Kalkınma ve yatırım bankalarının ülkelerin sosyoekonomik kalkınmasındaki rolü ve bir örnek olay incelemesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mustafa Anık

Danışman: UFUK ALKAN

Özet:

Türkiye'de kalkınma ve yatırım bankacılığının gelişimi, Cumhuriyet dönemi ile birlikte anılır. Bu dönemin mihenk taşı I. İktisat Kongresi olarak kabul edilmektedir. Bilindiği üzere, I. İktisat Kongresi 1923 yılında İzmir’de gerçekleşmiştir. I. İktisat Kongresi'ne katılan sanayiciler bir sanayi bankasının kurulması önermişlerdir. Türkiye Sanayi ve Maadin Bankası işte bu öneriler doğrultusunda, 1925 yılında Türkiye’nin ilk kalkınma bankası olarak kurulmuştur. Kamusal sermayeli bankalar ile kalkınma ve yatırım bankaları, izleyen dönemlerde gerek kullandırdıkları krediler yoluyla, gerekse bünyesinde barındırdıkları işletmeleri ile Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmakla kalmamış, aynı zamanda bulundukları yörelerin sosyoekonomik kalkınmalarında çok önemli rol oynamışlardır. Çalışmada, Türkiye'nin Kuzey Doğusunda Doğu Karadeniz Bölgesi'nde bir döneme damgasını vuran, Etibank Murgul Bakır İşletmesi bir örnek olay olarak incelenmiştir. Günümüzde özelleştirilmiş bir kurum olarak hizmetine devam eden bu tesisin kamusal sermayeli bir kurum olarak faaliyetini sürdürdüğü dönemde, bölgenin sosyoekonomik kalkınmasındaki rolü ele alınmıştır. -------------------- The history of investment and developmnet banks in Turkey goes back to the early Turksish Republic era. The basis for this period is the I. Economy Congress, which was held in the province of İzmir in 1923. As proposed by the participant business people in the Congress an industrial bank to be opened, “Turkish Bank Of Industry And Mines” was establised in 1925. In the following periods, government-owned banks, investment and development banks have not only been the locomotive of the Turkish economy but also have played a crucial role in the socioeconomic development of the districts they were locatied at by financing the institutions and operating some facilities. In this study, we studied Etibank Murgul Copper Factory, which played a big role in that era, located at Murgul in the North-Eastern Province of Turkey, with respect to socialeconomic attribution to the local area during the time as a public enterprise before it was privitised in the later years.