Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SALİHA YILMAZ
Danışman: Seval Erden Çınar
Özet:Bu araştırma Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin akran ilişkilerinin insani değerler ve öznel iyi oluş düzeyleri açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama modelinde oluşturulmuştur. Araştırmada olasılık temelli örnekleme yöntemlerinden küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinde Anadolu İmam Hatip Liselerinde öğrenim görmekte olan 543’ü (%64,8) kız; 295’i (%35,2) erkek olmak üzere toplam 838 lise öğrencisi oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Öznel İyi Oluş Ölçeği, İnsani Değerler Ölçeği, Akran İlişkileri Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 15.0 programı ile analiz edilerek tablolar hâlinde sunulmuştur. Analizlerde akran ilişkilerinin öznel iyi oluş ve insani değerlerle ilişkisi ile akran ilişkileri, öznel iyi oluş ve insani değerlerin cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmanın değişkenleri arasındaki ilişkiler Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı tekniğiyle, demografik değişkenlerin etkisinin sınanması ise kategori sayılarına göre Bağımsız Gruplar t Testi, Mann Whitney-U Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Kruskal Wallis-H analizleri ile gerçekleştirilmiştir. Öznel iyi oluş ve akran ilişkileri arasındaki ilişki incelendiğinde, öznel iyi oluş puanları ile “Bağlılık, Güven ve Özdeşim” alt boyutları, akran ilişkileri toplam puan arasında pozitif; “Sadakat” alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. İnsani değerler ve akran ilişkileri arasındaki ilişki incelendiğinde, insani değerler toplam puanları ve alt boyutlarının akran ilişkileri “Bağlılık” alt boyutu ile arasında pozitif; akran ilişkileri “Sadakat” alt boyutu ile arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Akran ilişkileri toplam puan ve “bağlılık ve kendini açma” alt boyutlarında kız; “sadakat” alt boyutunda ise erkek öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık olduğu bulgulanmıştır, Öğrencilerin insani değerler “dostluk/arkadaşlık, saygı ve dürüstlük” alt boyutları ve toplam puanlarının kız öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Akran ilişkileri “güven ve özdeşim” alt boyutu sınıf düzeyi azaldıkça arttığı, “kendini açma” alt boyutunun ise sınıf düzeyi arttıkça arttığı; insani değerler “dürüstlük” alt boyutunun ise sınıf düzeyi arttıkça arttığı saptanmıştır. Öğrencilerin akran ilişkileri sadakat alt boyutunun anne baba eğitim düzeyi arttıkça arttığı tespit edilmiştir. Anne ve baba öğrenim düzeyi ile ilgili bulgular anne ve babaları ilkokul mezunu olan öğrencilerin sadakat alt boyutu açısından daha yüksek eğitim düzeyinde anne ve babalara sahip öğrencilere oranla dezavantajlı olduklarını göstermektedir. Anahtar Sözcükler: öznel iyi oluş, insani değerler, akran ilişkileri, imam hatip lisesi ABSTRACT The aim of this study is to examine the peer relationships of Imam Hatip High School students in terms of human values and subjective well-being levels. The study was prepared according to relational screening model, a subtype of quantitative research patterns. Cluster sampling method among probability sampling method was used in this study. The study group consisted of 543 female students (64,8%) and 295 male students (35,2%), or 838 high school students in total, studying at Anadolu İmam Hatip in Istanbul during 2014-2015 academic year. Subjective Well-Being Scale, Human Values Scale, Peer Relationship Scale and Personal Information Form were used for collecting data. The obtained data was analyzed via SPSS 15.0 programme. In the analysis, it was investigated the relationship between peer relations and subjective well-being and human values. Moreover the effect of gender, grade and educational levels of parents were also investigated in accordance with the aim. In order to analysis the relationships among variables Pearson Product-Moment Correlation Coefficient, to examine the effects of demographic variables Independent Samples t Test, Mann-Whitney U Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), and Kruksal Wallis-H Test were applied. Examining the relation between peer relationships and subjective well-being, it was found that there was a positively significant relationship between the total scores of peer relationships and the subjective well-being scores and its “Loyalty, Trust and Identification” sub-dimensions; whereas, there was a negatively significant relationship with “Fidelity” sub-dimension. Investigating the relation between peer relationships and human values, it was found that there was a positively significant relationship between the total scores of human values and its sub-dimensions and peer relationship “Loyalty” sub-dimension; whereas, there was a negatively significant relationship with peer relationship “Fidelity” sub-dimension.When the results were examined in terms of gender, it was found that there was a significant difference between total scores of peer relationship and “loyalty and self-disclosure” sub-dimensions in favor of female students; and for “loyalty” sub-dimension in favor of male students. It was also found that there was a significant difference between human values “friendship, respect and honesty” sub-dimensions and total scores of students in favor of female students. In terms of grade, it was determined that the more grade level decreases, the more peer relationship “trust and identification” sub-dimensions increases; the more grade levels increases, the more “self-disclosure” sub-dimension increases; the more grade levels increases, the more human values “honesty” sub-dimension increases. On the other hand, parents’ education had an effect. It was ascertained that the more peer relationship “loyalty” sub-dimension of students increases, the more educational levels of parents increases. Furthermore the students having elementary school graduated parents are relatively more disadvantaged than the students having higher education graduated parents in the context of peer relationship “loyalty” sub-dimension. Key Words: Subjective well-being, human values, peer relationship, İmam Hatip high schoo l.