Sakarya ili Adapazarı Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki gıda üreten ve satan işyerlerinin sağlık mevzuatına uygunluğunun araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZCAN AYGÜN

Danışman: MELDA KARAVUŞ

Özet:

SAKARYA İLİ ADAPAZARI BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SINIRLARI İÇİNDEKİ GIDA ÜRETEN VE SATAN İŞYERLERİNİN SAĞLIK MEVZUATINA UYGUNLUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Adı ve Soyadı: Özcan AYGÜN Danışman Adı: Prof. Dr. Melda KARAVUŞ Kabul Tarihi : 10.03.2004 Program : Yüksek Lisans Anabilim Dalı : Halk Sağlığı Anabilim Dalı AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, gıda üreten ve satışını yapan işyerlerinde bulunan sağlık risklerini, işyeri sorumlularının bilgi düzeylerini ve işyerinin barındırdığı özellikleri sağlık mevzuatı ile karşılaştırmaktır. GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalışmada 2003 yılı Ocak ve Mayıs ayları arasında, Sakarya ili Adapazarı Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki unlu mamul, lokanta, kebap-pide-lahmacun salonu ve aperatif toplam 136 işyerine anket ve gözlem uygulanmıştır. BULGULAR: Ankete katılan işyerlerinin % 97,8'i kanalizasyona bağlıdır ve %95,6'sı şebeke suyu kullanmaktadır. İşyeri sorumlularının %92,6'sı katkı maddesi kullanmamaktadır. İşyeri sorumlularının %69,1'i ilköğretim mezunu ve %94,9'u hiç hizmet içi eğitim almamıştır. İşyeri sorumlularının %38,2'si işyeriyle ilgili mevzuatı bilmemektedir ve %68,4'ünün bulaşıcı hastalıklarla ilgili bilgileri bulunmaktadır. İşyerlerinin %55,2'si sağlık muayenesini 1-3 ayda bir yaptırmakta ve %64'ünde tuvalet ve lavabo bulunmaktadır. İşyerlerinin %37,6'sında bulaşık yıkama sistemi bulunmamakta ve %50,4'ünde dezenfeksiyon yapılmamaktadır. İşyerlerinin %43,4'ünde doğal havalandırma yöntemi kullanılmaktadır. Gözlem yapılan işyerlerinin %17,6'sının ruhsatı bulunmamaktadır. İşyerlerinin %50,7'sinde havalandırma uygun değildir ve %59,6'sının aspiratörü bulunmamaktadır. İşyerlerinin %61,8'inde kişisel hijyene uyulmamakta, %61,8'inde temiz önlük ve başlık bulunmamaktadır. İşyerlerinin %30,1'inde kullanılan su, %42,6'sının çöp toplama sistemi, %60,9'unun tuvalet ve lavaboları uygun bulunmamıştır. İşyerlerinin %41,9'unda EMK yok ya da eksik, %36,8'inde portör muayenesi yapılmamış ve %80,1'inde ilk yardım malzemesi bulunmamaktadır. İşyerlerinin %27,2'sinde bulaşıcı hastalık taşıyıp taşımadığı bilinmeyen personel çalışmaktadır. SONUÇ: Bu araştırmada, işyerlerinin büyü bir bölümünün uygulanması gereken sağlık mevzuatına uygun hizmet vermediği, işyeri sorumlularının işyerinin sağlıklı çalışması ile ilgili bilgisi olduğu, ancak işyerlerinin bu şartları taşımadığı tespit edilmiştir. THE PRESENT STATUS OF THE FOOD PRODUCTION UNITS IN THE ADAPAZARI CENTRE OF THE SAKARYA PROVINCE ACCORDING TO HEALTH LEGISLATION SUMMARY AIM: The aim of this study was to examine the present status of the food production units and of the food saling units; to clarify their health risks and their knowledge about the legislations. MATERIAL AND METHOD: This study was carried out on 136 workplaces such as restaurants and bakery shops located in the Sakarya Province Centre of Adapazarı between January-May 2003. RESULTS: 97,8 % of the units had sewage facilities and 95,6 % were found to use tap water. Among the units 92,6 % were found to use no food additives. The educational status of the interwieved people who were responsible from these units was considerably low, 69,1 % being elementary school graduates and 94,9 % declared that they did not any inservice training. Among these people 38,2 % were found not to be unaware about the present legislation; 68,4 % were found to have sufficient knowledge about probable contagious diseases concerning their units. Among these units 55,2 % were found to apply for regular health check-ups every 0-3 months. Only 64 % was found to contain toilets; 37,6 % was found not to have any dish-washing systems and % 50,4 was found not to abide by any disinfection practices. Surprisingly 43,4 % was found to use natural and primitive air cleaning. Among the observed units 17,6 % was found to have no licence to work; 50,7 % did not have appropriate air conditioning facilities; 59,6 % did not even have aspirators. According to the observed data laborers of the 61,8 % of the units did not abide by the regular personal hygiene measures; 61,8 % did not use any clean gowns or caps. Among the observed units 30,1 % used unsanitary water, 42,6 % had inappropriate garbage collection systems, 60,9 % had unclean toilets and sinks. Among the observed units 41,9 % had no health examination cards or they had insufficient information recorded on these cards; 36,8 % was found not to apply for regular health check-ups for the examination of their disease-carrier states; 80,1 % did not have any first-aid equipment at the unit. Among the units 27,2 % was found to employ workers not known to carry any contagious diseases. CONCLUSION: Unfortunately the units were found not to abide by the legislation; the people responsible from these units were found to have enough knowledge about public health measures but they did not apply these measures during their practices.