Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hacer Tunç
Danışman: ALİ ULVİ MEHMEDOĞLU
Özet:Bu çalışma İslam alimi, düşünür, mütekellim ve mutasavvıf Gazâlî’nin nefs görüşünün psikoloji kavramları çerçevesinde değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Çok yönlü bir düşünür olan Gazâlî, El-Munkız Mine’d Dalal isimli eserinde içe bakış yöntemiyle insan psikolojisi hakkında önemli tespitlerde bulunmuştur. Nefs kavramına ilgisi hayatı boyunca devam eden Gazâlî kelam, felsefe ve tasavvuf alanlarında yaptığı çeşitli araştırmalar sonucunda nefs hakkında çok önemli bir bilgi birikimine ulaşmış, bu birikim onun şümullü bir bakış açısına sahip olmasına yol açmıştır. Gazâlî’nin hayat serüvenine paralel olarak eserlerine yansıyan nefs anlayışı da birtakım dönüşümler geçirmiştir. Felsefe araştırmaları yaptığı dönemde nefsin mahiyeti, türleri ve güçleri konuları üzerine ilgisini yoğunlaştırırken, tasavvufa yöneldiği dönemlerde daha çok pozitif ve negatif kişilik özelliklerinin kaynağı olarak nefs ve nefsin negatif özelliklerden arınıp pozitif özellikler kazanmak suretiyle gelişmesinin yollarını ilgi odağına yerleştirmiştir. Gazâlî’nin geniş ilgi alanı ve taassuptan uzak bakış açısı bizlere nefs gibi derin bir konuda onun tüm boyutlarını anlamamızı sağlayacak çok zengin bir malzeme sunmuştur. Bu araştırmada Gazâlî’nin nefs anlayışının Din psikolojisine katkısının tespiti amaçlanmıştır. Tezde dökümantasyon yöntemi kullanılmış olup ilgili Türkçe ve İngilizce kaynaklar taranmıştır. -------------------- This thesis aims to evaluate the idea of self (nefs) of Islamic scholar, thinker, theologian (kelamcı) and Sufi Ghazâlî, within the framework of psychology concepts. Ghazâlî who is a multi-faceted thinker, made important determinations about human psychology with the method of inward looking in his work El- Munkız Mine’d Dalal. As a result of his researches in the fields of theology (kelam), philosophy and Sufism, Ghazâlî as interested in self through his life, gained an accumulation knowledge about nefs, which led him to have a comprehensive perspective. Along with the life adventure of Ghazâlî, the concept of self as reflected in his works has undergone a number of transformations. During the period he concentrated on philosophical researches, he focused on the nature, varieties and abilities of the self. Then, in the period he tended to Sufism, he interested in self as the source of positive and negative personality traits and focused on the way to purifyself from negative features and gain positive features. Ghazâlî’swide range of interests and non-bigoted perspectives has provided us with a very rich material that will enable us to understand all of its dimensions in a deep matter like the nefs.This study aims to determine the contribution of Ghazâlî’s views on self to the Psychology of Religion. Documentation method is used in the thesis and related Turkish and English sources are examined.