Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatma Nur Yılmaz
Danışman: SİBEL GÖK
Özet:ÖZET ÜNİVERSİTE SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN KAYGI DÜZEYLERİ İLE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİ ARASINDA UMUDUN ARACI ROLÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Küreselleşme, ekonomideki yeniden yapılanma, siyasal reformlar ve son yıllarda yaşanan ekonomik krizler işsizliği önemsenecek boyutlara yükseltmektedir. Ülkemizde üniversite öğrencilerinin okul hayatlarının son bulması ve mezun olmaları ile gelecek endişesi ve bir iş sahibi olamama kaygısı başlamaktadır. Genç işsizlik oranlarının yüksek olması risk altında olan genç işgücü grubunun işsizlik kaygısını daha çok arttırmaktadır. Gençlerin istihdam sahasına ilk defa giriyor olmaları, onların dezavantajlı gruba dahil olmasına neden olmaktadır. Tecrübe eksikliğinin de getirmiş olduğu istihdam edilememe durumu, gençleri ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunlarla karşı karşıya getirmektedir. Bu çalışmanın genel yaklaşımı, Türkiye’de genç işsizliğin, bireylerde ortaya çıkardığı psiko-sosyal problemlere odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, üniversite son sınıf öğrencilerinin kaygı düzeyleri ile benlik saygısı düzeyleri arasında umudun aracı rolünü incelemektir. Bununla birlikte katılımcıların kişisel özelliklerinin, söz konusu problemleri etkileme düzeyleri de tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde işsizlik kavramı, ikinci bölümde genç işsizlik, üçüncü bölümde işsizliğin birey üzerinde psiko-sosyal etkileri konusu ele alınmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise 370 üniversite son sınıf öğrencisinden elde edilen veriler, SPSS 25.0 ve LİSREL 8.7 istatistik paket programları ile analiz edilmiştir. Son bölümde kaygı ile benlik saygısı ilişkisinde umudun aracı rolü ve sosyo-demografik değişkenler bakımından kaygı düzeyinde, benlik saygısında ve umutsuzluk düzeylerinde farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Pearson korelasyon analizi sonucunda kaygı ile benlik saygısı ilişkisinde umudun kısmı aracı rol gösterdiği saptanmıştır. İÇİNDEKİLER Sayfa No TABLO LİSTESİ viii ŞEKİL LİSTESİ xii KISALTMALAR LİSTESİ xiii GİRİŞ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..1 BİRİNCİ BÖLÜM KAYGI KAVRAMI 1.) KAYGI 3 1.1)Kaygı Kavramının Tanımı 3 1.2) Kaygı Türleri 4 1.2.1) Durumluk Kaygı 5 1.2.2) Sürekli Kaygı 6 1.3) Kaygının Kuramsal Açıklamaları 6 1.3.1) Psikanalitik Yaklaşım 6 1.3.2) Bilişsel Yaklaşım 7 1.3.3) Davranışsal Yaklaşım 8 1.3.4) Varoluşçu Yaklaşım 8 1.3.5) Biyolojik Yaklaşım 9 1.4) Kaygının Belirtileri 9 1.4.1) Bilişsel Belirtiler 9 1.4.2) Psikolojik Belirtiler 10 1.4.3) Fizyolojik Belirtiler 10 1.4.4) Davranışsal Belirtiler 10 1.5) Önemli Bir Kaygı Kavramı: İşsizlik 11 1.6) İşsizliğin Türleri 12 1.6.1) Açık İşsizlik 13 1.6.2) Gizli İşsizlik 17 1.7) İşsizliğin Nedenleri 18 1.7.1) İş Gücü Arzı Açısından İşsizliğe Yol Açan Nedenleri 18 1.7.1.1) Nüfus 18 1.7.1.2) Eğitim Düzeyi 19 1.7.1.3) Göç Hareketleri 19 1.7.1.4) Diğer Nedenler 20 1.7.2) İş Gücü Talebi Açısından İşsizliğe Yol Açan Nedenler 21 1.7.2.1) Ekonomik Yapı 21 1.7.2.2) Teknolojik Gelişmeler 21 1.7.2.3) Verimlilik Artışı 22 1.7.2.4) Diğer Nedenler 23 1.8) İşsizliğin Sonuçları 23 1.8.1) Ekonomik Sonuçları 24 1.8.2) Sosyal Sonuçları 25 1.8.3) Psikolojik Sonuçları 25 1.9) Türkiye’de İşsizlik Olgusu 27 İKİNCİ BÖLÜM GENÇ İŞSİZLİĞİ 