bu bağlamda reel döviz kuru, verimlilik, maliyet, kalite gibi sürdürülebilir rekabet gücünü belirleyen unsurlara değinilmektedir. İkinci kısmın son bölümünde ise rekabet gücünde etkili olan öğelerin ülkelerin ekonomik gelişme ve kalkınma süreçlerini bölgeselleşme ve uluslar arası ticaret sistemi çerçevesinde nasıl etkilediği üzerinde durulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Ekonomik Büyüme, Sanayileşme Stratejileri, Uluslararası Rekabet, Uluslararası Ticaret, Bölgeselleşme THE DETERMINANTS OF ECONOMIC GROWTH AND INDUSTRIALISATION STRATEGIES ABSTRACT The main subject of this MA thesis is to investigate that which factors determine economic growth and in this direction, to analyse how industrialisation strategies effects economic growth and global competitiveness of different countries. This study consists of two parties. In the first chapter of first part, concepts and characteristics of economic growth have been described. In the second chapter, growth theories as part of ortodox and heterodox approaches, endogenous growth theories have been explained and all of growh theories have been generally evaluated. In the third chapter of this part, principal and political-institutional determining factors of growth have been examined, in the fourth and fifth part, indicators of modern economic growth and certain negative externalities of growth have been analysed in turn. In the second part of this study, firstly, two principal industrialisation strategies called import substitution and export-oriented industrialisation strategy have been examined with its causes and consequences. After explaning importance of industry sector especially manifacturing industry on the growth, the effects of the process of indusrialisation on the foreign trade policies of countries have been argued out with different indicators. In this process, the importance of factors like technology, intraindustry trade, foreign direct investment on the industrialisation and the growth have been discussed with the determinants of sustainable global competitiveness. Finaly, the effects of factors above mentioned to the process of growth have been accentuated by referring to regional development and international trade system. Keywords: Economic Growth, Industrialisation Strategies, International Competition, International Trade, Regional Development,