COĞRAFİ BİLGİNİN MEYDAN MUHAREBELERİNDEKİ ROLÜ: SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ ÖRNEĞİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE ÖKSÜZ

Danışman: Ali Balcı

Özet:

Bu çalışma, coğrafya eğitiminin önemini coğrafi faktörlerin muharebe meydanındaki rolü üzerinden açığa çıkarmayı ve muharebe sahalarını ders materyali olarak sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Sakarya Meydan Muharebesi nitel araştırma yöntemleri kullanarak incelenmiştir. Doküman taraması ve arazi incelemesi ile toplanan veriler betimsel ve içerik analizi yöntemleri ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları bulgular bölümünde temalara ayrılarak sunulmuştur. Elde edilen veriler neticesinde Sakarya Meydan Muharebesi'nde coğrafi faktörlerin kuvvet çarpanı olmaktan öteye geçtiği sonucuna ulaşılmıştır. Muharebe sahasındaki coğrafi faktörlerin kullanımı için öncelikle bu faktörlerin bilinmesi gerekmektedir. Bölgeye özel olarak hazırlanan haritalar bu konuda oldukça önemli bir destek oluşturmuştur. Sahadaki coğrafi faktörlerin bilgisine sahip olan ve bu faktörleri ordusundaki kuvvetleri yönettiği gibi yönlendirebilen komutan zafere ulaşmıştır. Türk İstiklal Harbi sonuçları itibari ile sadece savaşan tarafların milletlerini etkilememiştir. Esaret altında bulunan diğer milletlere de örnek oluşturmuştur. Bu nedenle Sakarya Zaferi, Dünya tarihi için de bir mihenk taşıdır. Önemi bu kadar büyük olan Sakarya Meydan Muharebesi'nin zafere dönüşmesinde coğrafyanın rolü ise apaçık ortadadır. Coğrafya bir milletin hatta birçok milletin kaderinin değişmesinde bu kadar etkili olmasına rağmen günümüzde coğrafya eğitimine yeterince değer verilmemektedir. Coğrafi bilgi ve becerilerin kalıcı hale gelmesi için coğrafya dersi çerçevesinde daha çok arazi incelemesi gerçekleştirilmelidir. Ancak halihazırda uygulanan öğretim programı bunun için uygun değildir. Bu amaca ulaşacak şekilde öğretim programında gerekli değişiklikler yapılmalıdır.