Azeri aydınlarından Yusuf Vezir Çemenzeminli 1887-1943)

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RAMİN SADIKOV

Danışman: AHMET KANLIDERE

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

XX. asrın başlarında Azerbaycan'ın içtimai ve siyasi hayatında şöhret bulmuş ve Azerbaycan realist edebiyatı konusunda yazdığı eserleri ile büyük hizmetler vermiş nadir yazarlardan birisi hiç şüphesiz Yusuf Vezir Çemenzeminli olmuştur. Yaşadığı dönemde farklı cephelerde yer almış bir kişi olarak, sonradan hakkında yapılan çalışmalar, ideolojik karaktere büründürülmüştür. Onun hakkında Sovyet döneminde yapılan çalışmalar oldukça sınırlıydı ve belli bir yönünü yansıtıyordu. Ancak Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinin başlaması ile beraber, özellikle 1980'lerden sonra yapılan bazı çalışmalar, onun gizli kalmış yönlerini daha çok ortaya koymakla birlikte, hâlâ onun bütün yönlerini ele alan kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma, özellikle hayatının devrimden önceki safhasını ve az bilinen represiya dönemindeki gizli kalmış yönlerini ortaya çıkarmayı ve ayrıca, Yusuf Vezir'in erişelebildiği ölçüde eserlerini tahlil ederek, onun daha net bir portresini ortaya koymayı amaçlamaktadır. There is no doubt that Yusuf Vezir Çemenzeminli was a prominent writer, politician and literary man who contributed a great deal to the realist literature of Azerbaijan and became a well known figure in the social and political life of Azerbaijan at the turn of the twentieth century. A person of various aspect in his real life, Yusuf Vezir, later in the Soviet period was misrepresented and his ideas were distorted by the works which mainly concerned with ideological matters. The Soviet studies reflected a limited and distorted aspect of his literary activities and his portrait, although more recent studies after 1980's offered a much better and detailed aspects of his life and works. Still, a more comprehensive study free from ideological concerns is needed. Therefore, this study aims at revealing especially his life and activities before the October Revolution and after the years of Repsession under the Stalinist era. This study also tries to get a clearer picture about his literary activities by examining and analysing his works as much as possible.