Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HATİCE KERİMOV
Danışman: Okan Yeşilot
Özet:1812 senesindeki Vatan Savaşı’nda I. Batı ordusunun Genelkurmay Başkanlığını yapan ve Napolyon Savaşları’ndaki başarısı sebebiyle herkesin savaş bakanı olmasını beklediği Aleksey Petroviç Yermolov, 1816 senesinde I. Aleksandr tarafından Kafkasya başkomutanlığına getirilmiştir. Yermolov, Kafkasya’da görev yaptığı 11 yıl boyunca Çar’ın “Kafkasya’ya uzanan eli” olarak görülmüş, Kuzey Kafkasya’da özellikle Çeçenya, Dağıstan ve Kabardey topraklarında kurduğu kaleler ve düzenlediği askeri harekâtlarla hâkimiyeti sağlamıştır. Osmanlı Devleti ve İran’ın etkisinden çekindiği Güney Kafkasya topraklarındaki gücünü ise, buraya kendilerinden sonsuz itaat beklediği yöneticiler atayarak perçinlemiştir. Gülistan Antlaşması’yla hâkimiyeti altına aldığı Şeki, Karabağ ve Talış Hanlıklarını sade bir Rus eyaletine çevirerek bağımsızlıklarına son vermiş, aynı zamanda olağanüstü İran elçisi sıfatıyla Sultaniye’de Şah Feth Ali Han ile görüşerek İran’ın talep ettiği Azerbaycan Hanlıklarının Rusya sınırları dâhilinde kalmasını sağlamıştır. Tüm bu başarılarına rağmen I. Nikolay’ın tahta çıkmasıyla birlikte Dekabrist olabileceği ve 1826-1828 Rus-İran Savaşı’nın başında orduyu hareketsiz bıraktığı suçlamalarıyla 1827 senesinde Kafkasya başkomutanlığından azledilerek görevini İvan Paskeviç’e devretmiştir. Yermolov’un 1816-1827 yılları arasında yönetimini sürdürdüğü zaman dilimi “Yermolov Zamanı”, onun Kuzey ve Güney Kafkasya topraklarında uyguladığı politika ve olaylara yaklaşımı ise “Yermolov Sistemi” olarak tanımlanmıştır. Ancak Yermolov’un özellikle Kuzey Kafkasya’nın yerel halklarını sindirme politikası ve kullandığı askeri ve siyasi yöntemler, hedeflediğinin aksine Kafkasya’nın dağlı halklarını boyun eğdirememiş ve 19. yüzyılda aktif bir şekilde devam edecek olan Müridizm hareketinin yeniden filizlenmesine sebep olmuştur. Rus tarihçilere göre 19. yüzyılda etkin bir şekilde devam eden Kafkas-Rus savaşları, Yermolov’un göreve geldiği tarih olan 1816 senesinden kısa bir süre sonra başlamış ve 1864’e kadar devam etmiştir. Yüksek askeri becerileri, cesareti ve geliştirdiği yeni stratejik yöntemlerle Rusların takdirle karşıladığı ve “Kafkasya’daki gururumuz” olarak nitelendirdikleri Yermolov, Kafkasya halkları açısından ise “zalim bir komutan” olarak adlandırılmaktadır. ABSTRACT Aleksey Petrovich Ermolov who was the general staff of the 1st West Army and for his victories in Napoleonic Wars was pretending by everybody being Minister of War, was appointed commander-in-chief of Caucasian army in 1816 by Aleksandr I. Yermolov was seem as ‘The Czar’s Power Extending to Caucasia’ in his 11 serving years in Caucasia and dominated his ruler in The North Caucasus specially in Chechnya, Dagestan and Kabardino territories by the building castles and organising military operations. But about his power in South Caucasian territories which he was bewared from The Ottoman Empire and Iran’s influence, he clinched it, by nominating rulers pretending eternal obedience. By the taking under his power Shaki, Karabakh and Talish Khanates he turned them to simple Russian province with ‘The Treaty of Gulistan’, wrap up their independence and at the same time as the extraordinary ambassador of İran by the contacting with Shah Fath Ali Khan in Sultaniye, supplied Azerbaijanians Khanates requisting by İran, within the borders of Russia. However all of these achievements with ascending Nicholas I the throne, as being Dekabrist and for the blame of immobilizing army in 1827 at the begining of Russo-Persian War in 1826-1828, was dismissed from commander-in-chief Caucasian army and had been revolved his position to Ivan Paskeviç. Ermelov’s ruling time frame between 1816-1827 was identified The as ‘Ermelov’s Frame’ and his implementing policy and approaching to events in North and South Caucasian territories identified as ‘The Ermelov’s Sistem’. But Yermelov’s intimidation policy specially against of the North Caucasian local population and applying military and political methods contrary to his intending could not take overpower of the Caucasian mountaineers and was caused to re-sprouting of the ‘Muridizm Action’ which would be progressed in 19th century. According to he Russian historians the Russo-Caucasian War which continued effectivly in 19th century, had been started after a short period of Ermelov’s taking power in 1816 and continued until 1864. Ermolov for his higher military skills, courage and progressing new war strategies were satisfied with Russains appreciation and qualifying as a ‘Proud of Russia in Caucasus’, but in terms of Caucasian peoples was called as a ‘Cruel Commander’