2.) GENÇLİK KAVRAMI 32 2.1) Genç İşsizliği Kavramı 33 2.2) Genç İşsizlik Teorileri 35 2.2.1) İş Arama Teorisi 35 2.2.2) Seçici İşten Çıkarma Teorisi 36 2.2.3) Yaşam Süreci Teorisi 36 2.2.4) Trend Teorisi 37 2.2.5) Sıra İşsizlik Teorisi 38 2.3.1) Stres 39 2.3.2) Depresyon 41 2.3.3) Ümidin Kırılması 42 2.3.4) Benlik Saygısı 43 2.3.4.1) Benlik Saygısı ve Benlik Kavramı Arasındaki İlişki 44 2.3.4.2) Bireyde Benlik Saygısının Oluşumu ve Gelişimi 45 2.3.4.3) Düşük ve Yüksek Benlik Saygısı 47 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÜNİVERSİTE SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN İŞSİZLİK KAYNAKLI KAYGI DÜZEYLERİ İLE BENLİK SAYGISI VE UMUT DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 3.) ÜNİVERSİTE SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN İŞSİZLİK KAYNAKLI KAYGI DÜZEYLERİ İLE BENLİK SAYGISI VE UMUT DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 49 3.1) Araştırmanın Amacı Ve Önemi 49 3.2) Araştırmanın Problemi Ve Hipotezi 51 3.3) Araştırmanın Modeli 54 3.4) Araştırmanın Evreni Ve Örneklemi 54 3.5) Araştırmanın Veri Toplama Yöntemi Ve Aracı 55 3.6) Araştırmanın Sınırlılıkları 58 3.7) Araştırmanın Bulguları 59 3.7.1) Katılımcıların Sosyo Demografik Özelliklerine İlişkin Bulgular 59 3.7.2) Kaygı Ölçeği, Benlik Saygısı Ölçeği ve Umutsuzluk Ölçeğine İlişkin Faktör ve Güvenilirlik Analizi 66 3.7.2.1) Faktör Analizi 67 3.7.2.2) Güvenilirlik Analizi 77 3.7.3) Kaygı Ölçeği, Benlik Saygısı Ölçeği ve Umutsuzluk Ölçeğine İlişkin Anlamlılık Analizi 77 3.7.3.1) Üniversite Öğrencilerinin Kaygı Düzeyine İlişkin Analiz ve Bulgular 78 3.7.3.2) Üniversite Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeyine İlişkin Analiz ve Bulgular 87 3.7.3.3) Üniversite Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyine İlişkin Analiz ve Bulgular 92 3.7.4) Korelasyon Analizi 98 3.7.5) Regresyon Analizi 99 3.7.6) Yapısal Eşitlik Modellemesi Analizi 103 TARTIŞMA 108 SONUÇ 117 EKLER 122 KAYNAKÇA 130 -------------------- ABSTRACT A RESEARCH ON THE MEDIATING ROLE OF HOPE ON THE RELATION BETWEEN SENİOR UNIVERSTY SUTUDENTS’ ANXİETY AND SELF ESTEEM Globalization, reorganization of the economy, political reforms and recent economic crises have raised the issue of unemployment to a significant level. Many university students in Turkey are now concerned about finding jobs and suffer from future anxiety. High youth unemployment rates boost the anxiety of young people even more. Lack of experience means even greater disadvantage in finding jobs. Such risk of unemployment means economic, social and psychological problems for young people. The general approach of this research is to focus on psychological and social problems of young people resulting from youth unemployment. The purpose of the research is to analyze the function of hope as a mediator between the anxiety levels and self-esteem levels of seniors. Another focus is on how personal qualifications of individuals effect such issues. This research has four sections. Section one focuses on the concept of unemployment, section two on youth unemployment, and section three on the psychological and social impacts on unemployment on individuals. In the final section, data acquired from 370 seniors were analyzed using SPSS 25.0 and LİSREL 8.7 statistics software. The mediating function of hope between anxiety and self-esteem was analyzed and it was researched whether or not hope changed the levels of