Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAVVA AKPINAR
Danışman: Gül Ünsal
Özet:. Amaç: Araştırma, yoğun bakım servislerinde çalışan hemşirelere uygulanan sorun çözme eğitiminin, hemşirelerin stresle başa çıkma tarzlarına, tükenmişlik düzeylerine ve sorun çözme becerilerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Deney ve kontrol gruplarını içine alan, ön-test ve son-test ölçümlü deneysel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini bir eğitim araştırma hastanesinin yoğun bakım servislerinde çalışan 84 hemşire, örneklemini ise 63 hemşire oluşturmuş olup, 32’si deney 31 ise kontrol grubuna alınmıştır. Araştırmada Tanımlayıcı Anket Formu, Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ), Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ), Problem Çözme Envanteri (PÇE) kullanılmıştır. Deney grubuna, sekiz seanslık, birebir görüşme şeklinde, 20-30 dk sorun çözme eğitimi verilmiş, kontrol grubuna hiçbir işlem yapılmamıştır. Eğitim bitiminde ve üç ay sonra her iki gruba ölçekler tekrar uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde Ki-kare, Student t, ANOVA, LSD testi kullanılmıştır. Bulgular: Deney grubundaki hemşirelerin, kontrol grubuna göre, eğitim sonrasında ve 3 ay sonrasında, SBTÖ alt boyutlarından kendine güvenli yaklaşım, iyimser yaklaşım, sosyal desteğe başvurma puan ortalamasının arttığı, çaresiz yaklaşım, boyun eğici yaklaşım puan ortalamasının azaldığı, MTÖ alt boyutlarından duygusal tükenme, duyarsızlaşma puan ortalamasının azaldığı, kişisel başarı puan ortalamasının arttığı, PÇE alt boyutlarından sorun çözme yeteneğine güven, yaklaşma-kaçınma, kişisel kontrol ve toplam puan ortalamasının azaldığı saptanmıştır. Sonuçlar istatistiksel açıdan anlamlıdır. Sonuçlar: Hemşirelere verilen sorun çözme eğitiminin, hemşirelerin etkin başa çıkma yöntemleri geliştirmesinde, tükenmişliği azaltmada, sorun çözme becerilerini geliştirmede etkili olduğu belirlenmiştir. Anahtar Sözcükler: eğitim, sorun çözme, stresle başa çıkma, tükenmişlik, yoğun bakım hemşiresi SUMMARY Purpose: This experimental study was applied to intensive care unit nurses for the purpose of evaluating the effect of problem solving training on their ways of coping with stress, burnout situations, and problem solving skills. Material and Method: Universe of the study was consisted of 63 nurses who work at intensive care units of a research-education hospital. Information Form, Ways of Coping Inventory, Maslach Burnout Inventory and Problem Solving Inventory were distributed to volunteers (32 nurses for experimental group and 31 nurses for control group). A training program which consisted of eight sessions, durations of each were about 20-30 minutes, was applied to each nurse of experimental group individually. On the other hand, control group was not subjected to any training. Scales were again filled immediately after the training ended and three months after the training ended both groups. In evaluation of the data chi-square, student-t, ANOVA and Least Significant Difference was used. Results: It was determined that in nurses of experimental group according to nurses of the control groups both immediately after the training ended and three months after the training ended increased mean score of self confident, optimistic, and seeking of social support and decreased mean score of helpless, and submissive from sub-dimensions of Ways of Coping Scale; decreased mean score of emotional exhaustion and increased mean score of personal accomplishment from sub-dimensions of Maslach Burnout Inventory; decreased mean score of total and sub-dimensions of Problem Solving Inventory. Results were statistically significant. Conclusion: Our findings indicated that problem solving training applied to nurses was affect at decrement of burnout and at development of effective coping style and problem solving skills. Keywords: burnout, coping with stress, intensive care nurse, problem solving, training