Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SERKAN OSMANLIOĞLU
Danışman: Erhan Afyoncu
Özet:Bu çalışmaya esas teşkil eden eser, 1768-1774 Osmanlı-Rus Harbi’nin 1182-1184 (1768-1771) tarihlerini kapsayan muhtasar bir tarihdir. Bundan önceki çalışmalarda Zekeriyazâde Mehmed Said’e atfedilen eser üzerinde yaptığımız çalışma neticesinde devrin diğer bir önemli müellifi olan Mustafa Kesbî’ye ait olduğu anlaşılmıştır. Eserin müellifi hakkındaki bilgi kaynağımız mezkur telifi ve İbretnümâ-yı Devlet adlı eseridir. Dönemin padişahı, sadrazamı ve defterdarının isimlerini bize vererek eserine başlayan müellif, yakalanan bir casus vasıtasıyla Rusların planlarının öğrenilmesine, savaş sebeplerine ve yapılan hazırlıklara muhtasar bir şekilde değinerek savaş ve ordu hakkında bilgi vermeye devam eder. Müellif, savaş hakkındaki bu ikinci telifinde olayları genel olarak kronolojik bir sıraya göre eserine almıştır. Ancak birbiriyle alakalı olaylar sıra gilmeksizin birlikte verilmiştir. Eserde yapılan hazırlıklar, ordunun sefere çıkması, yol üzerindeki hadiseler, ordunun durumu ve daha çok Hotin Kalesi ve civarında gerçekleşen hadiseler üzerinde durulmuştur. Müellif Bâb-ı Defterî’de görevli olması hasebiyle seferin hazırlığı aşamasında malzemelerin nerelerden tedarik edildiği, bununla ilgili emirlerin nereden çıktığı gibi mali muamelata dair de ayrıntılı bilgi vermektedir. 1768-1774 Osmanlı-Rus Harbi’ne bizzat katıldığı için sefere dair anlattığı pek çok hadiseye ya şahit olmuş ya da şahit olanların kendisinden dinlemiştir. Mustafa Kesbî’nin 1768-1774 Harbi Vekāyiʻi, 1768 seferi için yapılan hazırlıklar ve seferin kendisine dair yapılan araştırmalarda dikkate alınması gereken önemli bir çağdaş kaynaktır. ABSTRACT The main subject of this work, is a brief history that deals with the 1182-1184 (1768-1771) periods of 1768-1774 Russo-Ottoman War. It is realized that this work, which was referred as the work of Zekeriyazade in the past studies, was actually belonged to another important contemporary author, Mustafa Kesbi. Our source about the author is his aforesaid compilation and his work named İbretnüma-yı Devlet. Author, who starts by giving the names of the sultan, grand vizier and the high treasurer of that period, briefly tells about the revelation of Russian plans with the information that got by a caught spy, the reasons of war and the war preparations. After that he continues to give information about the war and the army. Author in his second compilation about the about the war, generally arranged the events in a chronological order. However events which are related with each other were given without a chronological order. This work mainly deals with the preparations, march of the army, events that occurred on the way and mostly the events occurred at the Castle of Hotin and its vicinity. As a treasury clerk, author gives detailed information about the financial process such as places which supply the necessaries during the preparation and sources of the orders about these processes. As a participant of the 1768-1774 Russo-Ottoman War, author either witnessed or listened from the witnesses many events about the war that he wrote in his work. Mustafa Kebi’s Harbi Vekayi is an important contemporary source for studies of 1768 war preparations and the war itself.