Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ebru Şen
Danışman: Sibel Çoban
Özet:Bu araştırmada, zihin haritası tekniğinin güzel sanatlar ve spor liselerindeki keman eğitimi derslerinde kullanılmasının, öğrencilerin bilişsel ve devinimsel beceri düzeylerine ve keman derslerinde öğrenilen bilgilerin kalıcılığına etkisi incelenmiş; uygulamalar sonucunda öğrencilerin keman derslerinde kullanılan bu tekniğe yönelik tutumları belirlenmiştir. “Öntest-Sontest Kontrol Gruplu Deneysel Desen”e göre kurgulanan araştırma şu alt amaçlar doğrultusunda yürütülmüştür: 1. Deney ve kontrol gruplarının uygulama öncesi ve uygulama sonrasında, keman dersine ait bilişsel beceri düzeyleri nedir? 2. Deney ve kontrol gruplarının uygulama öncesi ve uygulama sonrasında, keman dersine ait devinimsel beceri düzeyleri nedir? 3. Deney ve kontrol gruplarının uygulama öncesi ve uygulama sonrasında, çaldıkları eserler hakkında tür ve biçim alanına ilişkin bilgi düzeyleri nedir? 4. Deney grubunun deneysel çalışma sürecindeki gelişimi nedir? 5. Deney ve kontrol gruplarında, öğrenilen bilgilerin kalıcılık düzeyi nedir? 6. Deney grubu öğrencilerinin uygulama sonrasında, keman derslerinde kullanılan zihin haritası tekniğine yönelik tutumları nedir? Araştırmanın çalışma grubunu, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Bursa Zeki Müren Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi’nde 10. ve 11. sınıflarda öğrenim görmekte olan deney grubu (n=10) ve kontrol grubu (n=10) olmak üzere toplam 20 keman öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada verilerin elde edilmesinde, araştırmacı tarafından geliştirilen, öğrencilerin keman dersi bilişsel başarılarını ölçmek üzere “Bilişsel Alan Değerlendirme Testi”, öğrencilerin çalgı çalma becerilerinin ve çalıştıkları esere ait bilgi düzeylerinin belirlenmesi üzere “Performans Değerlendirme Ölçeği”, deney grubu öğrencilerinin derslerdeki devinimsel ve bilişsel beceri gelişimlerini gözlemlemek üzere “Keman Dersi Öğrenci Gözlem Formu” ve araştırmacının başka bir çalışmadan keman dersine uyarladığı, deney grubu öğrencilerinin zihin haritası tekniğine yönelik tutumlarının belirlenmesi üzere “Keman Derslerinde Kullanılan Zihin Haritası Tekniğine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Zihin haritası tekniği ile yürütülen keman eğitimi derslerinin öğrenci başarısına etkisini ölçmek amacıyla, öğrenci ön beceri düzeylerinin belirlenmesi üzere; “Bilişsel Alan Değerlendirme Testi” ve “Performans Değerlendirme Ölçeği” uygulanmış, bu doğrultuda öğrencilerin öntest puanlarına göre random yoluyla deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Toplam 6 hafta (12 ders saati) süren deneysel uygulama sürecinde; deney grubu keman eğitimi dersleri zihin haritası tekniği ile, kontrol grubu keman eğitimi dersleri ise geleneksel yöntemlerle yürütülmüştür. Deneysel çalışma sonrasında yapılan sontest ölçümleri ile grupların bilişsel ve devinimsel beceri puanları karşılaştırılmıştır. Sontest ölçümlerinden 2 ay sonra, “Bilişsel Alan Değerlendirme Testi” öğrencilerin bilişsel beceri düzeylerindeki kalıcılığın belirlenmesi üzere deney ve kontrol grubuna tekrar uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. Deney ve kontrol gruplarının öntest, sontest ve kalıcılık puanları arasındaki farklılığın belirlenmesinde Mann Whitney U testi kullanılmış; grupların kendi içlerindeki öntest, sontest ve kalıcılık testi puanları arasındaki ilişkinin belirlenmesinde ise “Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi”nden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, zihin haritası tekniği ile yürütülen keman eğitimi dersleri sonucunda; 1. Deney ve kontrol gruplarının “Bilişsel Alan Değerlendirme Testi” sontest puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Buna göre, zihin haritası tekniği ile çalışan deney grubu, kontrol grubuna göre alanlarına yönelik daha fazla bilişsel beceri kazanmıştır. 2. Deney ve kontrol gruplarına ait Performans-DADÖ sontest puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Buna göre, zihin haritası tekniği ile gerçekleştirilen keman eğitimi dersleri, öğrencilerin devinimsel becerilerinin arttırılmasında geleneksel keman eğitimi uygulamalarına göre daha etkili olmuştur. 3. Deney ve kontrol gruplarının “Performans-Bilişsel Alan Değerlendirme Ölçeği” sontest puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Buna göre, keman eğitimi derslerinde kullanılan zihin haritası tekniği; öğrencilerin çalıştıkları eserlerin tür ve biçim alanına ait bilgi birikimine sahip olmalarında, geleneksel yöntemlerle sürdürülen keman eğitimi ders etkinliklerine göre daha fazla katkı sağlamıştır. 4. Deney grubunun “Keman Dersi Öğrenci Gözlem Formu” 1. ve 6. hafta puanları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Buna göre, zihin haritası tekniği ile yürütülen keman eğitimi derslerinde deney grubu öğrencilerinin bilişsel ve devinimsel beceri gelişimleri olumlu düzeyde artmıştır. 5. Deney ve kontrol gruplarının “Bilişsel Alan Değerlendirme Testi” kalıcılık testi puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Buna göre, keman eğitimi derslerinde kullanılan zihin haritası tekniği, öğrencilerin keman dersine ait öğrendikleri bilgileri hatırlamalarında geleneksel yöntemlerle sürdürülen keman eğitimi ders etkinliklerine göre daha etkili olmuştur. 