Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bir grup okul öncesi çocuğa uygulanan ortak dikkat eğitimi destek programının etkililiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATMA NESLİHAN KARAKAN

Danışman: HALİL EKŞİ

Özet:

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU TANISI ALMIŞ BİR GRUP OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞA UYGULANACAK ORTAK DİKKAT EĞİTİMİ DESTEK PROGRAMININ ETKİLİLİĞİ Otistik özellik gösteren çocukların ortak dikkat becerilerini geliştirmek amacıyla geliştirilen eğitim programının etkililiğini sınamak amacıyla yapılan bu araştırmaya yaşları 18-48 aya arası değişen 20 otistik özellik gösteren çocuk katılmıştır. Araştırmaya katılan çocuklar Marmara Üniversitesi Psikitayri Bölümü psikiyatristleri tarafından tanılanan ve bir eğitim merkeze başvuran çocuklar arasından randam usulü olarak ve ailelerinin izni alınarak seçilmiştir.16 hafta boyunca uygulanan eğitim programı uygulanmaya başlanmadan önce ve uygulanan eğitim sonucunda otistik özellik gösteren çocukların ortak dikkat ve genel gelişimlerini değerlendirmek amacıyla Öntest – Sontest olarak Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği (CHAT), Ankara Gelişimsel Tarama Envanteri (AGTE), Psiko Eğitimsel Profil (PEP-R) ve Erken Dönem Sosyal İletişim Ölçeği (ESCS) uygulanmıştır. Araştırma sonucunda AGTE, PEP-R ve ESCS Testleri’ nin sonucunda elde edilen verilerin Öntest Sontest puanları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlılığını sınamak amacıyla Wilcoxon Eşleştirilmiş Çiftler İşaretlenmiş Sıra Sayıları Testi uygulanmıştır. Analizler sonucunda puanlar arasındaki anlamlılık 0.001 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Otistik özellik gösteren çocukların eğitime başladığı zamana kıyasla ortak dikkat becerilerini uygulanan ortak dikkat eğitim programı aracılığıyla arttırmayı amaçlayan bu araştırma sonucunda çocukların ortak dikkati başlatma ve devam ettirme, genel gelişimlerinde artış izlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Otizm, otistik özellik gösteren çocuklar, ortak dikkat, eğitim programı. ABSTRACT THE EFFECTIVENESS OF A JOINT ATTENTION SUPPORT TRAINING PROGRAMME APPLIED TO A GROUP OF CHILDREN WITH AUTISM SPECTRUM DISORDER DIAGNOSIS This research aimed at measuring the effectiveness of training programs for developing joint attention skills of children with autistic features and covered 20 children between 18-48 months of age. The participants were selected randomly and with the consent of their parents from a group that is diagnosed by psychiatristsat Marmara University Department of Psychiatry and admitted to atrainingcenter. In order to assess the development of joint attention and general abilities of the children with autistic features, Pretest - Posttest as the Checklist for Autism in Toddlers (CHAT), Ankara Developmental Screening Inventory (AGTE), Psycho Educational Profile (PEP-R) and Early Social Communication Scale (ESCS) were applied before and after the 16 week program. To assess the outcome of the study, AGTE, PEP-R and ESCS Tests of Pretest Posttest scores of the data obtained from the Wilcoxon Signed RanksTest the significance of the difference between the statistical test applied to the marked sequence numbers. As a result of the analysis of significance between scores was statistically significant at the level of 0.001. In line with the objective of the program, at the end, clear improvement has been observed in the children’s ability to start and sustain joint attention as well as their overall development. Key Words: Autism, children with autistic features, joint attention, training program.