Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BAYRAM UNAY
Danışman: Mehmet Şişman
Özet:Tarım sektörü gelişmiş veya gelişmekte olan bütün ülkeler için, en başta yaşamın devamlılığını sağlayan gıda ürünlerini tedarik etmesi özelliğiyle büyük öneme sahiptir. Ancak Türkiye gibi gelişmekte olan ve yakın bir geçmişe kadar ekonomisi tarıma dayanan bir ülkede tarımın geniş ölçüde istihdam sağlaması ve toplumsal yapı içindeki yeri tarım sektörünün sahip olduğu önemi Türkiye gibi ülkelerde daha da arttırmaktadır. Tarımsal faaliyetlerin üzerinde yapıldığı ve tarımın en önemli girdisi olan toprak işlendiğinde sahip olduğu verimliliğinde azalma meydana gelir. Verimlilikteki azalma, toprağın bünyesinde bulunan ve bitkilerin yaşaması için zorunlu olan bitki besin maddelerinin bitkiler tarafından alınması neticesinde olur. Azalan bitki besin maddelerinin telafisi, toprağa ya çiftlik gübresi ya da kimyasal gübre verilmesiyle olur. Çiftlik gübrelerinin miktarının azlığı gübrelerde kimyasal gübreleri, dolayısıyla da kimyasal gübre sektörünü öne çıkarmaktadır. Gübre sektörü, ham maddesi ağırlıklı olarak bazı madenlere dayanan, maliyetleri içinde enerjinin önemli payı olan ve sermaye yoğun sayılabilecek bir sanayi dalıdır. Ham madde olarak kullanılan madenler ve doğal gaz bakımından Türkiye’nin zengin olmaması, gübre üretimi için bu maddelerde yoğun ithalatı gerektirmektedir. Bu nedenle sektörün üretim yapabilmesi için her yıl yurt dışına büyük miktarlarda döviz akışı olmaktadır. Sektördeki bu olumsuzluklara ve sektörün henüz 68 yıllık bir geçmişe sahip olmasına rağmen Türkiye gübre sektörü iç piyasada rekabet edebilecek bir seviyeye ulaşmıştır. Özellikle Türkiye toprakları gibi yüzyıllardır yıldır işlenen ve genellikle karşılığında gübre verilmeyen tarım alanlarında gübrenin, dolayısıyla da gübre sektörünün önemi daha da artmaktadır. ABSTRACT THE GROWTH OF FERTILIZER INDUSTRY IN TURKEY AND IT’S ECONOMIC PERFORMANCE The agricultural sector has a great importancy for developed and developing countries in order to provide crucial agricultural products which is vital for human life. Especially for the countries which has been developing and have started to industrialize, such as Turkey. The main input of agriculture sector is soil whose fertility declines when it is used. For increasing fertility of the soil, manure or fertilizer are used to solve that problem. The scarcity of manure in industry causes the fertilizer sector to play a big role in agriculture. The fertilizer industry has tree main characteristic which can be listed as follows: it needs heavy capital to start business, the main inputs of the products are heavily depends on some minerals, and lastly the cost of energy which is used to produce fertilizer has a big portion in the budget. However Turkey is poor country for the minerals which are used in fertilizers and Turkey also has not have enough natural gas to provide the needed energy. In spite of these negative facts and the short history of Turkish Fertilizer Industry which has been operating for 68 years, the industry has been achieved to be competitive in national borders. The use of earth in agriculture for centuries in Anatolia has caused to decline the fertility of the soil. In addition not using enough fertilizers also has bad effect. Therefore the importancy the fertilizer sector has been improving.