Bir Eğitim Aile Sağlığı Merkezine Kayıtlı 40 Yaş ve Üzerindeki Tip 2 Diyabetes Mellitus Tanılı Hastalarda Mikrovasküler ve Makrovasküler Komplikasyon Sıklığı


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ümit Şamlı

Danışman: Ülkü Sur Ünal

Özet:

Giriş ve Amaç: Diyabet sıklığı her geçen gün artan önemli bir sağlık sorunudur. Uzun dönem komplikasyonlarının optimum kan şekeri regülasyonu ve komplikasyonların taranmasıyla önlenebileceği bilinmektedir. Bu çalışmada bir eğitim aile sağlığı merkezindeki 40 yaş ve üzerindeki tip 2 diyabetes mellitus tanılı hastaların mikrovasküler ve makrovasküler komplikasyon sıklığını saptamak amaçlanmıştır. 

Yöntem: Çalışmamız kesitsel tipte bir çalışmadır. Hastaların sosyodemografik özellikleri, ek hastalıkları, kullandıkları ilaçlar vb bilgileri veri toplama çizelgesine kaydedildi. Diyabetik retinopati tespitine yönelik direkt oftalmoskop kullanılarak hastaların göz dibi muayenesi yapılmıştır. Diyabetik nöropatiye yönelik monofilaman ve iğne batırma testiyle yüzeyel duyu muayenesi, diyapozon testi ile vibrasyon duyusu muayenesi, ortostatik hipotansiyon muayenesi ile otonom nöropati tespit edilmiştir. Hastanın son üç ayda verdiği idrar tetkiki kontrol edilerek proteinüri veya mikroalbuminüri tespit edilmiştir. Makrovasküler komplikasyonlara yönelik hastaya aterosklerotik kardiyovasküler hastalık geçmişi, periferik arter hastalığı, serebrovasküler hastalık geçmişi sorulmuştur. Elde edilen veriler ile tanımlayıcı ve karşılaştırmalı analizler yapılmıştır. 

Bulgular: Çalışmaya toplam 115 hasta dahil edilmiştir. Çalışmanın sonunda makrovasküler komplikasyon sıklığı %21,7, diyabet nöropati sıklığı %27,8, diyabetik retinopati sıklığı %20,9, diyabetik nefropati sıklığı %10,4, diyabetik ayak ülseri sıklığı %0,9 bulunmuştur. 

Sonuç: Tip 2 diyabet hastalarının metabolik kontrol düzeylerinin hedef düzeylere ulaşma oranının yetersiz olduğunu ve buna bağlı olarak mikro ve makrovasküler komplikasyon prevalansının anlamlı bir seviyede bulunduğunu ortaya koymuştur. Diyabet sürelerinin artması ile komplikasyon sıklıklarının anlamlı bir şekilde arttığı belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler: Diyabet, Birinci Basamak, Komplikasyonlar