Yaşlı hastalarda ilaçla tedavi profilinin değerlendirilmesi ve ilaç karmaşıklık puanıyla ilişkilendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zeynep Sayın

Danışman: BETÜL OKUYAN

Özet:

Amaç: GheOP3S aracı (Community Ghent Older People’s Prescriptions Community Pharmacy Screening) kullanarak yaşlı hastaların ilaçlarını incelemek ve potansiyel uygunsuz reçeteleme varlığı ile ilaç rejim karmaşıklığı arasındaki ilişkiyi tespit etmek. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışma Aralık 2018 ve Nisan 2019 tarihleri arasında serbest eczanede yürütülmüştür. Herhangi bir nedenle eczaneye gelen ve en az bir ilaç kullanan yaşlı hastalar (>65 yaş) çalışmaya dahil edilmiştir. Eczacı tarafından GheOP3S aracı kullanılarak ilaç incelemesi yapılmıştır. İlaç rejim karmaşıklığı, İlaç Tedavi Rejim Karmaşıklık İndeksi’nin (İTKÖ) Türkçe versiyonu ile hesaplanmıştır. Bulgular: 158 hastanın ortalama yaşı 72,96±6,04 idi. %59,50’si (n=94) erkek idi. %81,60’ında polifarmasi gözlenmiştir. İTKÖ puanı medyan değeri 12,50’ (7,00-19,60) dir. Çalışmaya dahil edilen 158 hastanın 132’sinde (%83,50) toplam 398 GheOP3S maddesi tespit edilmiştir. 119 hastada (%75,30) toplam 245 potansiyel uygunsuz ilaç reçetelemesi tespit edilmiştir. Daha fazla potansiyel uygunsuz ilaç sayısı daha yüksek İTKÖ puanıyla korele bulunmuştur (r=0,520, p<0,001). En sık gözlenen potansiyel uygunsuz reçeteleme “herhangi bir proton pompası inhibitörünün (PPİ) tam dozda>8 hafta kullanımı” (n=57), en sık gözlenen potansiyel reçeteleme ihmali “osteoporoz için hastanın yüksek riske sahip olması (FRAX aracı kullanılarak belirlenen) ve kalsiyum/D vitamini takviyesi reçete edilmemesi” (n=25), en sık görünen ilaç-ilaç etkileşim tipi “herhangi bir antikolinerjik ilaç kombinasyonunun kullanımı” (n=43) olarak belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmamızın sonucunda serbest eczanede potansiyel uygunsuz reçeteleme ile ilaç karmaşıklığı arasında ilişki olduğu görülmüştür. -------------------- Objective: To evaluate medications in elderly patients at community pharmacy setting by using Community Ghent Older People’s Prescriptions Community Pharmacy Screening (GheOP3S) tool and examine the association between occurrence of potentially inappropriate prescribing (PIP) and medication regimen complexity. Methods: This cross sectional study was conducted between December 2018 and April 2019 in a community pharmacy setting. Elderly patients (>65 years old) who are regularly using at least one medication and admitted community pharmacies for any reasons were included. Clinical pharmacist led medication review was performed by using GheOP3S tool. Medication regimen complexity was calculated by using Turkish version of Medication regimen complexity index (MRCI). Results: 158 patients’ mean age was 72.96±6.04 and 59.50% (n=94) was male. Polypharmacy was observed in 81.60%. The median MRCI scores was calculated as 12.50 (7.00-19.60). It was determined 398 GheOP3S items in 132 of 158 included patients (83.50%). Two hundred forty five PIPs were detected in 119 patients (%75.3). Higher number of PIPs was correlated with greater MRCI score. (r=0.520, p<0.001). The most common PIP is “any proton pump inhibitors (PPI) at full dose>8 weeks use” (n=57), the most common potential prescribing omission (PPO) is “the patient has an elevated risk for osteoporosis (determined via FRAX tool) and is not prescribed calcium/Vitamin D supplementation” (n=25) and the most common type of drug-drug interaction is any combination of anticholinergic drug use (n=43). Conclusion: It is concluded that there is association between occurrence of PIP and medication regimen complexity in elderly patient at community pharmacy.