İstanbul’un farklı habitatlarından toplanan Borago officinalis L. populasyonlarının genetik çeşitliliklerinin, ağır metal ve mineral besin element miktarlarının araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gizem Lokumcu

Eş Danışman: ZEKİ SEVEROĞLU, İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT

Özet:

Akdeniz bölgesinde yayılım gösteren ve hodan olarak da bilinen Borago officinalis L. Boraginaceae ailesine ait tek yıllık tıbbi bir bitkidir. Bu bitki eski zamanlardan beri hem mutfakta hem de tıbbi amaçlar için kullanılmıştır. Buna ek olarak, tohumlarının yüksek oranda γ-linolenik asit (GLA) içermesinden dolayı günümüzde de önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, B. officinalis L. bitkilerinin genetik çeşitliliğinin, besin elementleri ve ağır metal seviyelerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, İstanbul’un farklı bölgelerinden toplanan B. officinalis L. bitkilerinin, mineral besin ve ağır metal element analizleri ve 11 farklı ISSR moleküler belirteciyle genetik analizleri yapılmıştır. Kimyasal analizler sonucunda bitkinin 29 mg/kg’a kadar Pb akümülasyonu yapabildiği gözlemlenmiştir ve buna bağlı olarak Pb remediasyonunda kullanılabileceği öne sürülebilir. Genetik analiz sonucunda, kullanılan 11 ISSR belirtecinden 8 tanesi anlamlı sonuçlar vermiştir ve %93,26 oranında polizmorfizm saptanmıştır. Oluşturan saçılım grafikleri incelendiğinde, ISSR verilerine göre, lokalite 3’e ait bireylerin diğer lokalitelerden ayrıldığı ve bu bilgilere dayanarak genetik çeşitliliği belirlemede bu moleküler belirteçler kullanıldığında B. officinalis L. için güvenilir sonuçlar verebileceği düşünülmektedir. -------------------- Borago officinalis L., known as hodan and widely spread in Mediterranean Region, is an annual and medicinal member of Boraginaceae family. This plant is used for cooking and medicinal purposes since ancient times. Additionally, it has an important place as its high γ-linolenic acid (GLA) content in seeds. In this study, it is aimed to determine genetic diversity, mineral nutrient and heavy metal contents of B. officinalis L. For this aim, B. officinalis L. plants collected from different regions of Istanbul are analyzed by using 11 different ISSR molecular markers. According to chemical analyzes it is determined that this plant may accumulate Pb up to 29 mg/kg and may be suggested for Pb remediation. As a result of genetic diversity analyzes, 8 of 11 ISSR primers gave significant results and 93.26% polymorphism rate is determined. Plants collected from locality 3 are appeared to be genetically distant from other plant samples. According to this data, it is observed that reliable information on genetic diversity can be obtained with use of these molecular markers.