6. Deney grubu öğrencilerinin tamamına yakını, keman derslerinde zihin haritası tekniğinin kullanımına ilişkin olumlu yönde tutum geliştirmişlerdir. Anahtar Sözcükler: Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi, Müzik Eğitimi, Keman Eğitimi, Zihin Haritası Tekniği. ABSTRACT In this study, the effect of the use of mind mapping technique in Fine Arts and Sports High School violin education lessons on students' cognitive and psychomotor skill levels and how permanent the information learned in violin lessons were researched; as a result of applications, the attitudes of the students towards this technique used in violin lessons were identified. In this study, the “Pretest-Posttest Control Group Experimental Pattern” was used and the following sub-goals were implemented: 1. What are the cognitive skill levels of the violin lessons of the experimental and control groups before and after the implementation? 2. What are the psychomotor skill levels of the violin lessons of the experimental and control groups before and after the implementation? 3. What are the genre and form knowledge of the pieces they played of the experimental and control groups before and after the application? 4. What is the development of the experimental group during the experimental study process? 5. What is the level of permanency of the information learned in the experimental and control groups? 6. What is the attitude of the experimental group towards the mind mapping technique used in the violin lessons after the application? The sample of the research was constituted by 20 violin students of the academic year of 2010-2011 in Bursa Zeki Müren Fine Arts and Sports High School at 10 and 11 grades of which an experimental group (n=10) and a control group (n=10). In the study, to gain the data, the following means were used: a “Test of Cognitive Field Evaluation” which was developed by the researcher, in order to measure the cognitive successes of the students in violin lessons; the “Performance Evaluation Scale” in order to measure the instrument playing skills and the level of piece knowledge of the students; the “Violin Lesson Student Observation Form” in order to observe the cognitive and psychomotor progresses of the students in the experimental group in violin lessons; and “Attitude Scale Directed to the Mind Mapping Technique Used in Violin Lessons,” which was adapted by the researcher from another study, in order to identify the experimental group students attitudes directed to the mind mapping technique used in violin lessons. With the goal of measuring the students’ success of the violin education lessons implemented along with mind mapping technique, in order to identify their pre-skill levels, the following means were used: the “Test of Cognitive Field Evaluation” and the “Performance Scale” and the experimental and control groups were randomly constituted according to their points of pre-tests. During the experimental process which took 6 weeks (12 hours of lessons), the experimental group was taught the violin lessons with the mind mapping and the control group was taught the violin lessons with the conventional methods. The post-test measurements gained after the experimental study and the cognitive and psychomotor skill points were compared. 2 months later after the post-test measurements, the “Test of Cognitive Field Evaluation” was re-applied to the experimental and control groups in order to identify the permanency levels of the cognitive skills of the students. The data gained in the result of the research were analysed with statistical methods. The Mann Whitney U test was used to identify the difference of the points between the pre-test, the post-test and permanency; and the “Wilcoxon Signed Rank Test” was benefited from in order to identify the relation of the points between the pre-test, post-test and permanency of the groups. In accordance with the findings gained from the research, in the result of the violin education lessons implemented with mind mapping technique; 1. A meaningful difference in favour of the experimental group was found between the “Test of Cognitive Field Evaluation” post-test points of the experimental and control groups. According to this, the experimental group who worked with mind mapping technique gained more cognitive skills directed to their field than the control group. 2. A meaningful difference in favour of the experimental group was found between the “Performance-Psychomotor Field Evaluation” post-test points of the experimental and control groups. According to this, the violin education lessons implemented with the mind mapping technique was more effective to increase the psychomotor skills of the students than the conventional violin education applications. 3. A meaningful difference in favour of the experimental group was found between the “Performance-Psychomotor Field Evaluation” post-test points of the experimental and control groups. According to this, the mind mapping technique used in violin education lessons contributed more to the students in order to have genre and form knowledge of the pieces than the violin education lessons implemented with conventional methods. 4. A meaningful difference was found between the first and sixth week’s points of “Violin Lesson Student Observation Form” of the experimental group. According to this, experimental group students' cognitive and psychomotor skill development increased positive level during the violin education lessons implemented with the mind mapping technique. 5. A meaningful difference in favour of the experimental group was found between the “Test of Cognitive Field Evaluation” permanency points of the experimental and control groups. According to this, the mind mapping technique used in violin education lessons was more effective for the students to remember the information they learned in violin lessons than the violin education lessons implemented with conventional methods. 6. Almost all of the students in the experimental group developed a positive attitude towards the use of the mind mapping technique in violin lessons. Key Words: Fine Arts and Sports High School, Violin Education/Teaching, Mind Mapping Technique.