60-72 aylık sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar için hazırlanan ilköğretime hazırlık destek programının çocukların ilköğretime hazırbulunuşluluğuna etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatih Dilli

Danışman: ÖZGÜL POLAT

Özet:

Bu araştırma, sosyal açıdan dezavantajlı çocukların eğitimlerinin tesadüflere bırakılmadan, daha yoğun ve ihtiyaca dönük, bilinçli ve programlı olarak akranlarıyla eğitimde fırsat eşitliğini yakalayabilmelerini desteklemek amacıyla yapılmıştır. Ayrıca bu çocukların ilköğretime hazır olarak gelmeleri ve bilişsel, dil, sosyal-duygusal, bedensel gelişimlerini desteklemek amacı da güdülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu, İstanbul ilinin Kâğıthane ilçesinde Milli Eğitim bakanlığına bağlı bir ilköğretim okulunun anasınıfına devam eden düşük sosyo-kültürel ortamdan gelen, ailesinin ekonomik durumu yetersiz ve ebeveynlerinin eğitim seviyesi düşük 60–72 aylık çocuklardan oluşan 20 kişilik bir deney grubu (10 kız 10 erkek öğrenci) ve 20 kişilik bir kontrol grubu (10 kız 10 erkek öğrenci) olmak üzere 40 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada birden çok grubun (deney-kontrol) olması, bu grupların oluşturulması aşamasında rasgele (random) atama yapılmış olmasından dolayı öntest-sontest kontrol gruplu model seçilmiştir. Deney grubuna aldıkları eğitimlerinin dışında 60-72 aylık sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar için hazırlanan sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar için destek programı uygulanmıştır. Kontrol grubuna ilave bir program uygulanmamıştır. Araştırmada veri toplamak üzere Polat Unutkan tarafından 2003 yılında geliştirilen ve standardizasyonu yapılan ‘‘Marmara ilköğretime Hazır Oluş Ölçeği’’nin Gelişim ve Uygulama formları kullanılmıştır. Söz konusu ölçeğin gelişim kısmı; zihinsel ve dil (74 madde), sosyal duygusal (40 madde), fiziksel gelişim (23 madde), ve öz bakım becerileri (16 madde) olmak üzere 4 alt boyutun oluşturduğu toplam 153 maddeyi içermekte olup araştırmacı tarafından her bir çocuk için doldurulmuştur. Çalışmada ‘‘Marmara İlköğretime Hazır Oluş Ölçeği’’nin Uygulama Formu ise matematik (46 soru), fen (14 soru), ses (8 soru), çizgi (3 soru) ve labirent (2 soru) çalışmaları olmak üzere 5 alt ölçekten bulunmaktadır. Uygulama Formu 73 soruyu içermektedir. Çocuklara araştırmacı tarafından bireysel olarak uygulanmıştır. 2006 yılında 36-72 aylık çocuklar için geliştirilen okul öncesi eğitim programında yer alan amaç ve kazanımlar çerçevesinde sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar için hazırlanan destek programında; fen, matematik, müzik, drama, türkçe, oyun, hareket, sanat ve okuma yazmaya hazırlık etkinlikleri hazırlanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 16 paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin istatistiksel analizi Mann Whitney–U ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılarak yapılmıştır. Deney ve kontrol grubunun matematik, fen, ses, zihinsel-dil gelişimi, sosyal-duygusal gelişim, fiziksel gelişim, özbakım becerileri, uygulama ve gelişim formu son test sonuçları açısından deney grubunun lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Yapılan çalışmada ‘‘60-72 aylık sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar için hazırlanan ilköğretime hazırlık destek programı’’nın çocukların ilköğretime hazırbulunuşluluk düzeyine olumlu katkı sağladığı görülmüştür. Anahtar kelimeler: İlköğretime Hazırlık, Sosyal Açıdan Dezavantajlı Çocuklar, İlköğretime Hazırlık Destek Programı ABSTRACT The aim of this research socially disadvantaged children’s education, without leaving it off to coincidences, more intense and intended to demands, consciously and programmed in order to help them to be able to catch the equality of opportunities with their peers during their educational process, Furthermore helping them to be ready to primary education, and supporting their cognitive, verbal, social-emotional, and physical progress. This research has been conducted with a group of 40 students chosen from a primary school’s nursery class.The school is in Kağıthane in İstanbul in which parents mostly have low social-cultural, financial and educational backgrounds. Experimental group students are randomly selected from 60 to 72 months old 20 children (10 girls and 10 boys) while the control group participants are chosen from 20 children (10 girls and 10 boys). In this study, experimental design with pre and post tests was used. Specifically, we administered a supportive educational program to socially disadvantaged children in the experimental group. The control group did not receive a special program. Data collection is conducted with improvement and application forms of Marmara Being Ready to Primary Education scale which was developed (Polat Unutkan, 2003).. This scale’s development part consists of 4 main components as cognitive and verbal (74 items), social and emotional (40 items), physical development (23 items), self care abilities (16 items) totally 153 items filled by the researcher. The sub measurement application form consists 5 components as Mathematics (46 items), Science ( 14 items), Phonology (8 items), Line Drawing (3 items) and Labyrinth studies. ( 2 items) . The measurement totally includes 73 items which are applied individually by researcher himself. In supportive programme Science, Maths, Turkish, Music, Drama, Games, Physical Education, Art and preparation to Reading and Writing activities are constituted according to target aims of Pre-school Education Programme that developed for 36-72 months children in 2006. The data was analyzed by the SPSS, version 16. Statistical analysis of the data are performed using Mann Whitney-U Test and Wilcoxon Marked Sequences Test. The last test results’ of experimental and control groups’ mathematics, science, phonology, line drawing, labyrinth, cognitive and verbal, social-emotional, physical development and self-care abilities indicated that there was significant difference in favor of the experimental group. In this study, experimental design with pre and post tests was used. Specifically, we administered a supportive educational program to socially disadvantaged children in the experimental group. The control group did not receive a special program. Key words: School Readiness, Socially Disadvantaged Children, Preparation to Primary Education Support Programme