Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURÇAK KAYA
Danışman: HASAN BİROL ÇOTUK
Özet:Bu çalışma, İstanbul’da faaliyet gösteren büyük bir holdingin üst düzey yöneticileri ile bilgisayar mühendislerine uygulanmıştır. Bu çalışmanın amacı; iş yerinde zihinsel yüklenme ve egzersizin kalp atım hızı değişkenliği üzerindeki etkisini araştırmak ve karşılaştırmaktır. Bu araştırmaya katılan toplam 30 kişiden (18’i erkek ve 12’si bayan) oluşan grupta yaş ortalaması 37,4 ± SD tür. Üst düzey yöneticilerden 11 kişi (9 erkek-2 kadın), bilgisayar mühendislerinden 19 kişi (9 erkek-10 kadın) araştırmaya katılmıştır. Bütün katılımcılar demografik ve antropometrik verileri bir form ile toplanmıştır. Tüm katılımcıların kalp atım hızları birer hafta aralıkla iki gün ve günde iki ölçüm olmak üzere toplam dört kez birer saat boyunca kaydedilmiştir. Kalp atım hızları kaydı için kalp atım aralıklarını 1 ms hassaslıkta kaydedebilen polar 810i telemetrik nabız ölçer saat kullanılmıştır. Kalp atım hızı değişkenliği parametreleri zaman ve frekans boyutunda polar yazılımı ile belirlenmiştir. Tüm grubun tekrarlanan ölçüm parametrelerinin karşılaştırmaları için parametrik olmayan Friedman testi kullanılmıştır (anlamlılık sınırı p<0.05). Kategoriler arsındaki farkı belirlemek için Mann-Whitney U testi kullanılmıştır (anlamlılık sınırı p<0.05). Öznel stres ölçeği puanlarıyla kalp atım hızı değişkenliği ölçütleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson korelasyonu kullanılmıştır (anlamlılık sınırı p<0.05).. Gerçekleştirilen dört ölçüm arasında tüm grup için ne ortalama kalp atım düzeylerinde ne de herhangi bir kalp atım hızı değişkenliği parametresinde bir fark gözlenmemiştir. Kategoriler için yapılan karşılaştırmalarda ortalama kalp atım düzeyleri için bir fark bulunmazken, kalp atım hızı değişkenliği parametreleri için yöneticiler ile mühendisler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar tespit edilmiştir. Bu bağlamda HF yüksek frekans parametresi en belirgin farkı mühendisler lehine işaret eden parametre olmuştur. Cinsiyet , egzersiz ve sigara kullanımı kategorileri için kategoriler arası farklar önem arz etmemektedir. Öznel stres ölçeği puanlarıyla kalp atım hızı değişkenliği parametreleri arasında anlamlı bir korelasyon bulunmamaktadır. Sonuçta, yöneticilerin kalp atım hızı değişkenliği parametrelerinde görülen anlamlı düşüşlerin ciddi bir zihinsel yüklenmeye işaret etmektedir. SUMMARY This study was conducted on senior managers and computer engineers of a big corporate holding in Istanbul. The goal of this study was to investigate and compare the effects cognitive strain and exercise on heart rate variability. 30 people participated in the study. The average age of the group (18 male and 12 female volunteers) was 37,4 ± SD. Eleven senior managers (9 male and 2 female), and 19 computer engineers (9 male and 10 female) participated in the study. Demographic and anthropometric data of all participants were collected. Heart rate variability was recorded at four sessions on two days seperated by a week. For the recording Polar S810i telemetric heart rate watch was used (accuracy 1 ms). Each recording lasted one hour. The time and frequency domain parameters of heart rate variability were calculated by the Polar software. The non-parametrical Friedman test was used for comparison of repeated measurement parameters of the whole group (significance level p<0.05). In order to determine the difference between categories the Mann-Whitney U test (significance level p<0.05) was applied. Pearson correlation was for the correlation between the subjective stress scale and heart rate variability (significance level p<0.05). For the whole group no differences in heart rate and heart rate variability parameters were detected between the four measurements. Neither were there differences among the various categories regarding the mean heart rate. But significant differences were found between senior managers and computer engineers for heart rate variability parameters. In this context HF high frequency power was the most predictive parameter in favour of the computer engineers. No important effects were observed for gender, exercise and smoking. There was no significant correlation between a subjective stress scale and heart rate variability parameters. In conclusion, the significant deterioration of heart rate variability of the senior managers points to a heavy cognitive strain at the job place.