Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HANDEGÜL BİLGİN
Danışman: Oya Abacı
Özet:Çocuk ve edebiyat kendi içlerinde derin anlam içen iki kavramdır. Bu kavramların birbirleriyle ilişkisi çocuğun doğumuyla başlar. Çocuk doğumuyla beraber çevreyle etkileşime giren bir varlık olarak dille tanışır, kendi kültürünün dil yapısını ailesinden dinler, benzer sesler çıkararak yeterli hazır bulunuşluğa geldiğinde ise dili kullanmaya başlar. Kendi kültürünün dil yapısını oluşturan çocuk küçük yaşlarından itibaren yetişkinden sözlü dil yoluyla edebi eserler dinlemeye başlar. Çocuğun dinlediği ilk edebi eserler ninniler, hikayeler, masallardır. Yaşı ilerledikçe çocuk edebiyatla iletişimi yetişkin aracılığıyla yapmaya başlar. Resimli kitapların çocuğun hayatına girmesiyle çocuk hikayeyi dinlerken resimlerine bakmaya, dinlediği hikayeyi ya da masalı somutlaştırmaya başlar. Böylece çocuk dinlediği hikayeyi beyninde oluşturmuş ve yaşantısına katmış olur. Özellikle çocuğun resimli kitaplarda etkileşime geçtiği okul öncesi dönemde çocuk için oluşturulan kitapların birçok özelliği içinde barındırması çocuğa görelik kavramıyla çocuk için oluşturulması gereklidir. Çocuğa görelik kavramını içinde barındıran resimli kitaplar çocuğun yaşına, zevk ve isteklerine hitap etmeli, çocuğa büyürken deneyim kazandırmalı, çocuğa yeni çevreler ve yeni kişiler tanıtmalıdır. Çocuğa değerleri verirken öğretici ve öğüt verici olmadan çocuğun anlamlandırmasını sağlamalı, çocuk kitabın içinde kendisinden parçalar bulmalıdır. Çocuklar resimli kitaplarla etkileşimlerinde ilk olarak resimlerine bakarlar. Çocuk için çizilen resimlerin çocuğun zevkine hitap etmesi, çocuğun anlayacağı sadeliği içerirken çocuğun yorum yapmasına da imkan vermesi gerekir. Çocuk resimlerde gerçekliği bulurken, hayallerini de gerçekleştireceği bir dünya ister. Çocuğa görelik kavramını içinde barındıran bir resim sadeliği, renkleri, boyut ve derinliği içinde barındırmalı ve anlamlı olmalıdır. Çocuğun ilk ilgisini çeken resim olsa da hikayenin içeriği çocuğu kitaba bağlayan asıl öğedir. Çocuğun ilgisini çeken, çocuğa yol ve yöntem öğreten, çocukta merak ve hikayeye karşı istek uyandıran hikayeler çocuğun kitaba bağının artmasını ve yaşamını renklendirmesini sağlar. Çocuğun gelişimini bir bütün olduğunu ve çocuğun birçok uyarıcıya maruz kaldığını düşünürsek resimli kitaplar çocuk için bir pratik alanıdır. Resimli kitapların çocuğun gelişimine, sosyalleşmesine faydasının yanında küçük yaşlarda başlanan çocuk-edebiyat-kitap ilişkisi çocuğun gelecek yaşamında kitap kültürünün oluşmasına da zemin hazırlamış olur. Çocukta oluşan kitap kültürü çocuğu yorum yapan, düşünen, araştıran, yaratan ve tartışan bireyler haline getirir. Kısaca çocuğun doğumuyla beraber tanıştığı resimli kitaplar çocuğun başarılı bir yetişkinlik geçirmesine alt yapı oluşturur. Bu bakış açısından yola çıkarak çalışmada 1990-2010 yılları arasında basılan 5-6 yaş çocuklarına yönelik resimli kitaplardan rastgele seçilen 210 kitap çocuğa görelik kavramına göre incelenmiştir. Kitaplar kapak, resimleme, içerik, karakter, dil ve anlatım yönünden incelenmiş, kitaplardan çıkan sonuçlar tablolaştırılmıştır. Bu araştırmada incelenen kitapların çocuğa görelik kavramına göre nitelikleri ortaya konmuş, nitelikli bir kitapta bulunması gereken, içinde çocuğa göreliği barındıran özellikleri belirtilmiştir. Anahtar Sözcükler: Çocuk Edebiyatı, Resimli Kitap, Çocuğa Görelik ABSTRACT The child and the literature are two concepts that contain a deep meaning. The relations of these concepts, with each other, start with the birth of the child. The child meets with the language as a interactiving being with the birth, listens to its culture structure form its family, starts to use it when gets ready as it sound the same voices. The child that contitutes its language structure, starts to listen to literature works from adults with via verbal language. The first literature works that the child listens to, are the stories and lullablies. The child that grows more and more, starts to do the literature and the communication through adult intercession. It starts to look at the Picture boks as it listens to the story, then starts to objectify the tail or the story that it listens to. Thus, the child that listens to the story, puts it in its life and imagines in its brain. Especially in preschool period that the child interactives with the picture books to the “relatively” concept, these Picture books should contain the “relatively” elemets. The Picture boks that gain the “relatively” convept to the child, should address to the age of, joy of and demands of child, should give experience as the child grows, should introduce the new environments and new persons to the child. These Picture books should provide the child to give the meaning without advising and being pragmatic as these give the values to the child, the child should find some parts of itself in them. The child looks at the pictures at first in interactiving with the Picture books. A Picture that contains simplicity, colours, dimensions and depth, should involve the “realitevely” concept and become meaningful according to the child. When the child find the reality in pictures, the child want a world that the child will be able to make real its dreams. The drawn pictures for child, that address to the joy of the child, should allow to speculate as it contains the simplicity that the child understand. Even though the Picture atract to the child at the first sight, the main element that the child connecting to the book, is the content of the story. The stories that child is interseted in, that teach the style, that make a sensation, provide the child to like the book and enliven their life. Given that the child expose to some external elements and growth of the child, the Picture books are a practising area fort he child. Shortly, the Picture books that the child meet with its birth, prepares a substructure to pass a succesfull period in the childhood. The book culture that constitutes on the child, turns to individuals that think of, comment on, searh on, discuss on and create. The Picture books form a basis to develeopment of the child, socialization of the child, culture structure of the child in the triangle of the child-literature-book. Based on this perspective, published between the years 1990-2010 study randomly selected 210 books from picture books for children 5-6 years old children were examined according to the concept of let's see. Books cover, illustration, content, character, in terms of language and expression were examined and tabulated the results from books. This study examined the books according to the qualifications set forth in the concept of the child's see, should have qualified in a book, in which let the child relatively hosting features. Key words: Children's Literature, Picture Book, Let the Child “relatively”