Uluslararası karayolu yük taşımacılığı yapan işletmelerde muhasebe organizasyonu ve yük maliyetlerinin oluşumu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2002

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KADİR BOZKURT

Danışman: DOĞAN ARGUN

Özet:

Ulaştırma, ekonomiye işlerlik kazandıran, ticari işlemlerin gelişmesini ve ülkenin kalkınmasını sağlayan ekonomik, politik ve sosyal gelişmelerde büyük etkinliği bulunan bir sektördür. Ulaştırmanın alt sistemi olan karayolu yük taşımacılığı kapıdan kapıya taşıma ile aktarmasız taşımayı sağlaması, terminal ihtiyacının olmayışı, ambalajlama ihtiyacını en aza indirmesi gibi üstünlüklerinden dolayı yurt içinde ve yurt dışında önemli bir konuma sahiptir. Uluslararası karayolu yük taşımacılığında; bir yandan yabancı ulaştırma şirketlerinin sektörde var olması mevcut rekabeti arttırmış, öte yandan araç yenileme, şoför ücretleri, yakıt, malzeme ve yedek parça vb. fiyatlarındaki yükselişler maliyetlerin saptanması, kontrol edilmesine ve kar planlamasına verilen önemi de arttırmaktadır. Bu çalışmada, ulaştırmanın, ulaştırma tarihsel gelişimi, ekonomik ve sosyal etkileri, ulaştırmanın çeşitli açılardan özellikleri, ulaştırma türleri, ulaştırma türlerinin dış ticaretteki teslim şekilleri ile bağlantısı, uluslararası karayolu yük taşımacılığı, Türkiye'de uluslararası karayolu yük taşımacılığı, uluslararası karayolu yük taşımacılığının ulusal ve uluslararası mevzuatı, vergi mevzuatı açısından incelenmesi, uluslararası karayolu yük taşımacılığı yapan işletmelerin muhasebe organizasyonu, yük taşımacılığında maliyetlerin oluşumu, hesap planına taşınması incelenmiş ve sefer maliyetlerinin hesaplanması değinilerek, yük maliyetinin hesaplanması bir işletmede uygulanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda da uluslararası karayolu yük taşımacılığı yapan işletmelerde yönetime bilgi verecek sistemli muhasebe organizasyonlarının yapılmadığı, yük maliyetlerinin oluşumunda muhasebeden fazlasıyla yararlanılmadığı, yük maliyetinin oluşumunda diğer firmalarla rekabet ölçülerine bağlı hareket edildiği tespit edilmiştir ABSTRACT" Transportation is a sector that functions economy and it has great action in economic, political and social developments that provide country's progress. Highway load transportaion which is an inferior system of transportation is in asignificant state in inside and outside the country because of its superioties such as providing transport without transfer, not needing terminal, its reducing the need for packing. In international highway load transportation in one aspect the existence of foreign transportation companies in the sector have increased present rivalry and in other aspect increases in prices of renewing the vehicles, drivers salaries, fuel, equipment and spare part etc. have made determining and controling the cost and planning the profit much more important. In this work transportation, development of transportation throughout the history, its economic and social effects, features of transportation in different aspects, transportation types, the connection of transportation types to the ways of delivery in foreign trade, international highway load transportation , international highway load transportation in Turkey, national and international laws of the international highway load transportation, the investigation of it through the aspect of the tax law, the accountancy organization of the businesses that provide international highway load transportation, the formation and transference of costs into accountant plan in load transportation have been searched, and the accountancy of voyage costs have been mentioned, accountancy of the load cost have been practised in a business. As a result of this work it has been observed that businesses that provide international highway transportation do not have systematic accontant organizations that is supposed to give information to the management, in formation of load costs accontancy is not being used excessively, the formation of load costs is done due to the rivalry criterion of other companies.