Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tayyip Karakaya
Danışman: TURAN YILDIRIM
Özet:Medya, günümüz Türkiye'sinde çok önemli bir sektör olarak öne çıkmış bulunmaktadır. Bu alandaki modern teknolojik gelişmeler, iletişim araçlarındaki çoğalma medyayı büyük bir güç haline getirmiştir. Özellikle, radyo ve televizyon istasyonları kurma üzerindeki devlet tekelinin ortadan kalkmasıyla, özel radyo ve televizyonların rahatça çalışma olanağına kavuşması, adeta bir medya patlaması olgusunu ortaya çıkarmıştır. Günümüzde medya ile, yeterli yasal alt yapıya sahip olmamanın da etkisiyle, kişilik hakları daha kolay ihlal edilmekte ve bu ihlaller, zaman zaman gerek halk tarafından gerekse medya mensupları tarafından şikayet konusu yapılmaktadır. Kişilik haklarının daha kolay ihlal edilebildiği böyle bir durumda, denge sağlayıcı işlevleri olan mekanizmaların varlığı, mecburi bir ihtiyaç olarak kendini dayatmaktadır. Yani, hem kişilik haklarını hem de basın özgürlüğünü koruyacak mekanizmaların varlığı zorunlu hale gelmektedir. İşte bu mekanizmalardan biri de cevap ve düzeltme hakkıdır. Cevap ve düzeltme hakkı, kişinin haysiyet ve şerefine dokunulması veya kendisiyle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde kanunî olarak tanınan bir kurumdur. Bu, kişilik hakkı ile basın özgürlüğü arasında denge sağlayıcı özelliği bulunan önemli bir haktır. Kişilik hakkına zarar veren ve hukuka aykırı nitelik taşıyan yayın eylemine karşı, zarar gören kişiye, aynı araç ve olanaklardan yararlanarak cevap verebilme imkanı tanınarak, kişilik hakkının korunması sağlanmaktadır. Diğer taraftan basın özgürlüğünün kötüye kullanılmasına engel olunarak bu özgürlüğün aynı standartlarda devam etmesine katkıda bulunmaktadır. Biz de bu çalışmada, kişilik hakkı ve basın-medya özgürlüğü için önemli olan, cevap ve düzeltme hakkını analiz etmeye çalıştık. Çalışma, iki bölümden oluşmaktadır. "Cevap Ve Düzeltme Hakkı Konusunda Genel Bilgiler" başlığını taşıyan birinci bölümde; cevap ve düzeltme hakkının daha iyi anlaşılması için, gerekli konular seçilmeye çalışıldı: Cevap ve düzeltme hakkı kavramı, tanımı ve hakkın tarihçesinin yanında, hakkın etkileri, bu hakkın aleyhindeki görüşler ve bu hak ile ilgili sistemler hakkında, çok detaylı olmayacak şekilde, bilgi verildi. Cevap ve düzeltme hakkının Türk Hukukundaki tarihî gelişimi, "cumhuriyet öncesi" ve "cumhuriyet dönemi" olmak üzere iki dönem halinde incelendi. Böyle bir bölümleme, hem basında cevap ve düzeltme hakkı incelenirken hem de radyo ve televizyonda cevap ve düzeltme hakkı incelenirken, yapıldı. Her iki dönemde de kronolojik sıra dikkate alınarak cevap ve düzeltme hakkının nasıl bir süreç geçirdiği anlatıldı. Konunun cumhuriyet baz alınarak ayırıma tabi tutulmasının iki sebebi bulunmaktadır: Birincisi, konunun böyle bir ayırımla daha basitleştirerek anlaşılmasını kolaylaştırmak. İkincisi, cumhuriyet rejiminin yeni bir düşünce, felsefeyle kurulması ve bu felsefenin kurumlara, kanunlara yansıması. Tarihçe kısmının çok ayrıntılı olduğu düşünülebilir; ancak, bunun sebebi, hakkın daha iyi anlaşılabilmesi için, tarihi gelişiminin bilinmesinin gerekli olduğu düşüncesinden kaynaklanmaktadır. İkinci bölüm ise "Basın Kanununa göre Cevap ve Düzeltme Hakkı" ile "Radyo ve Televizyon Kanununda Cevap ve Düzeltme Hakkı" olmak üzere iki kısma ayrıldı. Yürürlükteki mevzuatta, hem basındaki hem de radyo ve televizyondaki cevap ve düzeltme hakkı, ayrı olarak analiz edildi. Cevap ve düzeltme hakkı, Basın ile Radyo ve Televizyon yayınları için ayrı olarak düzenlenmesine rağmen, bu iki düzenleme arasında birçok bakımlardan benzerlik bulunmaktadır. Bundan dolayı, cevap ve düzeltme hakkının basın' daki düzenlemesi incelenirken izah edilen hususların bir bölümü, gereksiz tekrarın olamaması açısından, hakkın Radyo ve Televizyon' daki kısmında açıklanmadı. Sadece gerekli kısma atıf yapılmakla iktifa edildi. Bu nedenle, Basında cevap ve düzeltme hakkı kısmı daha geniş yer tuttu.