Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYBÜKE TEZEL
Danışman: Hakkı Hakan Erkiner
Özet:
Uluslararası teamül hukuku,
uluslararası hukukun aslî kaynaklarından biri olması nedeniyle bu alanda önemli
bir yer tutmaktadır. Andlaşmaların aksine, uluslararası teamül hukukunun
uluslararası hukukun yazısız kaynağı olması, uluslararası teamül hukuku kurallarının
maksatlı bir kanun yapma sürecinin ürünü olmaması ve kendiliğinden gelişmesi bu
kuralların tespitini zorlaştırmaktadır. Bu soruna ışık tutmak amacıyla gerek
doktrinde gerek uluslararası örgütlerde dikkate değer çalışmalar yapılmış
olmasına rağmen uluslararası teamül hukuku kurallarının nasıl belirleneceğine
ilişkin belirsizlik hâlâ varlığını sürdürmektedir. Eldeki tezde, bu alandaki
belirsizliği gidermeye yönelik yapılan çalışmalara katkı sunmak amacıyla,
uluslararası teamül hukuku kurallarının hangi araç ve yöntemlerle tespit
edilebileceği incelenmiştir. Bu bağlamda, süregelen tartışmalar ve Uluslararası
Adalet Divanı kararları irdelenmiştir. Bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır.
İlk bölümde, uluslararası teamül hukuku kurallarının oluşumunu açıklamak
amacıyla uluslararası teamül hukukunun temeline ilişkin görüşlere değinilmiş ve
iki kurucu unsuru olan maddi ve manevi unsurlar anlatılmıştır. İkinci bölümde
ise uluslararası teamül hukuku kurallarının tespit edilmesini sağlayan araçlar devletlerin
uluslararası nitelikteki eylem ve işlemleri, iç hukuk işlemleri, uluslararası
örgütlerin kararları, uluslararası andlaşmalar başlıkları altında incelenmiş,
ardından bu kuralların tespiti aşamasında izlenebilecek tümdengelim ve
tümevarım yöntemleri irdelenmiştir.
Anahtar Sözcükler: Uluslararası hukuk, uluslararası teamül hukuku,
teamül, uluslararası örf ve âdet hukuku, örf ve âdet