Renkli elyaf karışımlarından dokusuz tekstil materyali üretiminde renk eşleme işlemi ve renk reçetesinin optimizasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GİZEM SÖNMEZ

Danışman: Erhan Öner

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

ÖZET

RENKLİ ELYAF KARIŞIMLARINDAN DOKUSUZ TEKSTİL MATERYALİ ÜRETİMİNDE RENK EŞLEME İŞLEMİ VE RENK REÇETESİNİN OPTİMİZASYONU

Dokusuz kumaşların günümüzde kullanım alanı ve miktarı gün geçtikçe artmaktadır. Dokusuz kumaşların üretimi doku oluşturma, doku bağlama ve istenen özelliklere bağlı olarak bitim işlemlerini kapsamaktadır. Mekanik olarak doku bağlama yöntemlerinden olan iğneleme metodunda, önceden renklendirilmiş kesikli elyaflar kullanılmaktadır. Bu yöntem ile üretilen dokusuz kumaşlar; otomotiv, temizlik bezi ve yapı sektörü gibi çok farklı endüstri alanlarında kullanılmaktadır. Görünen yüzeylerde kullanılan dokusuz kumaşlarda renk, müşteri ve pazarlama departmanı için önem arz etmektedir. Müşteri tarafından talep edilen malzemenin rengini elde etmek, farklı renklerdeki elyafın farklı yüzdelerde harmanlanması için reçete oluşturulması ve deneme/yanılma yöntemi ile istenilen renk eşlenene kadar uğraşılması demektir ki, bu yöntem hem zaman hem de iş gücü kaybına yol açmaktadır. İğneleme yöntemi ile üretilen dokusuz kumaş üretiminde, ilk aşama olarak balya açıcı, harmanlama, silo ve tarak beslemesinde reçetedeki oranlara göre lifler açılır ve karıştırılır. Ardından tarak makinesinde düzgün ve homojen bir tülbent elde etmek için taranırlar. Rengin oluşumu ve homojenliği açısından söz konusu ilk aşama prosesler önem arz etmektedir.

Bu çalışmada, önceden renklendirilmiş, 3 adet farklı siyah renkte ve 1 adet beyaz renkteki kesikli poliester elyaf değişik oranlarda harmanlanarak farklı renklerde dokusuz tekstil materyalleri elde edilmiştir. Çalışmada, laboratuvar ölçekli bir tarak makinası ve iğneleme makinası kullanılmıştır. Üretilen materyallerin 400-700 nm dalgaboyu aralığında bir reflektans spektrofotometresi yardımıyla reflektans ölçümleri yapılmış ve materyallerin renklerine ait CIELab değerleri Python programlama dilinde geliştirilen bir yazılım yardımıyla hesaplanmıştır. Üretilen dokusuz tekstil materyallerine ait reflektans ölçüm değerleri, Stearns-Noechel, Friele ve Yapay Sinir Ağ algoritmaları yardımıyla renkli elyaf karışımlarından üretilmiş materyallerdeki elyaf karışım oranlarını ve rengini önceden tahmin etmek için kullanılmıştır.

Aralık, 2022 Gizem SÖNMEZ