Buğday (Triticum aestivum L.) köklerinde Al toksisitesinin iyileştirilmesine yönelik dışsal putresin uygulamaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE AKGÜN

Danışman: Filiz Vardar

Özet:

Alüminyum (Al) toprakta bulunan elementler arasında üçüncü sıradadır. Asitli toprakta (pH≤4.5) çözünerek fitotoksik forma (Al+3) dönüşür. Al+3 toksisitesi sonucu özellikle tarım arazilerinde ürün veriminde ve kalitesinde kayıplara sebep olmaktadır. Bu çalışmada buğday köklerinde 100µM AlCl3 toksisitesine 0.5mM ve 1mM dışsal putresin uygulamasının iyileştirici özelliği araştırıldı. Buğday köklerine 96 saat boyunca distile su, 0.5mM Put, 1mM Put, 100μM AlCl3, 0.5mM Put+100μM AlCl3, 1mM Put+100μM AlCl3 uygulaması yapıldı. Kontrol grubu ile pozitif kontrol grupları karşılaştırıldığında 1mM Put uygulaması 0.5mM Put’a göre kök büyüme uzunluğu ve mitotik aktivitede artış gösterdi. 0.5mM Put uygulaması 1mM Put’a göre Al+3 iyon birikimi, plazma membranında bozulmaya bağlı hücre ölümü, lipid peroksidasyonu ve antioksidan enzimlerin aktiviteleri üzerinde olumlu etki gösterdi. Kontrol grubu ile 100µM AlCl3 uygulaması karşılaştırıldığında; kök büyüme inhibisyonu, plazma membran bütünlüğünde bozulma, mitotik indekste azalma, lipid peroksidasyonu, Al+3 iyon birikimi ve antioksidan enzim miktarında artış belirlendi. Toksisite belirtilerini iyileştirmek için Put ve Al’nin birlikte uygulanmış; (1mM Put+AlCl3) grubu, (0.5mM Put+AlCl3) grubuna göre kök büyüme inhibisyonu, Al+3 iyon birikimi, hücre ölümü, mitotik indeks, lipit peroksidasyonu ve peroksidaz aktivitesini iyileştirmede etkili olduğu görülmüştür. (0.5mM Put+AlCl3) grubu, (1mM Put+AlCl3) grubuna göre serbest radikal oluşumunun azalmasıyla süperoksit dismutaz, katalaz aktivitesi düşüş gösterdi. Elde edilen çalışma sonuçlarına göre buğday köklerinde 100µM AlCl3’ün toksisisitesinin iyileştirilmesinde 1mM Put uygulaması daha etkili oldu. Yapılan çalışma aynı zamanda tarımsal önemi olan bitkilerde Al kaynaklı toksisitenin alternatif olarak dışsal poliamin uygulamasıyla önlenerek mahsul miktarı ve kalitesinde sağlanan artışla gelecekte insanoğlunu bekleyen besin kıtlığı sorununun çözümüne odaklanmaktadır.