Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cengiz Mürselov
Danışman: İSMAİL SAFA ÜSTÜN
Özet:Tez i Konu : İSLÂMÎ DÖNEMDE ŞİRVAN TARİHİ (HİCRİ İLK ÜÇ ASIR) 510 yılından itibaren var olan Şirvanşahlar sülalesi ilk zamanlarda Şirvan şehir ile Derbend şehri arasındaki arazilere hâkim idiler. Kısa zamanda Şirvanşah idarecileri sınırlarını Küra nehri ve Derbend kapılarına kadar genişlettiler. Bu yerler Şirvanşahlar sülalesi tarafından idare edildiği için, kurulan devlete de Şirvanşahlar devleti adı verilmiştir. Sâsânî ve Bizans döneminde Şirvanşah hükümdarları ismini saydığımız devletlere vergi vererek yarı bağımsızlıklarını asırlarca korumuşlardı. Azerbaycan askerleri ilk defa Müslüman askerleri ile Kadisiye (637) savaşında karşılaştılar. Bu savaşta Azeri askerler Sâsânîlerle beraber Araplara karşı savaşıyorlardı. Sâsânî ordusunun yenilgisi üzere Azerbaycan askerleri Cavanşir komutasında kuzey Azerbaycan topraklarına çekilerek kendi memleketlerini korumaya çalıştılar. Ama Cavanşir ve askerleri Arap fetih ordusunu durduramadı. 643’de halife Hz. Ömer zamanında Şirvan bölgesi İslâm topraklarına katıldı. 643 ve 704’e kadar Şirvan bölgesi yerli Şirvanşahlar hükümdarları tarafından idare edildi. Bu dönemde Şirvan hükümdarları hilafet idarecilerine vergi vermişlerdi. 705’de Emevî halife Abdülmelik b.Mervan zamanında itibaren Şirvan bölgesi Arap idarecilerine teslim edilerek yönetildi. Emevîlerin yıkılışından sonra Şirvan bölgesinin yönetimi Abbasilere geçti. Emevî ve Abbâsiler döneminde Arap idarecilerin yerli halka yaptıkları haksızlığı nedeni ile çıkan isyanlarda sonucunda Abbâsiler Şirvan bölgesinin hakimiyetini kaybetti. SUMMARY Subject : The Shirvan’s history in days of on İslam (h.First three ages) Since 510 years Shirvanshahlar family has dominate the lands between Shirvan and Derbend cities at first time. In a short time the Shirvanshah governers expanded its boundaries up to Kura River and Derbend gates. Because of these lands has been conducting by Shirvanshah family, the established state was called by this name. At the periods of Persian and Byzantian Empires Shirvanshah’s rulers had succeed to conserve its semindependence by paying tax to these countries some century. For the first time Azerbaijani soldiers faced to muslim soldiers in Kadisiye battle (637). Azerbaijani soldiers was fighting with persians against Arab in this battle. After defeating of Persian army, Azerbaijani soldiers under command of Cavanshir withdrawing to North Azerbaijan attempted to defend their homelands. But, commander Cavanshir and his army couldn`t prevent Arabic army. Thus, Shirvan district has been joined to İslamic State in 643 at the period of caliph Omar. Until 643 and 704 years the region of Shirvan has been conduct by Shirvanshah rulers. The rulers had paid tax to Caliphate governers in this period. Shirvan district was under arabic ruling since term of the caliph of Umayyads Abdulmelik b. Mervan in 705. Abbasids obtained the ruling of these lands after the collapse of Umayyads and lost the power of Shirvan district at the result of rebel. The cause of rebel was unlawfull behaviors of arabic governers against people