Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NESLİHAN ÇAM
Danışman: Levent Deniz
Özet:
Engelli bireylerin gelişimi ve topluma kazandırılması açısından çalışma
yaşamında yer almaları giderek önem kazanmaktadır. Engelli bireylerin
istihdamı konusunda hükümetler ve şirketler çeşitli girişimlerde
bulunmaktadır. Ancak bu olumlu adımlara rağmen engelli bireylerin iş
bulmakta ve iş yaşamına uyum sağlamakta çeşitli sorunlar yaşadığı
gözlenmektedir.
Bu çalışmada özel eğitim meslek okullarında öğrenim gören bireylerin işe
yerleştirme ve iş yaşamında tecrübe ettikleri sorunların ortaya
konulması amaçlanmıştır. Diğer taraftan bahse konu bireylerin iş
yaşamında kazandıkları edinimler, iş hayatının getirdiği değişiklikler
ve yaşadıkları deneyimlerin incelenmesi de amaçlanmıştır. Bu kapsamda
İstanbul ilinde çeşitli sektörlerde çalışan 26 engelli bireyle görüşme
yapılarak elde edilen veriler derinlemesine analiz edilmiş ve
katılımcıların araştırılan konudaki duygu, düşünce ve algıları ortaya
konulmuştur.
Bu araştırma fenomenolojik olarak desenlenmiştir. Fenomenolojik
yaklaşımın içinde kişilerin bireysel tecrübeleri ön plana
çıkarılmaktadır. Bu çalışmada kişilerin tecrübelerine dayanarak olaylara
yükledikleri anlamlar ve yaşadıkları deneyimler araştırılmıştır.
Buradan hareketle genel bir açıklama ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Çalışma sonucunda engelli bireylerin işe yerleştirme sürecinde özel
eğitim meslek okullarının etkili olduğu tespit edilmiştir. Engelli
bireylerin iş yaşamında en çok çalışma arkadaşları ile ilişkilerinde
sorunlar yaşadığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan iş yerinde mutlu
olmalarının en önemli kaynağı olarak da çalışma arkadaşları ile iyi
ilişkiler olduğu saptanmıştır. Eğitim alınan alan ile çalışılan
sektörlerde yapılan işlerin birbiri ile uyumsuz olduğu tespit
edilmiştir. Buna rağmen engelli bireylerin aldıkları eğitimin iş
yaşamında kendilerine fayda sağladığı gözlenmiştir. Engelli bireylerin
çalışma hayatına dahil olmalarının aileler tarafından olumlu
karşılandığı tespit edilmiştir. Ayrıca işyerlerinde engelli bireylerle
birlikte çalışma ortamını paylaşan kişilere bu süreci yönetebilmeleri
için eğitim verilmesi gerekliliği ortaya konulmuştur.