Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖKHAN POLAT
Danışman: Mehmet Müjdad Şakar
Özet:GENEL BİLGİLER İsim ve Soyadı : Gökhan Polat Anabilim Dalı : Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Programı : Çalışma Ekonomisi Tez Danışmanı : Prof. Dr. Müjdat Şakar Tez Türü ve Tarihi : Doktora - Temmuz 2010 Anahtar Kelimeler : Yaşlılık, Yoksulluk, Sosyal Güvenlik, Primli Sistem, Primsiz Sistem, Emeklilik TÜRK SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA YAŞLILAR İÇİN GELİR GÜVENCESİ Sosyal güvenlik sisteminin modern toplumlarda benimsenen anlayışlarla ele alınarak buna göre emeklilik planlamaları yapılması Türk sosyal güvenlik hukukunda olumlu bir rol oynayacaktır. Türk emeklilik sisteminin kapsayıcılığındaki yetersizlik ve sigortalı hizmet sürelerinin yaşlılık aylığı bağlanmasında zorunlu koşul olarak aranması sistemin temel ve belirleyici ilkeleridir. Öte yandan sistemin dışında kalmış bulunan yaşlılar için yeterli gelirin sağlanması hususu sistemin içine dahil edilmelidir. Sistemin muhtaç kimseleri yaşlılıkta sosyal güvencesiz bırakmasındaki dezavantajlı konumu hafifletilerek bu sayede ülkemiz sosyal güvenliğinin bir daralma sarmalına mahkûm olması engellenebilir. Bununla birlikte muhtaç, güçsüz ve kimsesiz yaşlı vatandaşlara yaşlılıklarında gelir bağlanması özelinde bir emeklilik planlamasının sosyal güvenlik sistemi kapsamında gerçekleştirilmesine çalışılmalıdır. Belirtmek isteriz ki mevcut emeklilik sisteminde yaşlılık aylığı bağlanmasında belli yaşta ve muhtaç olan her vatandaşı dikkate almadan yapılan planlamanın kapsamının bu sıkıntılar dikkate alınarak genişletilmesi refah devleti politikaları doğrultusunda sağlanabilir. İşte tam bu planlama yaşlı kişilerin hem ekonomik yoksulluk hem de sosyal yoksunluktan kaynaklanan sorunlarını onarıcı bir düzenlemeyi beraberinde getirecektir. Ne var ki sosyal güvenlik sistemi zorunlu sosyal sigortalar rejimi uygulaması ve kendi içindeki eksiklikleri ile varlığını sürdürme eğilimi taşıyan düzenlemelere sahiptir. Anılan model sosyal hukuk devletinin gerçekleşmesi bakımından yeterli olmayan sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Diyebiliriz ki emeklilik sistemlerinin temel hedeflerinden başta geleni yaşlılıkta yoksulluğun önlenmesi ve bununla birlikte insani yaşam standartlarının korunmasına yöneliktir. Nitekim ülkemiz emeklilik sisteminin yapılanması ciddi öneme sahip olan bu dengeyi sağlamak üzerine kurulu bir model olmaktan uzaktır. Dünyada ortaya çıkan yapısal değişimlerle birlikte yeni yoksulluk türleriyle karşı karşıya kalmaktayız. Öyle ki bu gelişmeler ülkemizde sosyal sigortalar tekniğinin açmazlarını ve sosyal devletin felsefi krizini açıklayabilir bir döngüyü içermektedir. Çalışmamızda primli – primsiz rejim kapsamında yaşlılık aylığı olarak sağlanan yardımların bir karşılaştırması yapılmış ve elde edilen verilerin, yaşlı yoksulluğunun önlenmesi açısından, modern sosyal güvenlik hukuku çerçevesinde edindiği boyut incelenmiştir. Şu halde primli – primsiz rejimin birlikte değerlendirilmesi neticesinde, yaşlı yoksulluğunun ortadan kaldırılması amacıyla, 65 yaş aylığı alan her vatandaşın yeterli bir gelir hakkına kavuşturulması gerektiğinin önemi açıkça görülmektedir. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Gökhan Polat Field : Labour Economics and Industrial Relations Programme : Labour Economics Supervisor : Prof. Dr. Müjdat Sakar Degree Awarded and Date : Ph.D. - July 2010 Keywords : Old Age, Poverty, Social Security, Bismarck Model, Beveridge Model, Retirement ABSTRACT INCOME SECURITY FOR ELDERLIES IN THE TURKISH SOCIAL SECURITY LAW Handling social security system with insights adopted by modern societies and conducting retirement planning according to this will play a positive role in Turkish social security law. The insufficiency in the inclusiveness of Turkish retirement system and requiring that service times are sought as mandatory term for allowing old age pension are the basic and determinative principles of the system. On the other hand, the issue of providing sufficient income for elderlies who are left outside the system must be included in the system. Alleviating the disadvantageous position of the system about leaving destitute people without social security in old age, by this means, our country’s social security can be prevented from being condemned to a contraction spiral. In addition to this, specific to providing destitute, powerless, and alone elder citizens with pension in their old age, a retirement planning should be tried to be realized within the context of social security system. We would like to indicate that providing old age pension in the current retirement system, expanding the scope of the planning, which has been done without taking into account each destitute citizen at certain age, by considering these problems may be accomplished in alignment with welfare government policies. Here, exactly this planning will bring along a remedial arrangement that can amend the problems of elder people arising from both economical poverty and social exiguity as required. But the system has arrangements which have tendency to continue their existence with implementation of mandatory public social security regime and with its own deficiencies. The abovementioned model leads to results which are not sufficient in regard to the realization of a social law government. We can say that, primary one of the basic goals of retirement systems is directed to prevent poverty in old age and together with this, to protect humanitarian living standards. As a matter of fact, structuring of our country’s retirement system is far from being a model built upon providing this balance which has critical importance. Together with the structural changes arising in the world, we are confronted with new poverty types. So much so that; these developments include a cycle which can explain the dilemmas of social insurance technique in our country and philosophical crisis of the government. In our study, a comparison of supports provided as old age pension within the context of regimes with and without social contributions and the dimension of the obtained data within the framework of modern social security law is analyzed in terms of preventing elderly poverty. So then, as a result of analyzing regimes with and without contribution together, the importance of the fact that each citizen should be provided with a sufficient income right in old age is clearly understood.