Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NUR AKBULUT KILIÇOĞLU
Danışman: AZİZE NİLGÜN CANEL
Özet:TEK EBEVEYNLİ ERGENLERİN SOSYAL-DUYGUSAL ÖĞRENME BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEYE YÖNELİK DIŞAVURUMCU TEMELLİ GRUP ÇALIŞMASININ ETKİLİLİĞİNİN SINANMASI Bu araştırmanın amacı, dışavurumcu temelli sosyal-duygusal öğrenme becerileri grup çalışmasının, yatılı okulda eğitim gören tek ebeveynli öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerileri ve çokboyutlu yaşam doyumu düzeylerini arttırmaya yönelik etkisini incelemektir. Araştırma sürecinde öncelikle Özel Darüşşafaka Ortaokulu 5., 6., 7. ve 8. sınıflarda eğitim göre 301 öğrenciye Kabakçı (2006)’nın geliştirmiş olduğu Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri Ölçeği ve Çivitçi (2007)’nin Türkçe’ye uyarlamış olduğu Çokboyutlu Yaşam Doyumu Ölçeği uygulanmış ve verilerin analizi sonucunda ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda grup çalışmasının içeriği şekillendirilmiştir. Ardından tasarlanan grup çalışması ile ilgili bilgi toplamak ve eksiklerini gidermek amacıyla 2014-2015 eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde Özel Darüşşafaka Ortaokulu’nda 6. sınıfta eğitim gören öğrencilerden deney ve kontrol grupları seçilerek pilot uygulama yapılmıştır. Pilot uygulamada öntest ve sontest ile elde edilen veriler sonucunda program üzerinde ihtiyaçlar doğrultusunda bir takım değişiklikler yapılmış ve 2015-2016 eğitim öğretim yılında ana uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan denekler, Özel Darüşşafaka Ortaokulu’nda eğitim gören 6. Sınıf öğrencileri arasından seçilmiştir. Araştırmada öntest, sontest, izleme testli deney ve kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkeni, öntest ve sontest arasında deney grubuna uygulanan dışavurumcu sosyal-duygusal öğrenme becerileri grup çalışmasıdır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri ise, yatılı okulda eğitim gören ebeveyn kaybı yaşamış tek ebeveynli öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerileri ve çokboyutlu yaşam doyumlarıdır. 9 oturumluk dışavurumcu sosyal-duygusal öğrenme becerileri grup çalışması deney grubundaki tek ebeveynli öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak tasarlanmıştır. Programda bulunan etkinlikler çalışma grubunun özellikleri ve ilgili alanyazın incelenerek hazırlanmıştır. Oturumlar 90-120 dakika arası sürmüş ve oturumlarda katılımcılara problem çözme becerileri, iletişim becerileri, stresle baş etme becerileri ve kendilik değerini arttırma becerilerini geliştirmeye yönelik çeşitli etkinlikler yer almıştır. Grup çalışması deney grubuna 21.Ekim.2015–15.Aralık.2015 tarihleri arasında uygulanmıştır. Veri toplama araçları, grup çalışması gerçekleştirilmeden bir hafta önce ve uygulamadan bir hafta sonra ve dört ay sonra hem deney grubuna, hem kontrol grubuna uygulanmıştır. Bağımlı değişkenlere ilişkin veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Örnek Durum Formu, Kabakçı (2006) tarafından geliştirilen Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri Ölçeği (SDÖBÖ) ve Çivitçi (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Çokboyutlu Öğrenci Yaşam Doyumu Ölçeği (ÇÖYDÖ) ile elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde deney grubunun öntest sontest karşılaştırması için parametrik olmayan testlerden ilişkili ölçümler için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi; deney ve kontrol gruplarının son test karşılaştırmaları için de yine parametrik olmayan testlerden ilişkisiz ölçümler için Mann Whitney- U Testi uygulanmıştır. Araştırmanın etkilerinin devam edip etmediğini ölçmek amacıyla uygulama bitiminden dört ay sonra izleme çalışması yapılmış, hem deney hem de kontrol grubuna tüm araçları bir kez daha uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, dışavurumcu sosyal-duygusal öğrenme becerileri grup çalışması oturumlarına katılan deneklerin sosyal-duygusal öğrenme becerileri düzeylerinde ve çokboyutlu yaşam doyumu düzeylerinde uygulama öncesi ölçümlere oranla anlamlı düzeyde (p<.05) yükselme olduğu bulunmuştur. Ayrıca izleme çalışmasında yapılan ölçümlere bakıldığında deney grubunun sosyal-duygusal öğrenme becerileri