Bankacılık yönetiminde iç denetimin önemi ve uygulamadan bir örnek


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Saygın Mercan

Danışman: MEHMET EMİN OKUR

Özet:

Anahtar Kelimeler : Bankacılık, Bankacılık Yönetimi, Denetim, Denetçi, İç Denetim, İç Denetim Uygulamaları,ROİDS, SPSS, Uygulama, Anket, Oneway Analizi, ANOVA, KMO, Faktör Analizi, Hipotez, Demografik, Korelasyon, Güvenilirlik Analizi. Küreselleşme kavramı üzerine oturan yeni dünya düzeni Bankacılık sektöründe risklerin artması ve çeşitlenmesi sonucunu doğurmuştur. Yoğun rekabet ortamı bankaları verimliliği artırmaya, az maliyetle çok iş yapmaya, risk alanını genişletmeye mecbur kılmıştır. Bu çalışmamızda küreselleşme ile birlikte risk alanını genişleten Türk Bankacılık sektörü için de uluslararası normlarda denetim ve gim sisteminin kurulması ve uygulanması gerekliliğinden hareketle, modern anlamda, çağdaş risk odaklı iç denetim sistemi incelenmiş, örnek bir banka üzerinde anket yöntemi ile araştırma yapılmıştır. Türkiye’de ilk Haz.1999’da 4389 sayılı Bankalar Kan. 9/4. Md.’deki düzenleme ile “İç Denetim Sisteminin” hukuki zemini hazırlanmıştır. BDDK.ca hazırlanan “Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetimi Sistemleri Hakkında Yönetmelik” 08.02.2001 tarih ve 24312 sayılı R.G.’de yürürlüğe girmiş ve iç denetim ve risk yönetimine yönelik esasların uygulanması zorunlu kılınarak yaptırıma bağlanmıştır. Çalışmamızın ilk bölümünde, denetim ve ilişkili kavramlar teorik çerçevede incelenmiştir. 2. bölümde, Bankacılıkta denetim faaliyetleri ve işleyişi hakkında genel bilgiler verilmiştir. 3. bölümde ise, çalışmamızın esas kısmını oluşturan ülkemizde bankacılık yönetiminde iç denetim irdelenmiştir. Geleneksel iç denetim yaklaşımı ile günümüzde ulaşılmak istenen çağdaş, modern, risk odaklı iç denetim yaklaşımı (ROİDS) üzerinde durularak bankacılık yönetiminde iç denetimin yeri ve önemi ortaya konmaya çalışılmıştır. ROİDS kapsamında; İç Kontrol, Teftiş Kurulu ve Risk Yönetimi Departmanı incelenmiştir. 4. bölümde, Türkiye’de bankacılık sektöründe etkin bir iç denetim yapısının oturtulması konusunda kamu erkinin yaptırımı ve öncülüğünde ortaya konulan çalışmalar, kanuni düzenlemeler, BDDK’ nın konu hakkındaki çalışmaları, etkisi, Basel komitenin söz konusu alanda getirdiği standartlar ele alınmıştır. Ayrıca kurumsal yönetim ve iç denetim etkileşimi ele alınarak, kurumsal yönetim anlayışı kapsamında iç denetimin rolü incelenmiştir. 5. ve son bölümde uygulamadan örnek bir bankada araştırma sonuçlarına yer verilmiştir. SUMMARY Key Words: Banking, Banking Management, Audit, Auditor, Internal Audit, internal Auditing Practices, RFIAS, SPSS, Application, Survey, Oneway Analysis, ANOVA, KMO, Factor Analysis, Hypothesis, Demographic, Correlation, Reliability Analysis. New world order based on the concept of globalization resulted in increase and diversification of risks in banking industry. Intensive competitive environment obliged the banks to improve efficiency, perform more work with less cost and expand the risk area. In this study, from the point of the necessity of establishing and implementing an auditing and surveillance system with international norms also for the Turkish Banking industry which expands its risk area as a result of globalization, we analyzed the contemporary risk focused internal auditing system in a modern sense and performed a research on a sample bank using survey method. For the first time in Turkey, the legal grounds for “Internal Auditing System” were established through the regulation in article 9/4, Banking Code with no. 4389 in June, 1999. Issued by the Banking Regulation and Supervision Agency (BRSA), the “Regulation on Internal Auditing and Risk Management Systems of Banks” came into force through being published in the Official Gazette with No. 24312 and dated 08.02.2001 and the implementation of the principles for internal auditing and risk management is required and subjected to sanctions. In the first part of our study, we examined auditing and related concepts theoretically. In the second part, general information is provided on auditing activities and their operation in Banking. In the third part, we examined internal auditing in banking management in our country which forms the essential part of our study. Focusing on the traditional internal auditing approach and the contemporary, modern, risk focused internal auditing approach (RFIAS) which is a goal to be accomplished today, the place and importance of internal auditing in banking management is tried to be explained. Within the scope of RFIAS, Internal Control, Board of Audit and Risk Management Department are analyzed. In the fourth part, the studies and legal regulations introduced by the enforcement and leadership of the government for establishing an effective internal audit structure in banking industry in Turkey, studies of BRSA on the issue, their effects and the standards established by Basel committee on the said area are addressed. In addition, discussing the interaction of corporate management and internal auditing, the role of internal auditing in connection with corporate management concept is examined. In the fifth and final part, the results of a research performed on a sample bank are provided.