Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ezgi Aydeniz Korkmaz
Danışman: ALİ BALCI
Özet:Jeopolitik, bir devletin coğrafi konumu, doğal kaynakları, demografik yapısı gibi özelliklerinin o devletin dış politikasına nasıl yansıdığıyla ilgilenir. Klasik jeopolitik teoriler ise kalpgâh, kalpgâhı çevreleyen ülkeler ve bunların özellikleri ile denizlere ve havaya hâkim olmanın dış politikaya nasıl yansıdığını açıklamaya çalışan teorilerdir. Aynı zamanda mekân kavramı klasik jeopolitikte önemlidir. Güçlü devletlerin güçlerini devam ettirebilmeleri için mekân arayışları vardır ve bu da politikalarını şekillendirirken zaman zaman şiddete de başvurdukları gerçeğini ortaya çıkarır. Bu çalışmada, klasik jeopolitik teorilerinin 2000-2016 yılları arasında Irak, Suriye, Libya ve Türkiye’de meydana gelen olaylar ya da ülkelerin mevcut sorunları üzerinden nasıl yansımalarının olduğu incelenmiştir. Irak, Suriye, Libya ve Türkiye’de meydana gelen olaylarda klasik jeopolitiğin etkisinin olduğu görülmüş, çalışmada bu etkilerin nedenlerine inilerek Ortadoğu’ya yansımasının nasıl olduğuna bakılmıştır. Irak örneğinde, 11 Eylül saldırganlarına destek verdiği ve kitle imha silahlarına sahip olduğu gerekçesiyle ve arka planda olan petrol hâkimiyetinden dolayı müdahale gerçekleştirilmiştir. Suriye örneğinde, rejim karşıtları ve rejimin çatışması dünya denkleminde Rusya ve ABD’nin karşı karşıya kalmasına neden olmuştur. İç savaş bölge ülkelerini de derinden etkilemiş, radikal dinci grupların doğuşuna neden olmuştur. Libya’da anti-demokratik rejimin yıkılması ve teröre desteğin önüne geçilmesi bağlamında müdahalede bulunulmuştur ancak yine de arka planda kaynak hâkimiyeti ve Akdeniz’e olan komşuluğu nedeniyle stratejik önemi bulunmaktadır. Türkiye açısındansa, Irak müdahalesinde Türkiye’nin desteğine kesin gözüyle bakan ABD’nin aradığı şekilde destek bulamaması Tezkere Krizini doğurmuştur. Yıllardır süregelen terör konusunda da ABD’nin Türkiye’ye yardımcı olmaması ilişkileri zora sokmaktadır. Klasik jeopolitik teoriler, adı her ne kadar klasik olarak geçse de günümüz 21. yüzyıl dünyasında etkilerini göstermektedir. Bunun örnekleri çalışmada sunulmuştur. -------------------- Geopolitics deals with how a state's characteristics such as its geographical location, its natural resources, its demographic structure are reflected in the foreign policy of that state. As for classical geopolitical theories, they try to explain how the heartland, the surrounding countries, and their characteristics, and the dominance of the seas and the air are reflected in the foreign policy. At the same time, the concept of “Raum” is important in classical geopolitics. Strong states have a search for Raum to sustain their power, and this reveals the fact that they sometimes resort to violence while shaping their policies. In this study, it is studied that between the years of 2000-2016, how the classical geopolitical theories have reflections in terms of the incidents and current problems in Iraq, Syria, Libya and Turkey. It has been seen that in the events which occurred in Iraq, Syria, Libya and Turkey, classical geopolitics has an effect and in this study the causes of these effects are analyzed on the grounds that how the Middle East is reflected. In the case of Iraq, an intervention was carried out on the grounds that it supported the September 11 attackers and possessed weapons of mass destruction and oil control in the background. In the case of Syria, the conflict of the opponents and the regime has caused Russia and the US confrontation in the world equation. The civil war deeply affected the countries of the region as well, causing the emergence of radical religious groups. Libya has been intervened in the context of the demolition of anti-democratic regime and support for terrorism, but it also has strategic importance due to its resource dominance and its proximity to the Mediterranean. With regard to Turkey, USA took it for granted that Turkey would support the US intervention in Iraq but as Turkey did not give the expected support, it led to the Tezkere crisis. As USA did not give support to Turkey for the on-going terrorism problem, it also jeopardizes the relations of the United States and Turkey Classical geopolitical theories, even though their names are classic, show their effects in today's 21st century world. Examples are presented in this study.