Türkiye’deki Sosyal Bilgiler ders kitaplarının Almanya’daki Tarih, Coğrafya ve Vatandaşlık Eğitimi ders kitaplarıyla karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İrem Kab

Eş Danışman: YÜCEL KABAPINAR, HAMZA AKENGİN

Özet:

TÜRKİYE’DEKİ SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARININ ALMANYA’DAKİ TARİH, COĞRAFYA VE VATANDAŞLIK EĞİTİMİ DERS KİTAPLARIYLA KARŞILAŞTIRILMASI Bu araştırma, Almanya’nın Berlin eyaletinde Grundschule (ilköğretim) basamağında 5 ve 6. sınıflarda okutulan Tarih, Coğrafya ve Vatandaşlık Eğitimi ders kitapları ile Türkiye’de ilköğretim basamağında 5 ve 6. sınıflarda okutulan Sosyal Bilgiler ders kitaplarında dış ve iç yapı özelliklerinin, bilginin sunumu noktasında metin yapılarının, görsel kanıtların ve etkinliklerin sayı ve niteliklerinin Doküman İncelemesi tekniği ile saptanması ve karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu bağlamda, derslerin öğrenme anlayışlarına vurgu yapmak amacıyla Alman Tarih, Coğrafya ve Vatandaşlık Eğitimi derslerine ve Türk Sosyal Bilgiler dersine ait öğretim programları da incelenmiştir. Araştırma; 2010-2011 eğitim öğretim yılı ile, derslere ait öğretim programlarının ve ders kitaplarının karşılaştırılması noktasında Doküman İncelemesinin verileriyle sınırlıdır. Alman Tarih, Coğrafya ve Vatandaşlık Eğitimi ve Türk Sosyal Bilgiler derslerine ait toplam 10 ders kitabının incelenmesi ile ortaya çıkan sonuçlar; • Türk ders kitaplarının dış yapı özelliklerinin geliştirilerek daha ilgi çekici hale getirilmesinin gerekli olduğu belirlenmiştir. • Ders kitaplarında yer alan içeriğin sunumunda rol oynayan metinlerin yapılarının, bilgi verici ve hikâye edici olmasına rağmen çoğunluğunu bilgi verici metinlerin oluşturduğu saptanmıştır. • Ders kitaplarında yer alan görsel kanıtların çeşitli, renkli ve nitelikli oldukları belirlenmiştir. • Ders kitaplarında yer alan etkinlikler ve ünite değerlendirme uygulamalarının öğrenme sürecini ve sonucunu değerlendirmeye dayalı ve öğrencileri hem ders içinde hem de ders dışında etkin kılan nitelikte olduğu saptanmıştır. Anahtar sözcükler: Ders Kitabı, öğretim programı, Sosyal Bilgiler, Tarih, Coğrafya, Vatandaşlık Eğitimi ABSTRACT COMPARISON OF SOCIAL STUDIES TEXTBOOKS IN TURKEY WITH HISTORY, GEOGRAPHY AND CITIZENSHIP EDUCATION TEXTBOOKS IN GERMANY This study is carried out to compare and determine the outer and inner structure characteristics, text structures in the point of data presentation, visual evidences and the quantity and quality of activities of History, Geography and Citizenship Education textbooks taught in 5th and 6th grades of primary schools (Grundschule) in Berlin state, Germany with Social Studies textbooks taught in 5th and 6th grades of primary schools in Turkey, by data analyse technique. In this context, education programmes of German History, Geography and Citizenship Education and Turkish Social Studies courses are also investigated. The study is limited with document analysis data at the point of education programs and textbooks comparison in 2010-2011 educational year. The results of the investigation of 10 textbooks belonging to German History, Geography and Citizenship Education and Turkish Social Studies courses are as follows; • It is determined that the inner and outer structures of Turkish textbooks should be improved, attractive and brought a better quality • Besides the narrative and informative structure of texts, which plays a role in presenting the content of textbooks, it is determined that the majority of the structures of the texts are informative. • It is determined that visual evidences in textbooks are diverse, colourful and good quality. • It is determined that the quality of activities and unit evaluation practices in textbooks are eligible in terms of evaluating learning process and it’s results, and leads students to be active during and outside the courses. Keywords: Textbook, education program, Social Studies, History, Geography, Citizenship Education