Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DUYGU BİRCAN KADIOĞLU
Danışman: Fatih Eren
Özet:
Amaç: MikroRNA (miRNA/miR) ve uzun kodlamayan RNA (lncRNA), hepatosellüler karsinogenezde önemli bir rol oynar ve HCC için invaziv olmayan bir biyobelirteç olarak hizmet edebilir. Bu çalışma, Hepatit B virüsü (HBV) ile ilişkili HCC (HBV-HCC), HBV ile ilişkili Siroz (HBV-Siroz), Kronik Hepatit B hastaları (KHB) ve sağlıklı deneklerin serumunda miRNA-146b-5p, miRNA-4510 ve lncRNA-GAS5 ekspresyonunu değerlendirmeyi amaçlamıştır. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışmada 15 HBV-HCC, 15 HBV-Siroz, 16 KHB ve 16 sağlıklı denekten alınan serum kullanılmıştır. Toplam RNA, serumdan izole edildi ve miRNA ve lncRNA’ların ekspresyonu, qRT-PCR ile ölçüldü ve 2-ΔΔCt yöntemleri kullanılarak hesaplandı. MiR-TV ve UALCAN veri tabanları kodlamayan RNA (ncRNA)’ların ekspresyonunu analiz etmek için kullanılmıştır. MIENTURNET ve Network Analyst miRNA-hedef etkileşimlerini tahmin etmek ve fonksiyonel zenginleştirme analizini görselleştirmek için kullanılmıştır. Bulgular: MiRNA-4510’in sadece kontrol grubunda bulunan üç bireyde ekspresyonu görülmüştür. MiRNA-146b-5p ekspresyonu en az HBV-HCC grubunda, en çok da kontrol grubunda bulunmuştur. MiR-146b-5p ekspresyonu için HBV-HCC grubu ile HBV-Siroz grubu ve HBV-HCC grubu ile kontrol grubu arasında güçlü bir ilişki saptandı sırasıyla p=0,006 ve p=0,005 olarak bulundu. LncRNA-GAS5 ekspresyonu en az KHB grubunda olmuştur, en çok da kontrol grubunda olmuştur. LncRNA-GAS5 için gruplar ikili şekilde karşılaştırıldığında HBV-HCC grubu ile kontrol grubu arasında ve KHB grubu ve kontrol grubu arasında güçlü bir ilişki saptandı sırasıyla p=0,031 ve p=0,002 olarak bulundu. Sonuç: Sonuç olarak; serum miRNA-146b-5p ve lncRNA-GAS5 seviyelerinin HBV-HCC için non-invaziv tanısal biyobelirteçler olarak hizmet edebilecek potansiyele sahip olduğunu öne sürdük. Birlikte ele alındığında, bulgularımız HBV-HCC tanısı için potansiyel biyobelirteçlere ışık tutmaktadır. Anahtar Kelimeler: miRNA, lncRNA, HCC, Biyobelirteç, Kanser