İnsan bilgisayar etkileşiminde bağlam farkında sistemlerin incelenmesi ve buna bağlı bir uygulama


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özgür Erkut Şahin

Danışman: ÖZHAN TİNGÖY

Özet:

Günümüzde bilgisayarların ve bilgisayarlı araçların hızlı bir şekilde geliştiğini görmekteyiz. Bilgisayarlı araçların iletişim alanında kullanılmaya başlanmasıyla insanların kendi aralarındaki iletişim şekli değişmiş ve aynı zamanda iletişim araçlarının teknolojik olarak gelişmesi de gözlemlenmiştir. Zaman içerisinde iletişim alanında kullanılan bilgisayarlar olabildiğince küçülmüş ve insaların vazgeçemediği günlük eşyalarından biri haline gelmiştir. PDA ler, tablet PC ler, cep telefonları gelişmiş teknolojileri ile iletişimi hızlı, yaygın ve anlık hale getirmelerinin yanında etkileşimin boyutlarını da bilinen klasik insan bilgisayar etkileşiminin ötesine taşımıştır. İletişim teknolojilerindeki bu gelişmeler, insanlar arası iletişim göz önüne alındığında insan- insan ve insan-makine etkileşimini de daha yaygın hale getirmiştir. Günlük eşyaların bilgisayarlaştırılmasıyla insan makine etkileşiminde kat edilen bu mesafe, literatürde bağlam farkında bilgisayar uygulamaları olarak adlandırılmıştır. Bağlam farkında bilgisayar uygulamaları, insanların da içinde bulunduğu gerçek dünyadaki durumları değerlendirir. Bu tür uygulamaları kullanan bilgisayarlar çevreden bağımsız, zor fark edilebilen bilgisayar uygulamaları haline gelmiştir. Model olarak aşağıdan-yukarı yaklaşım modeli incelenmiş ve günlük kullanılan eşyalarda sistemleri incelemek yerine genel bir yaklaşım benimsenmiştir. Bu yaklaşım baz alınarak yaratılan bağlam farkında sistemler basit donanımsal platformlar kullanılarak incelenmiş ve elde edilen sonuçlar simule edilerek yorumlanmıştır. Bu tezde, ilgili uygulamalar özellikle insan bilgisayar etkileşiminde insan-sistem etkileşimi bünyesinde incelenmiştir. Sonuç olarak bu araştırma, yaygın bilgisayar uygulamalarının incelenmesinde genel bir bakış açısı sunmaktadır. Kullanıcıların ve uygulama geliştiricilerin mevcut donanım yapılarıyla etkileşimi ve kullanılabilecek farklı teknikleri sunmaktadır. ABSTRACT Nowadays, it is apparent that computers and computer-aided tools have been evolving rapidly. With the introduction of using computer-aided tools in the field of communication, communication styles among people have changed and simultaneously the development of technology-based means of communication has been observed. Over time, computers used in the field of communication have been made as small as possible and they have become an indispensable part of human life. In addition to making interaction rapid, widespread and instant, PDA’s, tablet PC’s and mobile phones, with their advanced technology, have moved dimensions of communication beyond the traditionally known human-computer interaction. Taking the communication among people into consideration, these developments in communication technology have made human-human interaction and human-computer interaction more common. By computerizing everyday objects, the progress which has been made in human-computer interaction has been referred to as context-aware computer applications in the literature. Context-aware computer applications assess real-world situations including human interaction. Computers using such applications have turned into computer applications that are independent and difficult to be realized. Methodologically, a bottom-up model has been followed and instead of analyzing the systems in objects used in daily life, a general approach has been applied. Context-aware systems generated on the basis of such an approach have been investigated by using simple hardware platforms and the obtained results were interpreted by simulation. In this study, the related applications have been examined specifically in human-computer interaction within human-system interaction.