anxiety and self-esteem in terms of social and demographical variables. Pearson correlation analysis confirms that hope has a partial function as a mediator between anxiety and self-esteem. İÇİNDEKİLER Sayfa No TABLO LİSTESİ viii ŞEKİL LİSTESİ xii KISALTMALAR LİSTESİ xiii GİRİŞ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..1 BİRİNCİ BÖLÜM KAYGI KAVRAMI 1.) KAYGI 3 1.1)Kaygı Kavramının Tanımı 3 1.2) Kaygı Türleri 4 1.2.1) Durumluk Kaygı 5 1.2.2) Sürekli Kaygı 6 1.3) Kaygının Kuramsal Açıklamaları 6 1.3.1) Psikanalitik Yaklaşım 6 1.3.2) Bilişsel Yaklaşım 7 1.3.3) Davranışsal Yaklaşım 8 1.3.4) Varoluşçu Yaklaşım 8 1.3.5) Biyolojik Yaklaşım 9 1.4) Kaygının Belirtileri 9 1.4.1) Bilişsel Belirtiler 9 1.4.2) Psikolojik Belirtiler 10 1.4.3) Fizyolojik Belirtiler 10 1.4.4) Davranışsal Belirtiler 10 1.5) Önemli Bir Kaygı Kavramı: İşsizlik 11 1.6) İşsizliğin Türleri 12 1.6.1) Açık İşsizlik 13 1.6.2) Gizli İşsizlik 17 1.7) İşsizliğin Nedenleri 18 1.7.1) İş Gücü Arzı Açısından İşsizliğe Yol Açan Nedenleri 18 1.7.1.1) Nüfus 18 1.7.1.2) Eğitim Düzeyi 19 1.7.1.3) Göç Hareketleri 19 1.7.1.4) Diğer Nedenler 20 1.7.2) İş Gücü Talebi Açısından İşsizliğe Yol Açan Nedenler 21 1.7.2.1) Ekonomik Yapı 21 1.7.2.2) Teknolojik Gelişmeler 21 1.7.2.3) Verimlilik Artışı 22 1.7.2.4) Diğer Nedenler 23 1.8) İşsizliğin Sonuçları 23 1.8.1) Ekonomik Sonuçları 24 1.8.2) Sosyal Sonuçları 25 1.8.3) Psikolojik Sonuçları 25 1.9) Türkiye’de İşsizlik Olgusu 27 İKİNCİ BÖLÜM GENÇ İŞSİZLİĞİ 2.) GENÇLİK KAVRAMI 32 2.1) Genç İşsizliği Kavramı 33 2.2) Genç İşsizlik Teorileri 35 2.2.1) İş Arama Teorisi 35 2.2.2) Seçici İşten Çıkarma Teorisi 36 2.2.3) Yaşam Süreci Teorisi 36 2.2.4) Trend Teorisi 37 2.2.5) Sıra İşsizlik Teorisi 38 2.3.1) Stres 39 2.3.2) Depresyon 41 2.3.3) Ümidin Kırılması 42 2.3.4) Benlik Saygısı 43 2.3.4.1) Benlik Saygısı ve Benlik Kavramı Arasındaki İlişki 44 2.3.4.2) Bireyde Benlik Saygısının Oluşumu ve Gelişimi 45 2.3.4.3) Düşük ve Yüksek Benlik Saygısı 47 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÜNİVERSİTE SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN İŞSİZLİK KAYNAKLI KAYGI DÜZEYLERİ İLE BENLİK SAYGISI VE UMUT DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 3.) ÜNİVERSİTE SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN İŞSİZLİK KAYNAKLI KAYGI DÜZEYLERİ İLE BENLİK SAYGISI VE UMUT DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 49 3.1) Araştırmanın Amacı Ve Önemi 49 3.2) Araştırmanın Problemi Ve Hipotezi 51 3.3) Araştırmanın Modeli 54 3.4) Araştırmanın Evreni Ve Örneklemi 54 3.5) Araştırmanın Veri Toplama Yöntemi Ve Aracı 55 3.6) Araştırmanın Sınırlılıkları 58 3.7) Araştırmanın Bulguları 59 3.7.1) Katılımcıların Sosyo Demografik Özelliklerine İlişkin Bulgular 59 3.7.2) Kaygı Ölçeği, Benlik Saygısı Ölçeği ve Umutsuzluk Ölçeğine İlişkin Faktör ve Güvenilirlik Analizi 66 3.7.2.1) Faktör Analizi 67 3.7.2.2) Güvenilirlik Analizi 77 3.7.3) Kaygı Ölçeği, Benlik Saygısı Ölçeği ve Umutsuzluk Ölçeğine İlişkin Anlamlılık Analizi 77 3.7.3.1) Üniversite Öğrencilerinin Kaygı Düzeyine İlişkin Analiz ve Bulgular 78 3.7.3.2) Üniversite Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeyine İlişkin Analiz ve Bulgular 87 3.7.3.3) Üniversite Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyine İlişkin Analiz ve Bulgular 92 3.7.4) Korelasyon Analizi 98 3.7.5) Regresyon Analizi 99 3.7.6) Yapısal Eşitlik Modellemesi Analizi 103 TARTIŞMA 108 SONUÇ 117 EKLER 122 KAYNAKÇA 130