düzeylerinde ve çokboyutlu yaşam doyumu düzeylerinde kontrol grubunun sonuçlarına göre anlamlı düzeyde (p<.05) bir artış bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Tek ebeveyn, yatılı okul, sosyal-duygusal öğrenme, çokboyutlu yaşam doyumu, dışavurumcu, grup çalışması. EXAMINATION OF THE EFFECTIVENESS OF THE EXPRESSIVE BASED GROUP WORKING TO DEVELOP SOCIAL-EMOTIONAL LEARNING SKILLS OF ADOLESCENTS IN SINGLE-PARENT FAMILIES ABSTRACT The purpose of this study is to examine the effect of expressive based social-emotional learning skills group study on social-emotional learning skills and multidimensional life satisfaction levels of boarding school students in single-parent families. Initially, Social-Emotional Learning Skills Scale (Kabakçı, 2006) and Multidimensional Life Satisfaction Scale adapted in Turkish by Çivitçi (2007) were implemented to 301 Darussafaka Secondary School students and as a result of data analysis the group study sessions were identified. Then, to get information for designed group study and complete missing parts, the pilot study was implemented with 6th grade students by selected experiment and control groups in Darussafaka Secondary School in 2014-2015 school year. As a result of pretest and posttest obtained data in pilot study, some changes had been made according to needs and main work was done in 2015-2016 school year. The subjects participating to the research are selected among 6th grade students in Darussafaka Secondary School. In the research, pretest, posttest, follow-up design with experiment and control group is used. The independent variable of the research is the counseling program applied to the only experiment group between pretest and posttest. The dependent variables of the research are the social-emotional learning skills, and multidimensionel life satisfaction levels of boarding school students in single-parent families. Expressive based Social-Emotional Learning Skills Group Study including 9 sessions is designed taking into consideration the characteristics of the single parental students in the experimental group. The program was prepared by taking the properties of the study group (having single parent, attending boarding school, education levels and etc.) in consideration and examining related field literature. The sessions lasted for 90-120 minutes and the group study includes various activities that will gain the problem solving skills, communication skills, stress management skills and self-enhancement skills to the participants The group study was applied with the experiment group between 21st.10.2015 and 15th.12.2015. The program was only applied to the experiment group but before, after and four months later the application pretest, posttest and follow-up test were applied to both of experiment and control groups related with the dependent variables. The data related with dependent variables, were obtained from Personal Information Form, Sample Case Form, Social-Emotional Learning Skills Scale developed by Kabakçı (2006) and Multidimensional Life Satisfaction Scale adapted in Turkish by Çivitçi (2007). In the analysis of the obtained data, for the pretest – posttest comparison of the experiment group, Wilcoxon marked sequences test (which is non-parametric) is used for related measurements and for the posttest comparison of the experiment and control groups Mann Whitney- U Test is used for related measurements. To measure the effects of study after four months, follow up study was done and all measurements were reimplemented to experiment and control groups. According to the obtained findings at the end of the research, it was found out that there is a significant increase in the social-emotional learning skills and multidimensional life satisfaction levels compared with the measurements made before the application (p<.05). It was also found out that in follow up study, there was a significant increase in the social-emotional learning skills and multidimensional life satisfaction levels of experiment group (p<.05). Key Words: Single parent, boarding school, social-emotional learning, multidimensional life satisfaction, expressionist, group study.